![Беделден бөлек, жоғары білім де керек](/media/2022/04/18/7a87d60ec633220991f50a57ac1743bd_xl.jpg)
Достық ауылдық округінде ұйымдастырылған жиында Н.Әбдіров өткен жылы сайланған ауыл әкімі Нүркен Жарлыкенов және Шақаман ауылының тұрғындарымен кездесті. Басқосу кезінде ауыл халқы ел Президентінің биылғы Жолдауда көтерген сайлау жүйесін одан әрі дамыту жөнінде бастамаларын қолдайтындықтарын айтты. Тұрғындар ауыл әкімдерін сайлаудың маңызды ерекшеліктерінің бірі ретінде сайлаушылардың «Бәріне қарсымын» деген дауыс беру құқығы енгізілгенін атап көрсетті. «Азаматтар өздерінің балама позициясын заңды түрде білдіруге мүмкіндік алып отыр», дейді олар.
Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік университетінде ОСК төрағасы студенттермен кездесіп, жастармен ашық әңгіме форматында сұхбат құрды. Семейлік жастар Парламент және мәслихаттар депутаттығына кандидаттарға қатысты сайлау заңнамасының талаптары, шетелде сайлау учаскелерін ұйымдастыру тәртібі, әскери қызметшілердің дауыс беруіне байланысты өздерін қызықтырған сұрақтарды қойып, толыққанды жауап алды. Кездесу барысында электронды, оның ішінде стационарлық және қашықтан дауыс беру мәселелері қозғалды.
Жастар электронды дауыс берудің басты артықшылығы – қолжетімділігі, ал кемшілігі ақпараттық қауіпсіздікке қатысты қауіп-қатерлермен байланысты екенін атап өтті. Белсенділердің бірі Еркебұлан Нұрділдә қазіргі жастардың сайлауға қатысуға қызығушылығы жоқ екенін айта келіп, осындай кездесулер студенттердің белсенділігін арттыруға ықпал ететінін жеткізді. Ал студент Сұлтан Бақытғалидың пікірінше, сайланбалы қызметке кандидат міндетті түрде мемлекеттік тілді меңгеруі бойынша лингвистикалық емтихан тапсыруға тиіс.
Кездесуде сайлау процесінің өзекті тақырыптарына қатысты дәстүрлі онлайн сауалдама жүргізілді. Нәтижесінде респонденттердің 39,6 пайызы электронды дауыс беруді қолдаса, 74,7 пайызы Президенттікке кандидат мемлекеттік тілді білуге тиіс және лингвистикалық емтихан тапсыру міндетті деп санайды. Ал жауап берушілердің 40,7%-ы соттылығы бар азаматты Президент, депутат, әкім сияқты сайланбалы лауазымдарға ұсынуға жол беруге болмайды деп көрсеткен. Сондай-ақ респонденттердің 33 пайыздан астамы партиялық тізім бойынша сайланған депутат сол сайланған партиясынан басқа партияға ауысып кетуіне болмайды деп жауап берді.
Ал Абай театрында өткен жиында Н.Әбдіров саяси партиялар, үкіметтік емес ұйымдар, БАҚ өкілдері, қоғам белсенділері, блогерлер, Семей қаласы сайлау комиссиясының мүшелерімен кездесіп, сайлау жүйесін реформалау, сайлау процестерін жаңғырту, азаматтардың сайлау институтына деген сенімін арттыру мәселелерін талқыға салды.
Кездесуге қатысушылар сайлаушылар тізімін жасау бойынша нақты ұсыныстарын ортаға салып, сайлаушылар тізімін «Азаматтарға арналған үкімет» корпорациясының деректер базасымен біріздендіруді қамтамасыз ету қажеттігін алға тартты. Мәселен, қала тұрғыны Кеңес Өтегенұлы есептен шығару куәліктерін беруді электронды форматқа ауыстыруды ұсынды. «Есептен шығару куәлігін алу үшін сайлаушы учаскелік сайлау комиссиясына барып, өтініш беруге тиіс. Басқа қалада тұратын азаматтар үшін бұл қолайсыз. Онлайн өтінім жүйесі енгізілсе, тіркелген жерінен тыс жерде дауыс бергісі келетін сайлаушылар үйден шықпай-ақ өтініш беруге мүмкіндік алар еді», деді ол.
Кездесулерде аумақтық және учаскелік сайлау комиссияларының ашықтығы мен жариялылығын қамтамасыз ету, электронды дауыс беру мүмкіндігінің перспективалары, сайлау процесіне қатысушылардың, БАҚ өкілдерінің құқықтық сауаттылығын арттыру мәселелері қозғалды.