Өнер • 30 Маусым, 2022

Сырлы аспаптардың сиқырлы үні

628 рет
көрсетілді
3 мин
оқу үшін

Ұлттық музейде Ұлттық домбыра күніне орай Мәдениет және спорт министрлігінің бастамасымен Алматы қала­сын­дағы Мемлекеттік орталық музей қорындағы қазақ­тың дәстүрлі музыкалық аспаптары коллекциясы негізінде жасақталған «Сырлы аспаптардың сиқырлы үні» атты жылжымалы көрме ашылды. Шараның мақсаты – мәдени орталық Алматы қаласында орналасқан Мемлекеттік орталық музей қорында сақталып, ұрпақтан-ұрпаққа жеткен қазақтың бірегей музыкалық аспаптарымен елордалықтарды таныстыру екен.

Сырлы аспаптардың сиқырлы үні

Аталған көрмеге қазақ хал­қының музыкалық аспап­тарының – ішекті, үрмелі, тілшелі, соқпалы түрлеріне жататын: жетіген, шертер, қобыз, шаңқобыз, асатаяқ, тұяқ, қоңырау түрлерімен қатар, домбыра жасаушы қолөнер ше­берлерінің бұйым­дары бар бар­лығы 175 жәдігер көрермен назарына ұсынылды.

Осылардың ішінде, әй­гі­лі әнші – сазгер Жаяу Мұ­са Байжанұлының 1955 жы­лы музей қорына ұлы Са­лық тап­сырған домбырасы мен ішек­тері, жылқы қы­лы­нан жасалған қобызы, қа­зақ­тың ұлы ақыны Абай Құнанбай­ұлының жары – Ділдә Алшынбайқызының 1978 жылы музей қорына шөбересі А.Ысқақов тапсырған қос ішекті сүйектелген қалақ домбырасы, қазақ опера өнерінің негізін салушылардың бірі, әйгілі әнші Күләш Байсейітованың анасы тапсырған домбыра, т.б. қойылды.

Сонымен қатар қазақ та­ри­хындағы шоқтығы биік тұл­ғалар – Әміре Қашаубаев, Ма­­нарбек Ержанов, Елубай Өмір­зақов, Қаныш Сәтбаев, Қа­сым Аманжолов, Жұбан Мол­дағалиев, Кемел Ақышев, Өз­бекәлі Жәнібеков сынды ғылым, мәдениет және өнер майталмандарының музы­ка­лық аспаптары да көрермен көзайымына айналды.

Осы орайда, мәдени шара­ны ашып сөз сөйлеген Мә­де­­ниет және спорт вице-ми­нистрі Нұрғиса Дауешов: «Баршаңызды келе жатқан Ұлт­тық домбыра күні мере­ке­сімен шын жүректен құттық­таймын. Бүгін Ұлттық музейде тұңғыш рет мәдени ас­­та­намыз – Алматы қала­сын­­дағы Мемлекеттік орта­лық музейінің «Сырлы аспап­тардың сиқырлы үні» атты көрмесі ашылуда. Бұл көрме – қала тұрғындары мен қонақтарына ерекше әсер береді деп ойлаймын. Экс­позициядан орын алған әрбір тарихи мұраны тамашалаушы­лар қазақтың ұлттық аспаптары арқылы ұлттық өнерімізді танып, тарихымызды білуге ерекше әсер етеді деген ойдамын. Қазақ музыкасын зерт­теуші көрнекті ғалым, әйгі­лі композитор Ахмет Жұ­ба­нов атамыз айтқандай, қазақ­тың домбырасының әрбір пер­несінде біздің өткен тарихымыз, қуанышымыз бен мұңымыз жатыр. Мәдениет және спорт министрлігі осындай игі іс-шараларды тек домбыра күнінде ғана емес, жыл бойы өткізетін жоспарлы бағ­дарлама құруда. Бүгінгі көрме­нің де символикалық мәні ерек­ше. Ұлыларымыз ұстаған домбыралар сол кездегі тарихымызды елестетеді. Қазақ бар жерде домбыра мәңгілік. Ұлтымыздың осындай киелі, қасиетті өнері әрқашан биікте болсын!», деді

Іс-шара барысында музыка­лық аспап жасаудың шебері Сабыр Арғын арнайы шеберлік дәрісін өткізсе, «Қарақат» мектеп студиясы оқушылары домбыра және жетіген ұлттық аспаптарымен қазақтың ән-күйлерін орындады.