Осыған дейін Қазақстан бойынша балабақшалар мен мектептерде 46 инклюзияны қолдау кабинетін ашып, аутизм және дамуында басқа да ерекшеліктер бар 600-ден аса баланың мектепке баруына жағдай жасаған «Болашақ» корпоративтік қоры ерекше балалармен жұмыс істейтін мамандарға арналған әдістемелік кітап шығарды. Орысшадан аударылып басылған бұл құрал ата-аналарға, дефектолог, логопед, психолог, педагогтерге ұсынылған. Түпнұсқада «Особые дети. Введение в прикладной анализ поведения (АВА): принципы коррекции проблемного поведения и стратегии обучения детей с расстройствами аутистического спектра и другими особенностями развития» деп аталатын кітап кезінде мінез-құлықты қолданбалы талдаудың негізгі қағидаларын егжей-тегжейлі баяндайтын орыс тіліндегі алғашқы оқу құралы болды. Енді қазақтілді сегментте де алғашқы әдістемелік оқулық болып тұр. Онда дамуында ерекшелігі бар балаларды үйретудің блоктар әдісі, тапсырмаларды қадаммен талдау, табиғи ортада үйрету, шейпинг секілді басқа да стратегиялары сипатталған. Кітаптың авторлары Юлия Эрц және Ольга Мелешкевич – сертификатталған мінез-құлық талдаушылары, мінез-құлықты қолданбалы талдаудың кеңесшілері, мінез-құлықты қолданбалы талдау әдістері мен стратегияларын қолдану саласындағы оқытушылар. Олар АҚШ, Израиль, Ресей, Украина, Грузия, Қазақстан және басқа елдердегі мінез-құлық мамандарының тәжірибесіне жетекшілік етеді.
Кітапты аударып басуға «Шеврон» компаниясы демеушілік көрсеткен. «Болашақ» қоры аталған компанияның қолдауымен кітаптың 3 мың данасын ерекше балалармен жұмыс істейтін педагогтерге, білім беру, денсаулық сақтау, әлеуметтік қорғау мамандарына тегін таратпақ. Сонымен қатар кітап жоғары оқу орындарының арнайы педагогика және психология кафедраларына, сондай-ақ Қазақстан Республикасының Ұлттық академиялық кітапханаларына таратылады.
«Болашақ» қоры қамқоршылық кеңесінің төрайымы Динара Гаплан: «Осындай кітаптарды аудару арқылы қазақ тілді мамандарға әлемдік ғылыми қоғамдастық мойындаған түзету педагогикасының озық әдістеріне қол жеткізуге мүмкіндік береміз. Демек Қазақстанда ерекше балалармен жұмыс істеудің тиімділігін арттыру үшін анағұрлым көп жағдай жасалады. Кітаппен жұмыс кезінде мінез-құлықты қолданбалы талдаудың кейбір төл терминдері ағылшын және орыс тілдерінен алғаш рет қазақ тіліне аударылды. Осы арқылы инклюзия саласында қазақтілді сапалы әдебиеттің негізін қалап отырмыз. Қор бұл бағыттағы жұмысын жалғастырады. Қазіргі уақытта ерекше қажеттіліктері бар баланың дағдыларын бағалауға арналған ABLLS-R құралын ағылшын тілінен қазақ тіліне аударумен айналысып жатырмыз», деді.
Кітаптың тұсаукесерінен кейін оқулықты қолға алып көрдік. Байқағанымыз, тек теориямен шектелмей, практикалық жұмыстарды көптеп қосқан. Және әр бөлімде бекіту ұсынылыпты. Мамандарға, ата-аналарға ерекше балалармен жұмыста қолданылатын әрбір әдіс пен тәсіл жекелей түсіндірілген. Ал соңғы бөлім «Мінез-құлықты қолданбалы таңдауды практикада қолдану» деп аталады, яғни осы бөлімдегі 7 тарау толығымен практикалық жұмыстарға арналады.
Аутист-баланың анасы әрі өзі де арнайы орталықтың маманы Эльмира Ахметова аталған кітап мамандарға және ата-аналарға басты көмекші бола алатынын айтады.
«Мен осы оқулықтың орысша нұсқасын оқып, іс-тәжірибеде қолданғанмын. Алғаш балама аутизм диагнозын қойғанда, не екенін, қалай жұмыс істеу керегін, қайтіп дамытуға болатынын білмедім. Қазақша ақпарат тым аз, кәсіби әдістемелік құрал мүлдем жоқ еді. Сондықтан орысша іздеп таптым. Ондағы ғылыми-әдістемелік ұсынымдарды өмірде қолдандым. Баламмен 9 жыл бойғы жұмыстың нәтижесінде көп жетістікке жеттік. Ұлым қазір сөйлей алады, өз-өзіне қызмет көрсетеді, киініп, жуынып, тамағын өзі ішеді, төсегін жинайды. Мектепке барып жүр, одан бөлек коньки үйірмесіне қатысады», дейді Э.Ахметова.
