Қайда бағыт алдың, Жамбыл спорты?

Деректерге сүйенсек, өңір спортшылары олимпиадалық спорттың жиырмадан астам түрімен айналысады. Бірақ тәуелсіздік алғалы бері Олим­пиадаларда тек бокс, еркін күрес, дзюдо секілді спорт түрлерінен ғана ол­жа салыппыз. Соңғы екі Олимпиадада дзюдошы Ел­дос Сметов медаль алмаса, жүлденің маңайына жуықтамағандай едік. Сонда басқа спорт түрлерімен шұ­ғыл­данатын спортшылар мен оларды баптайтын бапкерлер не бітіріп жүр?

Жорабек Баубеков басқа­ра­тын Меркі ауданындағы Кеңес ауылының жағдайы спортқа жанашыр кез келген адамның жүйкесіне ши жү­гіртетіні анық. Елді ме­кендегі жетпіске жуық ауыл баласы күрес секциясына жазылған. Бірақ олар жұрт қатарлы спорт кешенінде немесе спортзалда жаттықпайды. Ауыл сахнасында шынығып, ащы терін шығарып жүр. Мұнда шомылу бөлмесі де, киім ауыс­тыратын бөлме де, басқа да жоқ. Әншейінде чемпиондар ауылдан шығады деп көкірек керетініміз бар. Ал сахнада жаттығып жүрген кеңестік жігіттерден кім қандай нәтиже сұрай алады?

«Сырттан келген адамдар біздің жағдайымызға қарап, миықтан күледі. Әсіресе қа­ла­дан келгендер күлкісін тыя алмай жатады. Біздің де сол жігіттер секілді дұрыс жер­де жаттығу жасағымыз келеді. Алайда ондай мүмкін­дігіміз жоқ. Спортқа деген қы­зығушылықтың арқасын­да жаттығуымызды тоқтатқан емеспіз. Біресе мектепте, біресе осы жерде шынығып жүрміз. Қатарластарымызға ауыл сахнасында шынығатынымызды айтуға ыңғайсызданамыз», дейді қазақ күресінен облыс чемпионы Мұрагер Базарбай жағдайды түсіндіріп.

Ауыл жұрты мен жат­тық­тырушылардың айтуын­ша, мәдениет үйінде өте­тін іс-шаралар кейде спортшы­лардың жаттығуды беймезгіл үзуіне себеп болады екен. Мұндай жағдай балалардың ұдайы спорттық бабында болуына кері әсер ететіні сөзсіз.

«Би үйірмесіне аңсары ауғандар да, домбыра үйір­месіне жазылғандар да осында келеді. Одан бөлек, әкімнің жиналысы да дәл осы жерде өтеді. Соның салдарынан кейде балалардың жаттығу үдерісі тоқтап қалады. Мұнда іс-шара ұйымдастырылатын кезде бозкілемді жинап аламыз, жиындар біткеннен кейін қай­тадан төсеп жатамыз. Бір сөзбен айтқанда, мұның барлығы уақытымызды алады», дейді қазақ күресінен ба­лаларды жаттықтырып жүр­ген бапкер Ақжол Сатаров жа­найқайын жеткізіп.

Кеңес ауылы шағын елді мекендердің санатына кір­мейді. Мұнда бір қауым ел тұрады. Соған қарамастан, ауыл балаларының саламатты өмір салтын ұстануына, спортпен шұғылдануына еш­қан­дай мүмкіндік қарас­тырылмағаны жергілікті халықтың жанына батады.

«Мұнда спортшы жат­тығатын қажетті темір-тер­сек жоқ. Оны көтермеген ба­ла қалай ғана чемпион ата­­ғына қол жеткізеді? Ауы­лы­мызда балалардың спорт­пен дұрыстап айналы­суына жағдай жасалса, жөні түзу спорт­зал болса деп ар­мандай­мыз. Жаттығуға келген жігіттер тер­леп-тепшіп шығады. Терге мал­шынып шыққан балалар үйге жеткенше суықтап қалады. Со­ның салдарынан түрлі аурулар пайда болады. Мұндай мәселенің бәрі жуынатын бөлменің жоқтығынан туын­дап отыр. Жанайқайымызға құлақ түретін жан табыла ма?» дейді ауыл тұрғыны Ел­дос Ал­тынбеков жағдайды түсін­діріп.

Жергілікті атқарушы билік кеңестік балалардың спортта ауыз толтырып айтарлықтай табыстарға қол жеткізіп жүр­генін жоққа шығармайды. Алайда олардың мәселесін оңы­нан шешу үшін екі жыл уа­қыт керек екенін алға тартып отыр.

Үш мыңға жетеғабыл тұр­ғыны бар Кеңес ауылында осы күнге дейін спортзал мә­селесі шешімін таппағаны кімді де болсын ойландырмай қоймайды. Ауданды бас­қарған талай әкім түйінін тар­­қата алмаған мәселені Жо­ра­бек Баубеков шеше ала ма? Кім білсін...

«Бұл енді уақытша қа­лып­тасып отырған жағдай ғой. Ауылдық жерде мәдениет үйі­нен басқа ыңғайлы ғимарат жоқ. Сондықтан балалар осында спортпен шұғылданады. Жарыстарға сол жерден аттанады», дейді Меркі аудандық дене шынықтыру және спорт бөлімінің басшысы Азамат Қасабеков мәселенің мәнісіне үңіліп.

Деректерге сенсек, аудан­дағы қырықтан астам елді мекеннің оннан астамында спорт кешені жоқ екенін айтады. Кейбір ауылдар спорт кешені салынады деп үмі­т­тенбесе де болатын секіл­ді. Се­бебі адам саны аз ауыл­дар­дың жастары көрші ауыл­дарға барып жаттығады.

Өңір спортшылары Афи­на Олимпиадасына дейін төртжылдықтың басты додасынан медальді күреп әкел­ген деуге де болады. Ал­ма­ты мен Ақтөбеде жүрді демесек, тарихқа Жамбыл об­лысының сайыпқыраны ретінде енген боксшы Ер­ма­хан Ыбырайымов Ат­лантада қола жүлде иеленсе, Сиднейде чемпион атанды. Болат Жұмаділов екі Олимпиадада күміс медаль ол­жалады. Еркін күрес шебері Ислам Байрамуковтың күмі­сі мен боксшы Болат Ниязым­бетовтің қола жүлдесінің қа­сында кейін қоржынға тү­сірген жүлделеріміз сан жа­ғынан жіп есе алмайды.

Өңір спортшылары Олим­пиада бағдарламасына енетін жиырмадан астам спорт тү­рімен шұғылданатынын айт­тық. Алайда нәтижеге санаулы спорт түрінен ғана қол жеткізіп келеміз. Мұның сыры неде? Неден мүлт кет­тік? Облыс әкімдігі дене шы­нық­тыру және спорт бас­қар­масының басшысы Ар­ман Тәш­метов осы мә­селеге бас ауыр­та ма екен? Тәуелсіздіктің елең-ала­ңын­дағы нәтиже мен кейінгі жиырма жылдықтағы нә­тижені салыстырғанда амал­­­­сыз «Қайда бағыт ал­дың, Жамбыл спорты?» деген сауалды өзімізге қарата қойып, жауап таба алмай қи­на­­ламыз. Ұлттық спорт пен Олим­пиада бағдарламасына ен­бейтін спорт түрлерінен қол жеткізген қоржын-қор­жын жүлдені ешкім тартып ала алмайды. Әңгіме Олим­пиадалық спорт түрлері хақында болып тұр...

Қалай алып қарасақ та бірде қазақ күресінің шебері, енді бірде дзюдошы болып жүр­ген кеңестік 63 балаға жай­лы спорт кешені керек-ақ...

 

Жамбыл облысы