Заңнамаға енгізілетін түзетулерді халық қалаулыларына Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрі Біржан Нұрымбетов таныстырды. Ол өз сөзінде бұл Заң жобасы еңбек қатынастарын, әлеуметтік серіктестік, қауіпсіздік және еңбекті қорғау мәселелерін қозғайтынын атап өтті.
«Еңбек жағдайлары бойынша қызметкерлерді кемсіту фактілеріне жол бермеу мақсатында: Еңбек кодексінде қызметкердің лайықты еңбек және тұрмыс жағдайларына құқығы туралы норманы белгілеу, еңбек саласында кемсітушілік фактілеріне жол бергені үшін жұмыс берушілерді жауапкершілікке тарту үшін әкімшілік заңнамаға негіз енгізу ұсынылады», деп хабарлады Біржан Нұрымбетов.
Мәселен, кадрлық іс жүргізуді цифрландыру мақсатында жұмыс берушінің еңбек шартында көзделген жұмыскердің еңбек қызметі туралы ақпаратты еңбек шарттарын есепке алудың бірыңғай жүйесіне (бұдан әрі – ЕҚАБЖ) беруді көздеу ұсынылады. Қазіргі уақытта Еңбекмині пилоттық жоба іске асыруда, оның шеңберінде 23 762 ұйым жасаған 1 млн 220 мың еңбек шарттары туралы мәліметтерін сотқа енгізді.
Бұдан басқа, жұмыс берушінің мерзімді әскери қызмет өткеру кезеңінде жұмыс орнын сақтап қалу міндетін оларға жалақысы сақталмайтын демалыс беру жолымен бекіту ұсынылады. Бұл ретте қызметкердің әскери бөлім тізімінен шығарылған күннен бастап бір ай ішінде өзінің еңбек функцияларына кірісу міндеті бекітіледі.
- Отбасының науқас мүшесіне күтім жасайтын жұмыскерлерге толық емес жұмыс уақыты режиміне құқық беру ұсынылады. Бұл шара қызметкерлерге еңбек қызметін жеке және отбасылық қажеттіліктер мен міндеттермен үйлестіруге мүмкіндік береді, – деп толықтырды министр.
Сондай-ақ Заң жобасында компаниялардың бір тобы шеңберінде, яғни бір құрылтайшылары, қатысушылары немесе акционерлері бар заңды тұлғалар арасында қызметкерлерді іссапарға жіберу мүмкіндіктерін кеңейту көзделеді.
Келіссөздер жүргізу және ұжымдық шарттарға қол қою барысында барлық жұмыскерлердің пікірін ескеру мақсатында кәсіподақ мүшелері болып табылмайтын қызметкерлердің мүдделерін білдіру бойынша сайланбалы өкілдердің өкілеттіктерін бекіту жоспарлануда. Бұл ретте, заңнамаға өзгерістер енгізуді нақтылау туралы ұйымның жасалуы мүмкін тек бір ғана ұжымдық шарт, т. б. бірнеше ұжымдық шарттардың бір кәсіпорында әкеледі даулар қызметкерлер мен жұмыс берушілер арасында негіздегі айырмашылықтар, оларды ұстау.
«Әлеуметтік әріптестікті реттеу саласында кәсіподақтардың қызметіне байланысты Халықаралық еңбек ұйымының ұсынымдарын орындау мақсатында: кәсіподақтардың жоғары тұрған кәсіподақ бірлестіктеріне міндетті мүшелігін алып тастау, бұл кәсіподақтардың бірлестік еркіндігіне құқығын шектемеуге мүмкіндік береді; кәсіподақтардың республикалық, салалық, өңірлік бірлестіктері ретінде олардың мемлекеттік тіркелуі кезінде кәсіподақтардың мәртебесін растау үшін жағдайларды оңайлату ұсынылады. Осыған байланысты салалық кәсіподақтар үшін сала және онымен аралас салалар қызметкерлерінің жалпы санының кемінде жартысын біріктіру туралы талап алынып тасталады, 6 айдан 1 жылға дейін оларды әділет органдарында тіркеу кезінде кәсіподақтар бірлестігінің мәртебесін растау мерзімдері ұлғаяды», – деді Еңбекмині басшысы.
Сондай-ақ Заң жобасында жұмыс берушілерге, жұмыскерлерге және еңбек жөніндегі уәкілетті органға еңбекті қорғауды басқару жүйесін енгізу және оның жұмыс істеуі жөніндегі талаптарды бекіту көзделеді.
Жұмыс берушілердің «Еңбекті қорғау» бірыңғай ақпараттық жүйесін пайдалана отырып, еңбек жағдайлары бойынша өндірістік объектілерді аттестаттау нәтижелерін және жұмыс берушінің қызметкерлердің еңбек құқықтарын сақтау жөніндегі қызметін декларациялау үшін мәліметтерді электрондық форматта беру тетігін енгізу ұсынылады.
«Бірнеше ұйым бір уақытта түрлі жұмыс түрлерін жүргізген жағдайда, бас мердігерге еңбекті қорғау талаптарының сақталуын жалпы үйлестіруді қарастыру ұсынылады. Бұл шара өндірістегі жазатайым оқиғаларды болдырмау мақсатында еңбекті қорғау қызметінің жұмысын үйлестіруге мүмкіндік береді», – деп атап өтті Біржан Нұрымбетов.
Жобаны іске асыру республикалық бюджеттен қосымша қаржы шығындарын талап етпейді және теріс әлеуметтік-экономикалық немесе құқықтық салдарға әкеп соқпайды.
