Сарапшылар базалық мөлшерлеменің күрт төмендеуі Ұлттық Банктің ақша-несие саясатына деген сенімді төмендетіп, депозиттерді долларландыру деңгейінің өсуіне әкелуі мүмкін екенін айтып жатыр.
Қазақстан Қаржыгерлер қауымдастығының (ҚҚҚ) сарапшылары базалық мөлшерлеме инфляцияны басқарудың негізгі құралы екенін еске салды. Осылайша, Ұлттық Банк осы көрсеткіш пен экономикалық өсім арасында тепе-теңдікті қамтамасыз етеді.
Қауымдастық сарапшыларының пікірінше, Қазақстанда сыйақы мөлшерлемесі нарықтық деңгейден едәуір төмен мемлекеттік бағдарламалар жұмыс істеп жатыр. «Басқаша айтқанда, ставкаларды төмендетуге болады, бірақ бұл әрдайым сапалы қарыз алушылар санының жеткіліксіз болуына байланысты несие қызметін жеделдетуге айнала бермейді, мұндай жағдайда халықтың нақты кірісінің төмендеп кетуі мүмкін. Біздің ойымызша, оңтайлы тепе-теңдікті табу және ұстап тұру базалық мөлшерлеме мәселесін шешуде маңызды. Бұл кезде инфляция айтарлықтай өсіп кетпейді, ал экономикалық өсім оң және тұрақты болады. Бұл жағдайда ішкі сұранысты жақсарту, нақты ақшалай кіріс деңгейін арттыру, ішкі нарықтың ерекшеліктерін ескере отырып, экспортты әртараптандыру және импортты оңтайландыру бойынша белсенді жұмыс жүргізу қажет. Төмен инфляция болмаса, қолайлы экономикалық ұзақ мерзімді пайыздық мөлшерлемелер, тұрақты экономикалық өсу қарқыны үшін маңызды бизнес жағдайларын болжау мүмкін болмайды», деп атап өтті ҚҚҚ сарапшылары.
Кешегі жиынға қатысқан ВТБ Банкінің Төрағасы Дмитрий Забелло бағамдардың төмендеуі валюта бағамына қысым жасайтынын айтып өтті.
«Ұлттық Банк III-IV тоқсанда мөлшерлемені сәл төмендетеді немесе дәлізді тарылтады, бірақ 3-4% -ға жеткізбейді. Сонымен қатар мемлекеттік бағдарламалар нарығы белсенді дамып келеді, онда мемлекет субсидияланған ставкалар бойынша несие беруі керек. Менің ойымша, бұл үрдіс алдағы уақытта да жалғаса береді», дейді ВТБ Банкінің Төрағасы Дмитрий Забелло.
«Астана-Инвест» инвестицияларды талдау департаментінің басшысы Серік Қозыбаев базалық мөлшерлемені төмендету қазіргі жағдайда бизнесті қолдаудың жақсы тәсілі екенін айтқанмен, нақты кімдерге көмек көрсетілетін бір анықтап алу маңызды екенін айтады. «Ірі бизнес мемлекет тарапынан қолдау тапты. Бірақ орта және шағын бизнес туралы не айтқым келеді? Егер мен Ресейдегі қаржылық реттеушінің әрекетіне сүйенетін болсақ, Ұлттық банк ставканы 5-ке дейін төмендетуі мүмкін. Егер бизнес осындай тетікпен несие ала алатын болса, экономикадағы ақша массасы артады және сәйкесінше инфляция артады. Мұндай несиелеу мөлшерлемесімен бизнес өмірге келеді, бірақ жоғары инфляция монетаның екінші жағы болады», деді ол .
Сондықтан Қозыбаев экономика үшін базалық мөлшерлемені төмендету жеткіліксіз болатынын баса айтады.
«Бұл туралы өте ұзақ және ұзақ айтылды, бірақ ешқандай маңызды шаралар қабылданбаған», деп сөзін қорытты С. Қозыбаев.
АЛМАТЫ
