Инфографиканы жасаған Амангелді Қияс, «ЕQ»
Бұл ретте, Қазақстан халқы Ассамблеясының депутаттарына қатысты өзгерістерге тоқталғанды жөн санап отырмын. Мемлекет басшысы Қазақстан халқы Ассамблеясының Мәжілістегі квотасын жойып, аталған квотаны Сенатқа ауыстырды. Бұған қоса, бірнеше өзгеріс болатыны тағы айтылды. Мәселен, парламентарийлер құрамын пропорционалды және мажоритарлы тәртіппен сайлау ұсынылды. Сонымен қатар Парламенттің жоғарғы палатасындағы президенттік квота 15-тен 10 депутатқа дейін қысқарып, бұл қадам Президенттің құзыретін шектейтін шараның бірі болмақ. Ол 10 депутаттың бесеуін Ассамблея ұсынады. Мемлекет басшысының бұл шешімін жұрт жылы қабылдайды деген сенімдемін.
Тағы бір айта кетерлігі, Сенаттың құзыреті кеңейіп, Конституциялық кеңес пен Жоғары сот кеңесінің төрағасы лауазымына ұсынылатын кандидаттарға келісім беру құқығымен толықты. Осылайша, еліміздегі түрлі этностық топтарға мандат беріліп, олардың үні жоғарғы палатада естілуіне лайықты жағдай, бірегей мүмкіндік жасалады. Өздеріңіз жақсы білетіндей, Мемлекет басшысы заңды түрде Қазақстан халқы Ассамблеясының Төрағасы. Де юре де, де факто да солай. Сондықтан Ассамблея ұсынған 5 депутаттың Сенатта қызмет етуі заңды.
Сонымен қатар елімізде жаңадан 3 облыс құрылады. Бұл да аса маңызды, қажет шешім деп айтар едім. Себебі біздің көптеген зерттеулеріміз көрсетіп отырғандай, әсіресе еліміздің оңтүстік өңірінде халық өте тығыз шоғырланған. Осы мәселе жұмыс орнының тапшылығын туындатып отыр. Бұған қоса, Алматыға іргелес орналасқан аудандар мен ауылдардың азаматтары өз өмірін тек осы өңірмен байланыстырады. Бұл жағдай пандемия кезінде де, Қаңтар оқиғасы кезінде де ең алдымен, халықтың жүріп тұруына, қимыл-қозғалысына кері әсерін, кедергісін тигізді. Ал Семей мен Жезқазған өңірінде керісінше, экономикалық жағдайдың нашарлығынан халық саны азая бастады. Тұрғындар саны азайған соң шаһарды, ауданды, ауылды дамытуға бюджеттен де қомақты қаражат бөлінбейтіні белгілі. Ондай жерде өндіріс орындары да құрылмайды, сауда-саттық да дамымайды.
Ендігі ретте, жаңадан құрылатын облыстардың инфрақұрылымы дамып, жолы жөнделетіні, өзге облыстармен байланысы нығаятыны анық. Сондықтан Мемлекет басшысының бұл қадамы көптеген түйткілді мәселенің түйінін тарқатуға сеп болып, басқару жүйесіне қолайлы жағдай жасалады деп сенемін.
Айгүл СӘДУАҚАСОВА,
әлеуметтанушы
