Өнер • 16 Желтоқсан, 2020

Қайта түлеген «Тұйғындар»

Тәуелсіздік мерекесі қарсаңында Нұр-Сұлтан қаласы әкімдігінің «Наз» мемлекеттік би театры «Тәуелсіздік – тірегім» концерттік бағдарламасы аясында «Тұйғындар» атты хореографиялық қойылымын сахнаға шығарды.

Айгүл СЕЙІЛОВА

Қазақ би өнеріндегі тұңғыш хореографиялық қойылым «Наз» театры бишілерінің орындауында 2005 жылы «Астана» концерт залында көрерменге ұсынылған еді. Арада он бес жыл өткен соң көрермен «Наз» бишілерінің биік белесі сынды «Тұйғындарды» қайта тамашалады.

«Тұйғындар» қойылымы қазақтың көне тарихынан сыр шертуімен құнды. Сақ, Ғұн, Үйсін, Қаңлы, одан бері Түрік қағанатының құрылу кезеңдерін бейнелейтін шығарма идеясының және либреттосының авторы –Еркебұлан Ағымбаев. Ал қойылымға «Тұйғындар» атауын ұсынған әрі қойылымның кеңесшісі – белгілі түрколог, Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университетінің профессоры Қаржаубай Сартқожаұлы. Профессордың мәліметіне сәйкес, түркілер заманында әскердің ең алдында жүретін барлаушы топты «тұйғындар» деп атаған. Олар шегінуді білмейтін қайтпас қайсар жауынгерлер болған.

Кеш барысында қойылымның композиторы әрі өңдеушісі Байғали Рыспамбетовтің талғампаздықпен таңдап алған шығармалары спектакльдің өн бойында сәтті қолданыс тапқаны байқалды. Қазақтың халық әндері мен күйлері, Құрманғазы, Махамбет, Е.Брусиловский туындылары, сондай-ақ қазіргі заман композиторлары А.Жайымов, Ә.Қазақбаев, М.Бердіғұлов, Б.Рыспамбетов шығармалары қойылымның музыкалық байлығын көрсетті. Спектакльде төл мәдениетіміз, этнографиямыз бен ұлттық киімдеріміз де сапалы қамтылғанын айта кету керек. Жауынгер, бақсы, абыз, келіншек пен орта жастағы әйелдердің киімдері ерекшеленіп тұрды.

Би тілінде сөйлеген тұңғыш тарихи спектакльдің қоюшы хореографтары – Еркебұлан Ағымбаев, Қадиша Ағымбаева және Мейрамгүл Айтмағамбетова.

Күннің маңызды және өзекті жаңалықтарын «Егемен Қазақстан» телеграм каналынан оқыңыз