• RUB:
    4.85
  • USD:
    498.34
  • EUR:
    519.72
Басты сайтқа өту
Әдебиет 12 Наурыз, 2021

Балаларға тағы бір базарлық

383 рет
көрсетілді

Әйгілі швед жазушысы Астрид Линдгреннің қазақ тіліндегі «Ұзыншұлық Пиппи» кітабының тұсаукесері өтті. Мира Сембайқызының тәржімасымен «Фолиант» баспасынан басылып шыққан балалар шығармасы қазақ тіліне алғаш рет ауда­рылып отыр.

Ел Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев «Тәуелсіздік бәрінен қымбат» атты ма­қа­ласында балалар әдебиетіне ерекше мән беріп: «Тіл игеру үшін балалар әдебиетінің атқаратын рөлі зор. Сон­дық­тан қазақ қаламгерлерінің үздік шығар­­маларына қоса, балаларға арналған шетел жазу­шыларының да таңдаулы туындыларын ауда­рып, көптеп басып шығаруды және таратуды қолға алған жөн» деп атап өткен болатын. Соған орай 2021 жыл – балалар мен жасөспірімдердің кітап оқуын қол­дау жылы болып жарияланған еді. Осы мақсатта «Фолиант» баспасы қазіргі ұр­пақ­тың псхологиясына тән, тәлім-тәр­бие­лік маңызы бар сапалы туындыларды басып шығаруды, әлемдік әдебиетте ор­ны бар шығармаларды аударуды қолға алып­ отыр.

Іс-шараға Швеция Корольдігінің Қазақ­стан Республикасындағы Төтенше және өкілетті елшісі Матс Фойер, жазушы, Қазақстанның еңбек сіңірген қайрат­кері Сәуле Досжан, қаламгер Баян­ғали Әлім­жанов, балалар ақыны Серікбол Ха­сан және т.б. зиялы қауым өкілдері қа­тыс­ты.

Екі ел арасындағы шығар­ма­шылық бай­ланыстың болаша­ғынан үлкен үміт күте­тінін айт­қан Швеция Корольдігінің Қазақ­стан Республикасындағы Төтенше және өкілетті елшісі Матс Фойер атал­ған жобаның «Kulturrådet» бойын­ша Швед кеңесінің грантымен іске асы­­­рылғанын жеткізді. «Атақты әдеби кейіп­­кердің қа­зақ тілінде сөй­легеніне қуа­ныш­­тымын. Шве­­ция балаларының бәрі Ұзын­шұлық Пиппиді жақсы біледі. Тіпті, бұл кітапты оқу үлкендерге де пайдалы. Ол әрбір адамға, қоғамға, айналасына не­ғұрлым жеңіл, еркін қарауға үй­ретеді», деді елші.

Кітап аудармашысы Мира Сем­­байқызы тәржіма жұмыс­тарына үш ай уақыт кеткенін айта келе: «Аударып болғаннан кейін де редакциядан өткізіп, әбден тексердік. Балалар оқығанда түсі­ніксіз ұғымдар, қиын сөйлем­дер кездесіп қалмасын деп сөй­лем­дерді барынша жеңіл тілмен беру­ге тырыс­тым»,  деді.

Астрид Линдгрен, ЮНЕСКО ұйымы­ның мәліметі бойынша, әлемнің ең көп аударылатын жиырма авторы арасында 18-орында – Федор Достоевский, ертегі патшасы Андерсенмен қатар тұр.

76 жыл бұрын жарық көр­ген «Ұзыншұлық Пиппи» соғыс­тан кейінгі шведтік балалар үшін бос­тандық, өмірге деген сүйіс­пеншілік символына айналды. Автор балаларға қарсы зор­лық-зомбы­лықты тоқтату мен олар­ға деген құрмет сезімін қа­­лып­тас­тыру қажет­тілігін қо­ғам­­ға жет­кізу үшін бар­л­ық мүм­кіндікті пай­да­ланды. Бар­лық кітаптарынан «еркін тәр­бие­леу ата-анаға де­ген құрметтің жоқтығын біл­­дірмейді, бұл ата-ананың ба­лаға деген құрметін біл­діреді», «Балаңызға шын көңілмен мән беріңіз», «Балаңызды қолда­ңыз», «Балаңызды тыңдауды үйре­ніңіз», «Бала­ңызбен ойнаңыз», «Бала­ңызбен сөй­лесіңіз» және ең бастысы «Балаңызға қол көтер­меңіз» деген идея байқалады.

Ал бас кейіпкер Пиппи – бала­лардың күш пен игілік, байлық пен жомарттық, бостандық пен тәуелсіздік армандарының символы. Ал үлкендер керісінше, Пип­пиді түсінбейді. Дәріханашы, мектеп мұғалімі, цирк директоры, тіпті Томми мен Анниканың анасы да Пиппиді өз­гертуге, қайта тәрбиелеуге тырысады. Алайда ешкім Пиппиге қаламағанын жасата да,  міндеттей де алмай­ды. Пип­­пи ту­ралы кітаптар – жақ­сылыққа құш­тар­лықтың символы сынды.