Өнер • 19 Қазан, 2022

Симфониямен сырласу

184 рет
көрсетілді
3 мин
оқу үшін

Жаңа маусым басталғалы бері еліміздің түкпір-түкпіріндегі мәдени ошақтар қызу шығармашылыққа кірісіп кетті. Жаңа маусым – тың жаңалық, соны леп. Күні кеше ғана елорда жұрты Еркеғали Рахмадиев атындағы Мемлекеттік академиялық филармония сахнасына барып, әуезді ән тыңдап қайтты. Симфониялық оркестр ұсынған «viva musica!» концерті XIX ғасырдағы шетелдік музыка жауһарларына арналды.

Симфониямен сырласу

Сазды кеште Дж. Россинидің «Виль­гельм Тель» операсына увертюра, С.Та­неев­тің оркестрмен кларнетке ар­налған «Канцона», Ф.Допплердің ор­кес­трмен флейтаға арналған «Вен­гер­ская пасторальная фантазия», Г.Ве­нявскийдің Шарль Гуноның оркестрмен скрипкаға арналған «Фауст» опе­расындағы тақырыптарға фантазиясы және А.Дворжактың «Из Но­вого Света» №9 симфониясы орындалды. Ал сахнада симфониялық оркестрдің жеке орындаушылары – халықаралық және республикалық байқаулардың лауреаттары Дәулет Сейдахметов (кларнет), Гүлназ Жолданова (флейта), Майя Ме­дет­бек (скрипка) өнер көрсетті. Дири­жер­лік пультте – бас дирижер Ернар Нұр­­тазин. Симфониялық оркестрдің көр­кем­дік же­текшісі – халықаралық және рес­пуб­ли­калық байқаулардың лауреаты Берік Ба­тырханов.

Концертте орындалған «Вильгельм Телл» операсының увертюрасы – ав­тордың (Джоаккино Россини) әлемге әйгілі һәм шығармашылығында жұл­дызды сәтке айналған оркестрлік музы­касы. Ол түрлі симфониялық оркестр­лердің орындауында, көркем және анимациялық фильмдерде, соның ішінде Уолт Диснейдің әйгілі «Фантазия» туындысында орындалғанын білеміз.

Жалпы, Россинидің шеберлігі опе­раның драмалық дамуының увертю­ра­сындағы қысқаша көрсетілімнен, пас­торалдық-идиллиялық бейнелерден қа­һармандыққа біртіндеп көшуден тұрады.

Ал оркестрмен кларнетке арналған «Канцона» шығармасын Сергей Танеев жас кезінде жазған. Пьеса жанрдың тари­хын баяндайды – ортағасырлық Прованс трубадурларының лирикалық музыкасынан бастап Фрескобальди мен Иоганн Себастьян Бахтың аспаптық канцондарына дейін және кемелденген Танеевтің Дантенің сөзіне жазылған «Канцона XXXII» романсымен үндеседі.

Романтизм дәуірінде атақты виртуоздар көптеген концерттік шығарма жазды, бірақ қазіргі сахнаға тек нағыз өнер туындылары ғана сақталып жетті. Мәселен, Франц Допплердің ор­кестр­мен флейтаға арналған «Венгер­ская пас­торальная фантазия» және атал­­ған кеште орындалған Генрик Веняв­­скийдің Шарль Гуноның оркестр­мен скрипкаға арналған «Фауст» опе­ра­сындағы тақырыптарға фантазиясы бар. Бұл шығармалар, сөзсіз көр­кемдік дең­гейімен, жарқын ұлттық на­қы­шы­мен, аспаптардың виртуоздық мүм­кін­діктерін тамаша қолдануымен танымал.

Классикалық музыка кеші компо­зитордың шығармашылық шыңдарының бірі Антонин Дворжактың №9 симфо­ниясымен жабылды. Автордың өзі мойын­дағандай, «түсіне білетін адам сим­фониядағы Америка әсерін сезінуі керек». Шығарма мазмұнның тереңді­гімен, бай әуезділігімен һәм ерекше лирикасымен баурап алады. Төрт бөлімнен тұратын цикл Антонин Дворжактың симфониялық оркестрлік музыкасына тән драмалық шарықтау шегі деседі.