Елімізде жұмыссыздықты жоюдың түрлі жолдары қарастырылуда. Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев «Болашақтың іргесін бірге қалаймыз» атты Қазақстан халқына биылғы Жолдауында жергілікті билік алдына еңбек рыногының тиімділігін арттыру, аз қамтылғандарды, жұмыссыздарды және өзін өзі жұмыспен қамтамасыз етіп отырғандарды өнімді еңбекке тарту міндетін қойды. Әсіресе, ауыл жастарының жұмыссыздығы алаңдатады. Кәсіби білім алмағандықтан ауыл жастары еңбек рыногында бәсекеге қабілетсіз болып қалуда. Аз қамтылғандарды әлеуметтік қолдаудың ықпалды шаралары да жеткілікті пайдаланылмай отыр. Мұның өзі жұмыссыздық деңгейін кеміту қарқынын баяулатуда. Ресми деректерге сүйенсек, облыста кедейшілік деңгейі – 3,1, ал жұмыссыздық 5,0 пайызды құрайды. Бұл еліміздің өзге өңірлерімен салыстырғанда жаман көрсеткіш емес. Алайда, бұл көрсеткіштердің деңгейін мейлінше төмендету бағытындағы жұмыстардың қарқынын бәсеңсітуге болмайды. Елбасының тікелей тапсырмасымен дайындалған «Жұмыспен қамту-2020» бағдарламасы осы бір күрмеуі қиын күрделі мәселені оң шешуге бағытталған. Сондықтан да бұл бағдарлама халықтың кең қолдауына ие болып отыр.
Еңбек рыногындағы өзекті мәселелерді шешіп, жұмыссыздықпен күреске серпін беретін жаңа бағдарламаны жүзеге асыру өңірде жоспарлы жүргізілуде. Облыс орталығында және аудандарда жұмыспен қамту орталығы құрылып, ғимаратпен қамтамасыз етілді. Үстіміздегі жылы бағдарламаның үш бағыты бойынша оған 5564 өз бетінше жұмыспен айналысушыларды, жұмыссыздарды және табысы аз адамдарды тарту көзделді. Бағдарламаның «Оқыту және еңбекке орналасуға ықпал ету» бағыты бойынша 3200 адамды жұмысқа орналастыруға ықпал ету жоспарланған. Яғни, 1200 адам әлеуметтік жұмыстарға тартылады, 1890 адамға кәсіптік білім беріледі. Қазіргі таңда қадрларды қайта даярлау ұйымдастырылатын техникалық және кәсіптік білім беретін оқу орындары келісілді, сұранысқа ие 29 мамандық анықталды. Мемлекеттік тапсырыс аясында олар 12 мамандық бойынша оқытылауда. Қазіргі таңда 919 адам еңбекақылары ішінара субсиядияланып еңбекке орналасты. Олардың орташа еңбекақысы 41 мың теңгені құрайды, 313 кәсіпорынмен келісім-шарт жасалды. 1567 адам кәсіби білім алуға оқытылуда. Олардың 70 пайызы ауыл жастары.
Бағдарламаның екінші бағыты бойынша ауылдағы кәсіпкерлікті дамытуға көмектесу аясында 120 адамға өз ісін ашу үшін 1 млн. теңгеден барлығы 120 миллион теңге көлемінде шағын несие бөлінді. Оларға инфрақұрылымды дамытуға 60,0 миллион теңге қаралды. Облыстық әкімдік 352 адамды кәсіпкерлік негіздеріне оқытуды жоспарлап отыр. Қызмет көрсетуші «Бизнес-Навигатор» ЖШС бекітілген кестеге сәйкес оқытуды қазан айынан бастап жүргізуде. Бұл мақсатқа республикалық бюджеттен 14,3 миллион теңге бөлінді. Ал, үшінші бағыт бойынша экономикалық әлеуеті төмен елді-мекендерден даму көрсеткіштері жоғары аудандарға көшуге 26 отбасы тілек білдірді. Жалпы, бағдарламаны іске асыру үшін облыс бойынша 446,5 млн. теңге көлемінде қаражат бөлінді.
Біз бұл бағдарламаның алдағы жылы да серпінділігін арттыру үшін осы кезден бастап дайындық жасадық. Облыс әкімі 2012 жылы жалпы сомасы 1677,6 миллион теңге болатын бюджеттік тапсырысты бекітті. Бағдарламаға алдағы жылы 3536 адамды тарту көзделіп отыр. Оның 746,5 миллион теңгесі 3155 адамды кәсіптік оқытуға және еңбекке орналастыруға, 206,3 миллион теңгесі 150 ауылдықтың өз ісін дамытуына, ал, 386,1 миллион теңгесі 56 отбасының жұмыс орындары бар ауылдарға қоныс аударуына жұмсалатын болады. Жалпы, қанатқақты бағдарлама жұмыссыздықпен күресте, еңбек рыногын нығайтуда тиімділігін көрсетті.
Серік ОРЫНБАЕВ, Ақтөбе облыстық жұмыспен қамтуды үйлестіру және әлеуметтік бағдарламалар басқармасының бастығы.