Осыған дейінгі Nur Otan партиясының съездеріне байланысты айтылып келген пікірлер тек қана символикалық мәнге ие болып келгені белгілі. Ал осы жолғы Мемлекет басшысы тарапынан айтылған мәселелерден билік транзитінің аяқталғанын, енді жаңа Қазақстанды құруға бет бұрғанымызды аңғартты.
Бұл ретте бірінші кезекте жастардың әлеуетіне назар аударылғаны белгілі. Президент айтып өткендей, Jas Otan нақты жұмыс істеу үшін зор әлеуетке ие. Біз бұл мүмкіндікті қалай пайдаландық, мәселе сонда. Мемлекет басшысы айтып өткендей, партияның жастар қанатында еліміз бойынша 100 мыңнан астам мүше бар. Бірақ осынау ресурс лайықты деңгейде пайдаланылмай отыр. Jas Otan қатарына қоғамдық қызметпен айналысуға дайын, жастар тыңдайтын, сыйлайтын, олардың арасында үлкен сенімге ие болған көшбасшыларды тарту керек. Мемлекет басшысы айтып өткендей, жас азаматтарды жұмыспен қамту, білім беру және оқыту саласында бірқатар маңызды жоба атқарылды. Бірақ әлеуметтік сауалдама нәтижесі жастардың бұл бағдарламалар жайында хабарсыз екенін көрсетті. Бұл жайт бірінші кезекте назар аударуға тиіс бағыттың қалтарыста қалғанын айғақтайды.
Jas Otan жастар қанатының мүмкіндігін қажетті тетіктерге пайдалану мәселесі бұрыннан айтылатын. Бірақ бұл мәселе көп елене бермей, тасада қалып қойып жатты. Жастардың ерік-жігерін дұрыс бағыттамаса, оларды өзгелердің пайдаланып кететінін қаңтардағы оқиға аңғартты. Жастардың әлеуетін ғана пайдаланып қалуға басымдық берілмей, олардың бизнеспен айналысуына жағдай жасау қажет. Сонымен қатар жас азаматтарды еңбекке баулып, шалғай өңірлерді дамыту секілді пайдалы жобаларға тартқан жөн. Бұл мәселе Nur Otan партиясының ғана емес, Президент Әкімшілігі Ішкі саясат бөлімінің де назарында тұруы керек.
Съезде партияның қоғамдық бақылау қызметін әлсіретіп алғанымыз да ашық айтылды. 2010 жылдардың орта шеніне дейін бұл қызмет Nur Otan партиясының әлеуетін асырып, халықпен арадағы байланысты жалғап тұрған негізгі факторлар болды. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл жөніндегі республикалық қоғамдық кеңес жұмысы да нәтижесін берді. Мемлекет басшысы айтып өткендей, партияның ел бойынша 238 қоғамдық қабылдау бөлмесі бар. Бірақ олардың жұмысы көріне бермейтіні, азаматтардың барлық өтінішін бақылауға алып, қатаң қадағалап отыру маңызды екеніне Президент ерекше назар аударды.
Бүгінге дейін аудан немесе облыс басшылары партияның жергілікті филиалдарын басқарып келді. Бұл фактор кешегі КСРО кезіндегідей орталықтандырылған жүйені еске түсіреді. Басқаша айтқанда, бір орталықтан басқаруға, уысында ұстауға тырысатын әкімшіл-әміршіл жүйенің кері жаңғырығы. Съезд барысында айтылған ұсыныстардан ұққанымыз, алдағы уақыттағы өзгерістер бірнеше бағытты қамтиды. Облыс немесе аудандық деңгейдегі басшыларға партияның аймақтық филиалдарын басқаруға беру мәселесі алдағы уақытта шешімін табуы керек. Бұл ұсыныс та Мемлекет басшысы тарапынан айтылды.
Қаралатын мәселе көп екені белгілі. Қаңтардағы қайғылы оқиғалар партия мүшелерінің беделі жоғын әрі елдің проблемаларын шешуге құлықсыз екенін көрсетті. Бұл жайт Президенттің кез келген партия мен қозғалыстың қызметінен алшақ болуды талап етеді. Бұл ұсыныс билік партиясына ғана емес, Қазақстандағы барлық саяси партияларға да қатысты. «Сондықтан біраз уақыттан кейін, бәлкім, осы жылдың соңына қарай менің Nur Otan-ға төрағалық етуім қаншалықты орынды екенін қайта қарауымыз мүмкін», деді Мемлекет басшысы. Демек билік партиясының құрылымы мен ықпал ету деңгейі туралы көп өзгерістің беталысы алдағы уақытта айқындалып қалады деп ойлаймын.
Андрей ЧЕБОТАРЕВ,
«Альтернатива» өзекті зерттеулер орталығының директоры