Руханият • 20 Наурыз, 2021
Ұлы сахараны мыңдаған жылдар бойы мекен еткен көшпелі түркі тайпаларының ішіндегі қазақ ұлысы ұлт ретінде болмыс-бітімі, таным-түйсігі, салт-дәстүрі, тілі, ділі ерекше жаратылған жұрт. Өмір ырғағын қоршаған орта, Табиғат-Анамен айрықша сабақтастыра білген дала халқы осы күнге дейін өз дүниетанымын бұзбай келгенінде айрықша мән бар. Бір ғана емес, бірнеше озық мәдениет пен бай өркениетті өне бойына өнегемен біріктіре білген Алаш баласы әлем халықтары алдында көп ерекшелігімен дара.
Руханият • 11 Наурыз, 2021
Біз көбіне шығармашылықта шекара жоқ деп айтып жатамыз. Алайда қасиетті өнерде мәңгілік ұлы шекара барын көбіміз мойындағымыз келмейді. Ол шекара және сіз бен біз ерсілі-қарсылы кіріп-шығып жүре беретін иесіз есік я болмаса қараусыз қақпа емес, тек жанкешті нағыз дарын, өмірін өнерге көзсіз құрбан еткен тума талант ғана аттай алатын айрықша асу, биіктігіне кез келген адамның білім-парасаты жете бермейтін бөлек белес.
Руханият • 09 Наурыз, 2021
Қарт Қазанның бір қақпасын тіреп тұрған қызыл керіш қыз мұнара, жерден жеті-ақ күнде зәулім көкке тік шаншылған елу сегіз метрлік еңселі ескерткіш уақыт жадынан ешқашан өшпек емес. Әрине, шымқай шатырын шақырайған күн жеп, іргетасын мүк мұжып, есік-терезесін Еділді етпеттей соққан есер жел жұлқылап тұрған зәулім ғимарат кәрі заманалармен бірге әйтеуір бір тозатыны хақ. Алайда сол мұнараның атын асқақтатқан аңыз арудың ерлік рухын, текті перизаттың адамзаттан асқан сұлу келбетін, азаттық үшін жанын пида еткен аянышты ауыр тағдырын ұрпақ санасынан ешкім өшіре алмас еді.
Әдебиет • 01 Наурыз, 2021
Кейде бізді әлдеқашан байлап-матап тастаған цифрлар цивилизациясы ең соңында әріптер әлемін жұтып барып жай табатындай крінеді. Бейнелеп айтсақ, арыстан жал жас толқындар кәрі жартасты жағасынан алғандай аласапыран уақыт. Бірін-бірі жалмап, жұтып қойғысы келіп жанталасқан технологиялар тартысы кім-кімді құрдымға сүйрелеп жатқанын біліп болмайсың. Алайда сол толқындар кәрі жартасты олардың емес, түптің-түбінде үздіксіз тамып тұрған титімдей тамшы күл-талқан қылатынын ешқашан сезбейді.
Елбасы • 25 Ақпан, 2021
Биыл еліміз үшін ең қастерлі құндылық – егемендігіміздің еңсе тіктеген елеулі отыз жылына қадам бастық. Бүкіл адамзат алаңдап отырған ауыр ахуалға, планеталық пандемияға қарамастан, тұғырлы тәуелсіздігіміздің торқалы тойын өз дәрежесінде мерекелеуіміз керек.
Өнер • 23 Ақпан, 2021
Бірде ол балалар ойнайтын серуен бақта шар ату сайысынан жұмсақ ойыншық ұтып алады. Әлдебір уақытта оның көзі ақыл-есі кемтар, жасы сегіз-тоғыздардың шамасындағы балаға түседі. Дереу қолындағы ұтып алған жұмсақ ойыншықты әлгі балаға ұстата қояды. Бала «Рахмет!» дейді. Кемтар баланың әкесі сол жерде өксіп жылап жібереді. Неге жылағанын сұрағанда: – «Баламның осы жасқа келгенше тілі шықпаған, ол ешқашан сөйлеп көрмеген болатын», дейді.
Пікір • 17 Ақпан, 2021
Егер сіз үлкен шелектің ішіне ортасынан толтырып тірі шаяндарды салып қойған болсаңыз, жыбырлаған жәндіктер әлгі ыдыстан ешқашан шығып кете алмайтыны қызық. Былай қарасаңыз шамалары бар-ақ шаяндар. Тарбиған аяқтарын бір-біріне тіреп, балтырларын баспалдақ ете қойса ыдыстан ытқып шығардай-ақ әлеуеттері жетерлік. Бірақ өкінішке қарай, олар әлгі ыдыстан ешқашан шыға алмайды екен. Неге деп басында біз де таң қалдық. Сөйтсек еш құпиясы жоқ болып шықты. Сол өзімізге жақсы таныс баяғы бақастық, өмірі бітпейтін күндестік, іштарлықпен індес көреалмаушылық деген көлденең көк мінездер осы әрекетке әбден тосқауыл болатын тәрізді. Бейшара шаянның біреуі сыртқа шыққысы келіп талпынса, әлбетте басқалары оның аяғынан тартып, жармасып, жабылып жүріп міндетті түрде құлатып тынады екен. Яғни мен шықпадым, демек сенің де шықпауың керек деген жабайы тірлік.
Руханият • 09 Ақпан, 2021
Тоқсаныншы жылдардың тоқырауына тап келген біздің балалық сығырайған қоңыр шамның қолтығында есейді. Күндізгі ауыл тіршілігі, қабырғасына қар қатқан суық сыныптар, қытайдың ала қабын арқалап нәпақа терген ата-аналар, бүкшеңдеп, күні бойы оттың басынан бір ұзамайтын кәрі әже, бәрі-бәрі кешкісін қою іңірдің құшағына құлайды. Жал пешті жағалай жайылған дастарқан басында шай ішіледі.
Руханият • 08 Ақпан, 2021
Біздің үй аэропортқа жақын. Төбемізден күн сайын емес, тіпті сағат сайын ұшақтар самғайды. Алғаш көшіп келгенде әлгі ұшақтардың дауысына қайта-қайта елеңдеп отыратынбыз. Бірақ кейін құлақ үйренгендік пе, сол ұшақтар мүлде ұшпай қалғандай болды... Жалпы адам табиғаты өте қызық, тылсым, жұмбақ келеді ғой. Сенгіш, ырымшыл, үмітшіл. Ойлап отырсақ, бұған дейінгі тұрған пәтеріміздің де жанынан ылғи пойыз жөңкілетін. Жаңа үйімізге көшіп келгенде бірден осыны айтып бір күлісіп алдық. Ендігі үйіміз кемелер тоқтайтын алып порттың қасында болмаса игі деп мәз болғанбыз. Рельске сарт-сұрт тиген пойыз доңғалақтары өткен сайын терезеге қарайтын едік. Айтматовша айтсақ, Оралханша ойласақ «батыстан шығысқа, шығыстан батысқа» жөңкілген жүрдек пойыздар, ұшқыр ұшақтар бізді ешқашан бейжай қалдырмайтын.
Руханият • 26 Қаңтар, 2021
Өз бейнесіне өзі ғашық сұлу Нарцисс ұзақ күнге айдынға қараумен болушы еді. Ең аяғында сол суға қатты үңіле беріп, батып өледі. Ал жағалауда оның көз жасынан өзі аттас гүл өсіп шығады. Бірақ, Оскар Уайльд бұл әңгімені басқаша баяндайды. Нарцисс қаза тапқанда, орман нимфалары айдыннан: – Сен неге жылайсың? – деп сұрайды. – Мен Нарцисті жоқтап отырмын, – дейді айдын. – Оған таң қалуға болмайды, – дейді нимфалар. – Оған ғашық емес жан жоқ, алайда оның сұлулығын ең жақыннан көрген жалғыз сен едің, – дейді. – Ал ол сұлу ма еді? – деп сұрады сонда айдын. – Бұл туралы сенен артық кім баға бере алады? – деп таң қалысады нимфалар. – Сенің жағалауыңда, сенің суыңа таң атып, кеш батқанша қарап отыратын сол емес пе еді? Айдын ұзақ уақыт үндемей, ақыры былай деп жауап береді: – Мен Нарцистің сұлу екендігін ешқашан байқамасам да, оны жоқтап жылаймын. Себебі, ол менің жағалауыма келіп, маған еңкейген сайын оның жанарының түбінен мен өзімнің әсемдігімді көретін едім, – дейді.
