Экономика • 03 Мамыр, 2020

Неміс кәсіпкерлері дағдарыс кезіндегі мемлекеттік көмектің ең тиімді нысанын атады

235 рет
көрсетілді
4 мин
оқу үшін

Неміс еңбек нарығында қазір негізгі сөз - Kurzarbeit. Қазір жартылай жалақы өтемақысының моделі коронавирустық пандемияға байланысты үлкен сұранысқа ие.  

Неміс кәсіпкерлері дағдарыс кезіндегі мемлекеттік көмектің ең тиімді нысанын атады

Германия - бай ел. Егер кәсіпорын объективті себептерге байланысты, қиын қаржылық жағдайға тап болса және персоналға шығындарды азайтудың басқа жолын қарастырмаса, жұмыстан қысқартудың орнына осы режімді қолдана бастады.  Жұмыс беруші айлық жалақыны жұмыс сағатының қысқартуына байланысты төлеуге көшкен. Егер, жұмыс сағатын нөлдік деңгейге түсірсе, айлық жалақыны жұмыс беруші емес, жұмыссыздықтан сақтандыратын мемлекеттік сақтандырушы компаниялар төлейді.  

Рас, өтемақы толық емес: алдыңғы таза табыстың 60 пайызы, баламен - 67 пайыз. Бірақ кейбір ірі фирмалар қысқартылған жұмыс күнінде жіберілген қызметкерлерге 80-ге дейін, ал кейбір жағдайда алдыңғы жалақысының 100 пайызына дейін төлеуге келіседі. Бұл тәжірибелі жұмысшыларды жұмыстан шығарғаннан гөрі тиімдірек.

Неміс сарапшылары «карантиндік пандемияға байланысты экономикалық қиындықтарға тап болған кәсіпкерлерге көмектесудің ең жақсы әдісі қандай?» деген мәселе жайлы ұзақ ойланып барып, осы жүйеге тоқтапты. .

Германиядағы 555 фирма арасында алғашқы осындай сауалнаманы өткізгеннен кейін Кельндегі Герман экономика институты (ДК): «Дағдарыс кезіндегі ең маңызды құрал - бұл Kurzarbeit деген қортындыға келіпті.

Kurzarbeit - мемлекеттік бизнесті қолдаудың неміс моделі.

Бұл неміс термині әдетте орыс тіліне «толық емес жұмыс уақыты» немесе «қысқартылған жұмыс уақыты» деп аударылады. Алайда немістің Kurzarbeit моделі Ресейдің осы тұжырымдамаларға инвестиция салатынынан мүлдем өзгеше. Осы жылдың 30 сәуір күні «Сәуір айының соңында Германияда 751 мың фирма Kurzarbeit режиміне қатысуға өтініш берді» деп хабарлады Германияның Федералды еңбек агенттігі.

Неміс сарапшылары бұл жүйе   өзінің тиімділігін 2008-2009 жылдардағы жаһандық қаржы-экономикалық дағдарыс кезіндегі Германияда болған ауыр дағдарыс кезінде дәлелдегенін айтады. Бұл жағдайда екі негізгі міндет шешіледі. Біріншіден, кәсіпорындарға жартылай немесе тіпті толық тоқтап қалған уақытта білікті мамандарды ұстап тұруға және жаппай жұмыстан шығаруға жол берілмейді. Бұл, мысалы, Германияға тән орта және кіші мамандандырылған инжинирингтік компаниялар үшін өте маңызды: Жақсы дайындалған жұмысшыларды  жоғалтып алғаннан кейін өндірісті қалпына келу мүмкіндігі де төмендеп кетеді.

Екіншіден, кәсіпорындардың жұмысшыларына тұрақты кірісті қолайлы деңгейде ұстауға көмектеседі. Шынында да, егер олар жұмыссыздық бойынша жәрдемақы алуға жүгінуге мәжбүр болса, бұл мемлекетке одан да көп шығын әкелуі мүмкін. Іс жүзінде өтемақы беру келесідей болады: Жұмыс жүріп тұрған кезде қызметкер компанияға айлық жалақысының белгілі бір пайызын жарна ретінде төлейді. Сақтандыру компаниясынан ерекшелегі компания жұмысшыларын өздері сақтандырады.

Қазір соңғы мәліметтер бойынша пандемиядан зардап шеккен фирмалардың 81 пайызы осы жүйеге тапсырыс беріпті. «Сауалнама кәсіпорындардың қаржылық мүмкіндіктері болса, өз қызметкерлеріне қамқорлық жасайтындығын нақты көрсетті», дейді зерттеудің тең авторы Томас Шлеймермач. Ол штат жалақы төлеуді уақытша өз мойнына алған фирмалардың 32 пайызы жұмысшыларға ерікті түрде жалақы төлейтінін айтты. Тағы 6 пайызы мұны тарифтік келісімдерде қарастырылған келісімдер шеңберінде жүзеге асыруға келіскен.  

Бұл құралдың тиімділігі Германияда 30 сәуірде жарияланған жұмыссыздық туралы мәліметтермен расталды. Наурыз айымен салыстырғанда жәрдемақы алуға өтініш білдірушілер саны шамамен 300 мыңға өсті, бұл Германия үшін өте көп. Үкімет  300 мың адамға өтемақы төлегеннен  гөрі олардың жұмыс сағатын қысқарта отырып, айлық жалақыны соған қарап төлеген әлдеқайда   тиімді деген тоқтамға келген.