Қырымбек Көшербаев: Сарабдал саясат салтанаты

Жалпы, жас мемлекетіміздің небір алмағайып заманның сын-қатерлерін артқа тастай жүріп аяғы­нан тік тұруы, тәуел­сіз­ді­гі­міз­дің нығайып, елдігіміздің еңсе­­ленуі жолындағы Елбасы Нұрсұлтан Әбішұлы­ның атқарған еңбегін ертеңгі ұрпақ жадында жақсы тұтады деп сенеміз.

Айналасы тарих үшін бір қас-қағым сәт – отыз жыл­дың мұғ­да­рын­да жалғыз біздің еліміз ғана емес, жаһан жұртшылығы үш бірдей үлкен дағдарысты басынан өткеріп, ендігі кезекте төртіншісімен, яғни адамзатты түгел жайлап келе жатқан өркениет дағ­дарысымен бетпе-бет келіп тұрмыз.

Мен атаған дағдарыстардың негі­зі­нен біріншісі, геосаяси – теке-тірес­тің аренасындағы ғаламдық күштердің ықпалынан туындаған экономикалық дағ­дарыстың үстіне демократиялық про­цестерді ойланбай жүргізу ке­ңес­тер одағының тарауына бірден-бір себепкер болды деуге әбден болар. Айтпақшы тарихтағы аналогия – бірінші дүниежүзілік соғыс кезіндегі либерализмге бетбұрыс саясаты Ресей империясының  түбіне жет­ке­ні белгілі. Ал екінші және үшінші дағдарыстарға ғаламдық экономикадағы транс­­формацияны қажет еткен іштен бұлқынған тектоникалық про­цес­тердің әсері болды деп есеп­тейді сарапшылар. 

Ал бүгінгі кезеңде өркен­иет­­тердің арасындағы қырғи­қабақ қақтығыстардың себебінен дүниежүзілік дүрбе­лең­дерге жал­ғасып, адамзат алаң күй кешіп отырған жайымыз бар. Мем­лекеттер ара­сындағы се­нім­­сіздікке жол бері­лу­де, кей­бір елдерде ұлттық эгоизм ша­­­ры­қтауда, Біріккен Ұлттар Ұйымы бірікпеген көзқарастар алаңына айналуда. Экология жағдайы, коронавирус пандемиясы, мұнай бағасының құлдырауы және де басқа адамзатты алаңдатушы жайттар осы бір тезисті дәлелдеуші фрагменттер сияқты.

Осынау қиын-қыстау кезең­нің бәрін салиқалы сабырмен саралап, алда болатын алапат қиындықтарды әріден болжауда Елбасының саяси қадамдары ел мүддесі үшін ешқашан мүлт кеткен емес.

Тоқсаныншы жыл­дарда халқымыздың үлес-санының көр­сеткіші аз болғанына қара­мас­тан, орталыққа тәуел­ді, әлеуеті әлсіз, экономикасы тұ­рақ­­­­­­­сыз жас мемлекеттің елең-алаң шақтың өзінде сыртқы саясатымызға сына қақтырмай, ішкі саясатымызды ілгерілетуде Тұңғыш Президенттің мойнында біз кейде сезіне бермейтін үлкен жүк тұрды. Елдің басына төнген ауыр қиыншылықтар мен әрқилы шақыруларға халықпен бірге төтеп беру үшін де Елбасы барған сансыз тәуекел көп болды. Өйткені жауап­кершілік оның жеке басында еді. Бұған ешкім таласа қоймас. Отанымызды кей­бір арандатушылар айтақтаған араз­дық­тан сақтап, көпұлтты біртұтас ел қалып­тас­тыру арқы­лы Қазақстанды бейбіт­ші­лік­тің бесігі ете білді. Елімізде өткен Еу­ропа Қауіпсіздігі және ынты­мақтастығы ұйымының сам­­миті, Әлемдік және дәс­түр­лі діндер көшбасшыларының съез­де­рі, Қазақ­стан халқы Ассам­­б­­лея­сы­ның құ­рыл­уы сияқ­ты әрқилы ше­шімд­ер азатты­ғымызды ақсат­пай, еге­мен­­дігімізді ең­кейтпей өтуге өткел болды.

Қазақстанда мұнай мен газға, жерасты байлығына тәуел­­сіз әртарап­тан­ды­рыл­ған эконо­миканың негізі қалануда, әлеу­меттік сала нарықтың жолына көшіп, еңбегіне сай жаңа әділ қоғам орна­туға атсалысуда, сасқанға сая болу сая­сатын жүргізуде, халқымыздың қолын аузына жеткізетін жаппай кәсіп­керлік кеңінен дамуда, заманауи тенденцияларға сәйкес салаларға ақпараттық және сандық технологиялар енгізілуде. Негізгі күш адам капиталды дамытуға жұмсалуда.

Уақытында 39 пайыз ғана болған қазақ саны осынау сали­қа­лы саясаттың арқасында биыл күзде өтер санақта, бұйырса, демог­рафиялық көрсеткішіміз 76-78 пайызға дейін өсіп, көз қуанарлық межеге жетеді деген үмітіміз бар.

Кезінде Еділден айрылған қазақ енді Елбасының ерлігімен дәл уақытында Есілдің бойына елордасын салып, Еура­зияның төрінде, Сарыарқаның төсін­де көк байрағын аспанға желбіретті, сөйтіп ата-бабадан аманат болып қал­ған кең-байтақ қасиетті жеріміздің толық­қанды иелігіне қол жеткіздік емес пе?

Осы кезеңнің барлығында Тұңғыш Президент ұлан-ғайыр атырабымыздың біртұтас шекарасын шегендеп, байтағы­мыздағы байрағымыздың биік желбі­реуіне басын бәйгеге тіге жүріп жеткен тарихи тұлға. Мен бұған Ресей Феде­ра­циясында елшілікте қызмет етіп жүрген жылдары көз жеткіздім. Сол кездегі Нұрсұлтан Әбішұлы берген тапсырмаларды тиянақтауда бұл нәтижеге оңай жолмен келмегенімізге куәгер болдық. Айтпақшы Қазақстан-Ресей шека­расы дүние жүзіндегі ең үлкен мемле­ке­та­ралық шекара, ұзындығы 7562 км.

Кейде тәуелсіздіктің жетіс­тік­терінің барлығына оңай қол жеткізе салғандай жеңіл пі­кір­­лер желдей есіп жатады. Осын­дай­да, қазақтың «кебісім тар болса, дүниенің кеңдігінен не пайда?» деген сөзі еріксіз еске түседі. Иә, әлде де елімізде шешімін таппаған мәселелер бар, биліктің тарапынан әр деңгейде жіберілген кемшіліктер де бар, олар ашық айтылып та, сыналып та жүр, бірақ Үркер жұлдызынан айырылмаған көш­пенді ата-бабаларымыз сияқ­ты біздер де тәуелсіздік жолы­на келгенде, ұл­ты­мыздың ең жоғарғы мүдделеріне не­гіз­дел­ген Елбасының сарабдал саяса­ты­на келгенде адаспауымыз қажет.

Тәуелсіздік жылдарының та­рих тас­пасын кері айналдырып қарар болсақ та ұлттық құндылықтарымызды ұлықтап, жадымыздағы тарихи сананы жаңғырту­ға да бір күнде дайын болмағанымыз белгілі.

Елбасының бастауымен, Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаевтың қолдауымен «Мәдени мұра», «Болашаққа бағдар: рухани жаң­ғыру», «Ұлы даланың жеті қыры» сын­ды бағ­дарламалар осынау аз ғана уақыт­тың ішінде жоғымызды түгендеп, сан­­ғасырлық құндылықтарымызды қай­та қалпына келтіруімізге септесті емес пе? Соның жалғасы іспетті биыл кең кө­лемде аталып жатқан әл-Фа­ра­­бидің 1150 жылдығы мен Абай Құ­нан­байұлының 175 жылдығы, Ұлық Ұлыс (Алтын Орданың) 750 жылдығы қазақ­тың ХХІ ғасырдағы жаңа келбетін қа­лып­тас­ты­ру­ға бірден-бір негіз болары сөзсіз.

Өткенді фальсификациялап, бола­шақты мистификациялап жатқан қазіргі заманда ата-бабадан мирас болған рухани бағдарымызды дұрыс қалып­тастырып, өскелең ұрпаққа жасампаз жол сілтеу – біздің замандастардың парызы.

Сондықтан Елбасы осынау жүйелі жұ­мыстарды келесі ізбасар, сенімді тұл­ға­ға тапсыруда да көрегендік білдірді. Халықаралық ареналарға аты мәлім, Біріккен Ұлттар Ұйымы үшін беделді есім, ел ішіндегі Үкіметті ғаламдық дағ­дарыс кезінде басқарған, маңызды мін­деттерді абыроймен еңсере жүріп ел билігіне ұсынылған Қасым-Жомарт Кемел­ұлы Тоқаевты таңдауда Нұрсұлтан Әбішұлы тағы да ел үмітін ақтап, ама­натқа деген адалдығын айқын көр­се­тіп берді емес пе! Бұл ізгі қадамды кейбір елдердің мемлекет басқарудағы тәжіри­бе­леріне қосуын ерекше айтуымыз да керек.

Парасаттылықпен, жауап­кер­шілікпен сатылап жеткен саяси қадам өз жемісін бе­ретіні белгілі ғой. Бірлік пен үндес­тік­тің үлкен үлгісі осыдан тура бір жыл бұрын тарих тақтасына алтын әріптермен жазылды. Салиқалы шешім салтанат құр­ды. Тәуелсіздік күнтізбесінің жаңа беті ауысты.

Міне, бүгінде сол тарихи шешімнің жемісін барша­мыз кө­ріп отырмыз. Азат­­ты­ғы­мыз­дың айбары алпауыт елдер­­мен те­ңесіп, алашымыздың айдары­на жел есіп жаңа кезең­ге, жаңа заман­ның жаңа белестерін ең­серуге бағыт ал­дық. Көреген көш­басшының дана ұйға­­рымы даң­ғыл жолға бастады. Елорда­мыз елдігіміздің ақ бесігіндей Ұлы дала­ның салқар төсінде жар­қы­рап жайнап келеді. Нұрсұлтан Әбішұлы қалыптаған ірге­лі ұлыс Қасым-Жомарт Кемелұлы жалғас­тырған жаңа мемлекет ретінде беделі арта береді деп сенеміз. Көкте Алла, жерде әруақтар қолдасын деп тілейміз!

Қырымбек Көшербаев,

Қазақстан Республикасының Мемлекеттік хатшысы