Ақтауда «Қазатомөнеркәсіп» ұлттық акционерлік компаниясы мен «Қазақстан ядролық қоғамы» ассоциациясының ұйымдастыруымен І халықаралық инновациялық мектеп конференциясы болып өтті. Аймақтың жүрегі атанатын «МАЭК-Қазатомпром» жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің базасында бес күнге созылған басқосуда аталмыш конференцияға қоса өндірісті өңір үшін ерекше маңызға ие мәселелерді арқау еткен «Энергия, химия және су» атты дөңгелек үстел ұйымдастырылды. Алқалы жиынға Қазақстан, Ресей, Ұлыбритания, Германия, Франция, Бельгия сияқты елдердің индустриялық және инженерлік компанияларының жетекші мамандары, ғылыми орталықтары мен университеттерінің өкілдері қатысты. Әңгіме арқауы Ақтау және Павлодар қалаларында инновациялық химиялық кластер құру, энергияны үнемдеу технологияларының тәжірибесі мен даму жайы атом электр стансасын жобалаудың заманауи технологиялары, ВБЭР-300 реакторлық қондырғысына арналған ядролық тұщытудың синергетикалық тиімділігі және жалпы «Қазатомөнеркәсіп» кәсіпорындарының инновациялық даму мәселесін талқылау болды.
Қазақстандағы алғашқы инновациялық мектептің ашылу салтанатында «Қазатомөнеркәсіп» ұлттық акционерлік компаниясы» АҚ басқарма төрағасы Владимир Школьник Елбасының тапсырмаларына орай атом өнеркәсібі, энергетикадағы ғылыми-техникалық даму саланың экономикалық тиімділігін қамтамасыз етіп, бәсекеге қабілеттілігін арттыру жайы туралы әңгімеледі. Ал еліміздегі алғашқы инновациялық мектептің Ақтауда ашылуының да өзіндік себебі бар. Өйткені, Маңғыстауда әлемде алғаш рет жылдам нейтронды БН-350 реакторы салынып, іске қосылды. Маңғыстауда әлемге алғаш рет теңіз суы тұщытылып, халық кәдесіне жаратылды. Күні бүгінде өндірісті өлке соны жаңалықтар мен серпінді жобалар аймағына айналып отырғандығын тілге тиек етті. Облыс әкімі Қырымбек Көшербаевтың аймақтағы индустриялық-инновациялық және инвестициялық жобалардың жүзеге асуы, басқосудың басты тақырыбы болып отырған энергетика саласының өзекті мәселелерін қамтыған хабарламасы жиналғандар қызығушылығын тудырды. Бұл реттегі соңғы да, елең еткізер жаңалық өңірде «Жел электр стансасын салу» инвестициялық жобасы болды. Аталмыш игі шара энергияның баламалы көздерін пайдалану арқылы электр энергиясы тапшылығы проблемасын шешуге негіз болатындығы көңілге қонды. Және де бұл жобаның қазірдің өзінде жүзеге асыру қолға алынып, Оңтүстік Кореяның «DMK-Ko» компаниясымен арада меморандумға қол қойылып, техникалық-экономикалық негіздемелер жасау басталғаны айтылды. Сондай-ақ өңір басшысы қарқынды дамып келе жатқан аймақ үшін аса қажетті энергия көзі саналатын МАЭК-тің құрал-жабдықтары ескіріп келе жатқанын ескеріп «Осы кәсіпорын базасында қуатты бу-газ энергия блогын салу жобасының кейінге қалдырылып келе жатқандығы және де қарқынды дамудағы аймақ үшін аса қажетті осы энергия көзін тездетіп салуды «Қазатомөнеркәсіп» ұлттық компаниясы іскерлік пен істі алға жүргізудің жолдарын қарастырса деген ұсыныс айтылды.
Төрт күнге созылған инновациялық мектеп конференциясы мен «Энергия, химия және су» тақырыбындағы дөңгелек үстел отырысында отыздан астам баяндама тыңдалды. «САС» инженерлік фирмасының директоры В.Шпайзер, Бельгияның SCK-CEN ғылыми-зерттеу орталығының бас директоры Х.Абдеррахим, Ұлыбританияның «Nuvia Limited» компаниясының өкілі Д.Уэллс және басқалар сөз сөйлеп, ой-пікір таластырып, тәжірибе алмасты.
«Қазатомөнеркәсіп» ұлттық акционерлік компаниясының басшысы Владимир Школьниктің айтуынша бұл басқосудағы әңгіме ауқымды да, маңыздылығымен ерекшеленді. Өйткені, халықаралық дәрежедегі мәжілістерде атом электр стансаларын жобалаудың заманауи технологиялары, энергияны үнемдеудің жолдары, суды өңдеу мен тұщытудың жаңа химиялық технологиялары, радиоактивті қалдықтарды реттеу аспектілері, наносутегілік энергетиканы дамыту перспективалары, Қазақстанда баламалы энергетиканы дамытудың жолдары жан-жақты сөз болды.
Қорыта айтсақ, Маңғыстау ядролық-энергетикалық саланы дамытуда жетекші орын алатын аймақ. Және де мұнда осы сала бойынша қол жеткен жетістіктер де мол. Оған қоса қазір шетелдік серіктестердің қызығушылығын арттыра түсіп отырған бірнеше инновациялық жобалар қолға алынып жүзеге асуда. Осыларды ескерсек өз жұмысын жемісті аяқтаған І халықаралық инновациялық мектеп конференциясы, дөңгелек үстел отырысы осы саладағы әріптестер арасындағы іскерлік байланыстар мен өзара қарым-қатынастарға игі ықпал ететін пайдалы басқосу болғаны сөзсіз.
Жоламан БОШАЛАҚ.
Ақтау.