Шаруаларды шаршатқан норма заң негізінде дұрыс түсіндірілетін болды

Мәжіліс Төрағасының орынбасары В.Бобровтың жетекшілігімен өткен палатаның сәрсенбі күнгі пленарлық отырысында он екі мәселе қаралды. Басында күн тәртібінде сегіз мәселе болғанымен, артынша оның бюджеттік заңдық құжаттармен толыққандығын айта кету керек. Шаруа қожалықтарының қыз­меті мәселелері бойынша кейбір заңнамалық актілерге өзгерістер мен толықтыруларды қарастыратын заң жобасы бірінші оқылымда қаралды. Аталған заңдық құжатта ауыл шаруашылығына арналған құрылыстар мен ғимараттарды са­ла­тын жер учаскелерінің бағасын өсірмеуге қатысты норма енгізіліп отыр. Жобаны әзірлеушілердің пайымынша, бағаның мұншалықты шарықтап кетуі атқарушы органдар тарапынан норманы дұрыс қол­дан­баудан туындаған. Соның салдары­нан жер учаскесіне деген баға базалық құнының 10 пайыздық ставкасымен сатылып келген. Осы­лайша жер бағасы орташа есеппен 8-10 есеге дейін көтеріліпті. Жер кодексіне сәйкес, жер учаскелері конкурстық негізде беріледі. Ал техника, құрал-жаб­дық­тар, ауыл шаруашылығы құры­лыс­тары азаматтық заңнамамен реттеледі. Шаруа қожалықтарының тарқап кетпеуі үшін де одан шығу­дан бұрын кем дегенде 5 жыл жұ­мыс істеу қажеттігі де заң жоба­сын­да көрініс тауыпты. Жерді 10 жыл­дан 49 жылға дейінгі мерзімге жал­ға беру өз кезегінде жергілікті жер­лердегі 1-2 жылдық қысқа мерзімге жалға беру оқиғаларының алдын алып, шаруалардың ұзақ мерзім­дер­ге жерге қаржы салуын ынта­лан­дыруы тиіс. Депутаттар осы рет­те бірқатар мәселелерге назар аудар­ды. Атап айтқанда, қазіргі таңда ауыл шаруашылығы жерлері­нің біразы дерлік пайдаланылмай келеді. Көптеген жерлер шаруа қо­жалықтарына беріліп тасталғандық­тан, мал жайылымдары таршылық көруде. Осы ретте бірқатар мәліметтер де белгілі болды. Өткен жылы еліміз 805 мың тонна ет өндірсе, жалпы тұтыну көлемі 1 миллион 40 мың тоннаны құраған. Сырттан 19 мың тонна ет алынып келінгені де белгілі болды. Ал 1990-жылдары елі­міз, керісінше, сыртқа 180 мың тонна ет сатқан еді. Қазір Қазақ­стан өз өнімдерін көрші Ресейге сатуды көздеп отыр. Солтүстік көр­шіміз жылына 3,5 миллион тонна етті сырттан, оның ішінде Оңтүстік Америка елдерінен сатып алады екен. Ал Қазақстанда өндірілген ет бәсекеге қабілетті емес екендігі де айтылмай қалмады. Бірқатар сын-ескертпелерден кейін заң жобасы бірінші оқылымда қолдау тапты. Депутаттар екінші оқылымға ұсынылған салық салу мәселелері бойынша кейбір заңнамалық акті­лерге өзгерістер мен толықтыру­ларды көздейтін заң жобасын да мақұлдады. Онда келесі жылдан бастап темекі өнімдеріне деген акцизге бағаны 0,25 пайызға өсіру көзделген. Осылайша баға 2012 және 2013 жылдары 0,25 пайызға өсіп отыруға тиіс. Отырыс барысында Ұлттық қор­дан 2011-2013 жылдарға арнал­ған кепілдендірілген трансфертке қатысты заңдық құжат та қаралып қолдау тапты. Жалпы, “2011-2013 жылдарға арналған республикалық бюджет туралы” және соған жап­сарлас заң жобалары бұған дейін “Нұр Отан” ХДП-ның Мәжілістегі фракциясында жан-жақты тал­қыдан өткен болатын. Сондықтан депутаттар бюджеттік заңдық құжаттарды тағы да талқылауды артық көріп, мақұлдауды ұйғарды. Отырыста күн тәртібіндегі басқа мәселелер бойынша да тиісті шешімдер қабылданды. Асқар ТҰРАПБАЙҰЛЫ.