Қаржы жеткілікті
Әдеттегідей отырысқа Премьер-Министр Бақытжан Сағынтаев төрағалық етті. Онда негізінен «Нұрлы Жол» мемлекеттік бағдарламасының жүзеге асырылу барысы талқыланды. Сонымен қатар, қоғамдық тәртіпті күшейту шаралары, кедендік әкімшілендіру, салық саласын жетілдіру мәселелері қаралды. Бірінші мәселе бойынша Ұлттық экономика министрі Қуандық Бишімбаев баяндады. Министрдің пайымдауынша, «Нұрлы Жол» мемлекеттік инфрақұрылымды дамыту бағдарламасы соңғы жылдар ішінде Қазақстанның экономикалық өсімінің және жұмыспен қамтудың негізгі тетігіне айналды. Мәселен, 2015 жылы мемлекеттік бағдарламаның жүзеге асырылу тиімділігі ІЖӨ өсімінде 1,3 пайызды құрады, ал ағымдағы жылы 1,2 пайыз деңгейінде бағаланып отыр. 2016 жылы Ұлттық қордан бағдарламаны жүзеге асыруға 769,6 млрд теңге бөлінген, оның ішінде 503,4 млрд теңге мақсатты трансферттер түрінде республикалық бюджетке және 266,2 млрд теңге ұлттық холдингтердің облигациялық займдары арқылы қарастырылған.Игерілмей қалу қаупі де бар
Ұлттық экономика министрінің егжей-тегжейлі баяндамасынан соң Қаржы министрі Бақыт Сұлтанов сөз алды. Министрдің айтуынша, Үкіметтің тамыз айында өткен отырысында берілген тапсырмаға сәйкес, бағдарламаға бөлінген қаржыны игеру жаңа кесте бойынша жүзеге асырылып жатыр. Министрдің мәліметіне сәйкес, бүгінде 330 млрд теңге немесе осы жылғы жоспардың 66 пайызы игерілді. Жыл соңына дейін 173 млрд теңгені игеру қажет. Алынған трансферттер бойынша жергілікті органдардың игеру қарқыны осы жылғы жоспардың 69 пайызын құрайды, ал осы жылдың соңына дейін тағы 72 млрд теңге игерілуі керек. Министр, сонымен қатар, жыл соңына дейін 12 млрд теңге республикалық бюджет қаражатының игерілмеу қаупі бары анықталғанын атап өтті. Қаржы министрінің айтуынша, жергілікті өңірлерде мемлекеттік сатып алуға қатысты да бірқатар мәселелер бар. «Бүгінгі таңда жергілікті органдарда 18 млрд теңгеден астам сатып алуларға келісімшарт әлі жасалмаған», деді ол. Жарияланған мәліметтерге сәйкес, міндеттемелердің ең ірі көлемі Қызылорда облысында атқарылмауда, яғни онда 3,5 млрд теңге, Ақтөбе облысында – 2,5, Ақмола облысында – 1,9, Маңғыстауда – 1,7, Атырау облысында 1,6 млрд теңге игерілмеген.Әр тиын бақылауда болады
Министр «Нұрлы Жол» бағдарламасының әрбір тиыны бақылауда болатынын айтты. «Тәртіп бұзушылықты болдырмау үшін біз мемлекеттік сатып алудың камералдық бақылауын қолданамыз. Әрине, басында бұл игеруді баяулатуы мүмкін. Бірақ тәжірибе көрсеткендей, мұндай бақылау кешіктірілудің басты себебі емес», деп мәлімдеді министр. Ол сондай-ақ, барлығы 33 млрд теңгеге ескертулер жіберілгенін айтты. Оның ішінде жергілікті бюджеттік бағдарламалардың әкімшілерімен келісіп, 24 млрд теңгенің конкурстарын реттеген. «Осылайша, анықталған тәртіп бұзушылықтарды мемлекеттік органдар мойындады», деді Б.Сұлтанов.Жол жөндеуге жұмсалды
Инвестициялар және даму министрі Жеңіс Қасымбек өз кезегінде «Нұрлы Жол» инфрақұрылымды дамытудың мемлекеттік бағдарламасы шеңберінде 17 жобаны іске асыру көзделгенін, оның ішінде 16 жоба көлік саласында, оның ішінде автомобиль жолдары саласында – 11, темір жол саласында – 2, су, азаматтық авиация және логистика салаларында 1 жоба бар екендігін еске салды. Сондай-ақ, несиелік тұрғын үй және үлестік салымдарды қорғау мәселелері бойынша 1 жоба жүзеге асырылуда. 2016 жылы «Нұрлы Жол» мемлекеттік бағдарламасының аясында осы жобаларды іске асыруға 349,7 млрд теңге бөлінді, оның ішінде 171,3 млрд теңге Ұлттық қордан бөлінген. Бүгінгі күні оның 64 пайызы, яғни 222,7 млрд теңге игерілді, оның ішінде Ұлттық қордан 116,9 млрд теңге бөлінген. Ал 127 млрд теңге игерілуі қажет. Оның 54,4 млрд теңгесі Ұлттық қордан. Министрдің мәліметінше, 2016 жылға арналған автокөлік жолдары жобасының бюджеті – 329,7 млрд теңге. Қаржыландыру жоспарына сәйкес, осы жылдың ақпан айынан қыркүйек айына дейінгі аралықта бөлінген қаржының 61 пайызы игерілді. Жыл соңына дейін қалған қаражат толықтай игеріліп бітеді. Бүгінге дейін 756 шақырым жолға асфальт және цемент-бетон жабыны төселген.Кәсіпкерлікке қолдау аз емес
«Бәйтерек» ҰБХ» АҚ басқарма төрағасының орынбасары Ләззат Ибрагимованың мәлімдеуінше, «Нұрлы Жол» бағдарламасы шеңберінде кәсіпкерлік субъектілерін қолдау мақсатында 2014 жылдан бері Ұлттық қор қаражатынан 545 млрд теңге бөлінген. «Кәсіпкерлер үшін қолжетімді қаржылық ресурстар туралы айтар болсам, өңдеу өнеркәсібіндегі шағын және орта бизнесті қаржыландырудың бірінші бағдарламасы бойынша, «Даму» қоры 200 млрд теңге бөлді. Бүгінде несиелерді жаңартып беру бойынша аталмыш сома 292,9 млрд теңгеге дейін өсті», деді Л. Ибрагимова.Қадағалау күшейді
Жоғарыда бағдарламаға бөлінген қаржының өңірлерде әлі толық игерілмей жатқаны айтылды. Соған байланысты Премьер-Министр Бақытжан Сағынтаев қалыс қалған облыстардың әкімдерінің есептерін тыңдады. Содан соң мәселені өзі қорытындылап, Премьер-Министр аймақтарға жұмыс барысын жылдамдатып, қайта жүйелеуді тапсырды. Әсіресе, тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы мәселелеріне ерекше тоқталды. «Екі жыл ішінде небәрі 385 шақырым жолға қайта жөндеу жүргізгенбіз. Жоспарға сәйкес қалған бір жыл ішінде тағы 1 100 шақырымды жөндеуге тиіспіз. Оған үлгереміз бе? Осыған байланысты бұл мәселелердің бақылауға алынуын тапсырамын. Асқар Ұзақбайұлы, кейін біз жайсыз жағдайға тап болмас үшін облыстар бойынша қай өңірде көбірек проблема туындап отырғанын қадағалаңыз», деді Б.Сағынтаев өзінің бірінші орынбасары А.Маминге қарата айтқан сөзінде. Сонымен қатар, Премьер-Министр әкімдерге аталған мәселелерге зор көңіл бөлуді тапсырды. «Мен бағдарлама аясында инфрақұрылым жүргізу үшін мол қаражат бөлініп жатқаны туралы жайдан-жай айтқан жоқпын. Бұл шағын және орта бизнес үшін үлкен қолдау. Егер инфрақұрылым жүргізілсе, шығарылатын өнімнің өзіндік құнын төмендету керек. Сондықтан біз жұмысымызды жылдамдатып, қазір жүргізіліп жатқан жұмыстар барысын қайта қарастыруымыз керек», деді Б.Сағынтаев.Қылмыс азайды
Үкімет отырысында қаралған келесі мәселе қоғамдық тәртіпті сақтауды күшейту шаралары жайында Ішкі істер министрі Қалмұханбет Қасымов баяндады. Министрдің мәлімдеуінше, Қазақстанда биылғы жылы жалпы қылмыстар саны азайған. «Елімізде жалпы қылмыстар саны 3,5 пайызға азайып, 256 мыңды құрады. Ауырлығы аз қылмыстар саны төрт есеге төмендеді» деді Қ.Қасымов. Министр бұрынғыдай, барлық қылмыстардың 60 пайыздан астамын ұрлық қылмыстары құрап отырғанын жеткізді. Сондай-ақ, елімізде кәмелет жасқа толмағандардың зорлық-зомбылыққа ұшырауы 2015 жылмен салыстырғанда 40 пайызға төмендеген. «Кәмелет жасқа толмағандарға қарсы жасалатын қылмыстардың алдын алу үшін біздің тарапымыздан мақсатты шаралар қабылдануда. Өткен жылмен салыстырғанда олардың саны 41 пайызға қысқарды, кәмелет жасқа толмағандарды жыныстық зорлаумен байланысты қылмыстар 15 пайызға, оның ішінде зорлық-зомбылық 40 пайызға кеміді», деді министр. Ал Дін істері және азаматтық қоғам министрі Нұрлан Ермекбаев 2016 жылдың 1 жартыжылдығында орын алған қылмыстардың 10 пайызын жастар жасағанын мәлімдеді. Отырыста сондай-ақ, қоғамдық тәртіпті күшейту мәселесі бойынша Білім және ғылым министрі Ерлан Сағадиев, Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрі Тамара Дүйсенова қосымша баяндап, білім беру мекемелеріндегі тәртіп пен жұмыспен қамтудың жастар тәрбиесіне әсері, тағы басқа да өз салаларына қатысты мәселелер жайында сөз қозғады. Бұл мәселе жан-жақты талқыланғаннан соң Премьер-Министр Бақытжан Сағынтаев Ішкі істер министрлігіне жергілікті органдармен бірлесіп құқық бұзушылықтың алдын алу жөнінде үшжылдық жоспар әзірлеуді тапсырды. Сонымен қатар ол бұл бағыттағы жұмыстарды барынша күшейту қажеттігін баса айтты. «Бізге халық пен азаматтық қоғам институттарына шынайы арқа сүйей отырып, бұл жұмыстарды қайта қарау және жүйелеу қажет. Барлығының нақты өзара іс-қимылын қамтамасыз ету керек», деді Б.Сағынтаев.Тасымалға қатысты тың шешім
Үкімет отырысында қаралған үшінші мәселе – салық салу және кедендік әкімшілендіру жұмыстары жайы. Бұл ретте Ұлттық экономика министрі Қ.Бишімбаев Қазақстанда қаржылық секторды дамыту және транзиттік әлеуетті арттыру үшін салық салу және кедендік әкімшілендіру мәселелері бойынша заң актілеріне енгізілетін түзетулер аясында жоспарланған бірқатар шаралар туралы айтты. Заң жобасын таныстырды. Онда 234 түзету көзделген, олардың ішінде, салықтық әкімшілендіру бойынша – 207 түзету, салық саясаты бойынша 27 түзету бар. Ұсынылып отырған өзгерістер қолайлы кәсіпкерлік орта құруға, әлеуметтік-экономикалық даму және ағымдағы міндеттерді жүзеге асыруға бағытталған. «Еліміздің транзиттік әлеуетінің бәсекеге қабілеттілігін арттыру үшін заңға түзетулер енгізу ұсынылып отыр. Оған сәйкес тауарларды темір жол-паромдық көлікпен тасымалдау халықаралық деңгейге жатқызылатын болады, яғни енді мұндай тасымалдауға нөлдік мөлшерлеме бойынша қосылған құн салығы салынады. Бұл норма Қазақстан арқылы транзиттік тасымалдауларды ынталандыруға жол ашады», деді министр. Министр сонымен қатар, аталған заң жобасы аясында қаржылық сектор бойынша түзетулер енгізу қарастырылғанын жеткізді. Бұл мәселеге орай Ұлттық банк төрағасы Данияр Ақышев та қосымша баяндады. Қорытындысында заң жобасы бойынша ұсынылған шешімдер қабылданды. Динара БІТІКОВА, «Егемен Қазақстан» Суретті түсірген Шүкір ШАХАЙ