Біз тербеткен бір бесік

Әр халықтың өз бесік жыры болады. Сол бесік жыры – ұлттық болмыс­ты қалыптастырудың алғашқы факторы. Баланың болмысы, табиғаты, таным-түсінігі, дүниені қабылдауы мен сезім-түйсігі бесік жырынан бас­тау алатынын аңғару қиын емес. Бе­сік жырында сол халықтың салт-са­на­сы, тарихы мен тағдыры, арманы мен үміті тұрады. Дүниеде барлық ұлы музыкалық шығармалар, халық ком­позиторларының туындылары, тіпті танымал әндер де бар адамзат ба­ласына ортақ дүниеге айналып жатады. Қазақтың әнін біздің Димаш Құдайберген арқылы қырық халықтың ыңылдайтыны секілді, біз де дүние халықтарының әндерін айтып, тыңдап, көңіл бағында көктем құстарын сайратып жүреміз. Тек, бесік жыры ғана ортақ болмайды екен. Әр халықтың өзіне ғана тән бесік жыры бар, ол – сонікі, жалғыз сонікі.

17 Наурыз, 2022

Шыны үй және шыны жүрек

Зау көкке мойнын созған зәулім үйлерге көз салғанда сан алуан күйді кешесіз. Біздің балалығымыз өткен бәкене бойлы бес қабатты сұр үйлерді сүріп өткендей, жадағай өмірді жарып шыққандай, жаңа заманның белгісіндей асқақ та сәнді үйлерге қарап тұрып, кеудеңді қуаныш кернесе, кейде көп терезелерден кезектесе жанып-өшіп жатқан шамдарға қарап, адамдардың қилы тағдыры жайлы ойға батасыз.

01 Қараша, 2021

Мәдениет: символ мен идея

Сүлеймен патшаның жүзігінде: «Бәрі де өтпелі. Бұл да өтеді» деген жазу болған екен дейді. Сүлейменнің жүзігін кім та­ғып көріпті, бірақ әрбір адам осы бір ойды, сезімді өз өмірінде әйтеуір бір кеші­реді. Бұл – көңілдің күйі, адам өмірі­нің көңіл күйі ғой. Уақыттың көңіл күйі. Ұлан­ғайыр даланың қайсыбір шоқы­сында отырып «Ахау, арман, дүние – жал­ған» деп аһ ұрған қазақтың, «дүние – бір қисық жол бұраңдаған» деп шерлене ыңылдаған қазақтың қай перзенті де осы күйді кешкен, кешіп те келеді, кеше де бермек.

06 Тамыз, 2021

Кемшілік пен кешірім

Бұрыннан бар ма еді, әп-сәтте-ақ айтқан сөзіңді әлемге таратып жіберер әлеуметтік желі пайда болған соң қарға түскен кө­мір­дей көп көрініп қала ма, бізде бірін-бірі айыптауға, кемшілігін көпке көрсетуге, кемістігін елдің алдында ашуға құмартып тұратын бір әдет пайда болды.

28 Шілде, 2021

Білім алып келетін бақыт

Әл-Фарабидің айтуынша адам бала­сы жаратылысынан қабілетті болады, со­ның арқасында оның әрекеттері, жан аф­фектілері және ақыл-парасаты тиісінше жақ­сы болады немесе жақсы болмай шы­ғады. Осыдан келіп адам не тамаша немесе оң­баған әрекеттерге барады. Мұны туды­ратын күйді ғұлама мінез-құлық деп атай­ды. Мінез-құлықтың дұрыс немесе бұ­рыс қалыптасуы әдеттерге байла­нысты, қайталанған әдеттер мінезге айналады.

13 Шілде, 2021

Кітап бағындағы бақыт құсы

Әл-Фараби бабамыздың 1150 жылды­ғын атап өттік. Жаһандық пандемия жағдайы­на тұспа-тұс келсе де, ел бар жерде ер есімі елеу­сіз қалған жоқ. Әртүрлі деңгейдегі ғы­лыми кон­ференциялар, мәдени іс-шара­лар ұйым­­дастырылды, газет-журналдарда фара­­би­­тану­шылардан бастап, ғалымдар мен қалам­­герлердің танымдық, зерттеу мақа­ла­­лары жарық көрді. Көркем және дерек­ті фильмдер түсірілді.

24 Ақпан, 2021

Достықтың дәргейінде кім бар, кім жоқ?!.

Жұмыстың жоғарғы жағында Жазу­шылар аллеясы бар. Аллея Абай көше­сінің бойында жатыр. Ілияс, Сәкен, Бейім­беттің мүсіні тұр. Төңіректегі халық үшін демалуға, кросспен шұғылдануға таптырмас мекен. Біз де бір мезгіл барып тұрамыз. Ойлануға, ой қорытуға ыңғайлы. Әдеттегі кешкі серуенде велосипед тепкен бір балақаймен қақтығысып қала жаздадым. «Байқап жүр» деп әрі қарай кете бердім. Бір кезде әлгі балақайдың сол бір сәтте айтқан сөзі ойыма орала кетті. Құдайым-ау, не деп еді?! Есіме түсті: «Брат, былай тұр».

25 Қыркүйек, 2020

Диалог – ұлттық мінез

Уақыттар мен халықтар кеңістігіндегі әрбір ұлт пен ұлыстың тарихы секілді қазақтың да тұтас тарихы – диалогтар тарихы. Заман мен заман, дала мен адам, баба пен ұрпақ, хан мен қара, халық пен билік диалогы. Біздің тарихты бір жақты монолог ретінде қарауға болмайды, ол бірдің ғана сөзі емес, бірдің зары емес, бірдің шері емес, әрқашан бірі бірінен сөз сұраған, сөзге кезек сұраған, сөзге тоқтаған, дат айтқан, діл айта алмағанды тіл айтқан, тіл айта алмағанды қобыз бен домбыра айтқан, әйтеуір біртұтас сұхбатты, сырласуды, шерлесуді, ақылдасуды, кеңесуді ұлттық ерекшелік, ұлттық құндылық ретінде қалыптастыра алған тарих.

17 Қыркүйек, 2020

Қош бол, совет адамы

Бәлкім, Эдгар Поның кейіпкері («Человек толпы») секілді ағылып өтіп жат­қан адамдар нөпіріне құлықсыз я қызығу­шылықпен көз салып отыратын күй әрбір адамда болатын шығар. Болады ғой, адам болған соң. Қоғам көшесіндегі қым-қуыт қарбалас қай сәтте де назар аудартады. Кімді көресіз? Нені аңғарасыз?

14 Қыркүйек, 2020

Жаның қандай, жас өмір?

Қазақтың жаны қайда демеңіз, қазақ­тың жаны – қара өлеңде. Әулие қара өлең, осынау байтақ жұрттың ары да, жаны да, зары да, бары да сенде емес пе?!. Басынан өткерген алағай да бұлағай тағдыры, жүрек кешірген жадағай дәуірлері, жаралы жылдар да, ақжайнақ заман да, жонарақасымен сезген жойқын дерті мен серті де сенде екен ғой, қасиетті қара өлең! Қастерлі жанын қара қылышқа сақтайтын баяғының батырлары секілді, халық та өз жанын сөзде, сөзді өлең кейпінде сақтайды екен.

03 Қыркүйек, 2020

Өз заманының адамы

Әр адамды өз дәуірінің бел баласы, баған көтерушісі, байрақ ұстаушысы дейміз, алайда ол сол заманның шеңберінде ғана қалу дегенді білдірмесе керек.

31 Наурыз, 2020

Қаламгер уақытының құны

Уақыт – әр адам үшін әртүрлі өтеді ғой. Қаламгер уақыты – қат-қабат, қарбаласқан, дәуірлер мен замандарды сапырылыстыра, араластыра, кейде тарихи шегініс жасап, кейде алдағы ғасырларға ой күшімен қарғып өтіп жететін құбылыс секілді көрінеді. Сол аласұрған уақытпен арпалыса жазған қаламының ізіне күллі дүние ілесе көшіп жүргендей сезіледі. Сол қалам бір сәтке тоқтап қалса, бүкіл әлем тоқтап қалғандай әсер қалдырады. Ал мәңгілікке тоқтаса ше? Тоқтаған қалам – үзілген демнен де ауыр.

06 Қараша, 2019