Қызығы көп қысқы спорт

2002 жылдың 17 маусымында Ел­басының жарлығымен құрылған Риддердегі спорттағы дарынды ба­лаларға арналған республикалық мектеп-интернат сегіз жылдың ішінде талай асулардан асты десек, қателесе қоймайтынымыз анық. Ме­к­теп-интернатты құрудағы мақ­сат еліміздің барлық облыстарын­да­ғы қысқы спортқа бейімі бар та­ланттарды жинап, әлемдік, халық­аралық жарыстарда жолдары болып жатса, тіпті қысқы Ақ Олим­пия ойындарына қатыстырып, үл­кен өмірге қанат қақтыру болатын. Сегіз жылда бұл үміт ақталды ма? Оның үстіне басталуына небәрі бес ай қалған Алматы мен Астанадағы VІІ қысқы Азия ойындарында кем дегенде екінші немесе үшінші ор­ын­ға табан тіреу міндеті қойылғаны тағы бар. Жақында табиғаты суреттеуге тіл жетпейтін ну орман ішіндегі спорт мектеп-интернаттың табал­дырығын аттаудың сәті түсті. Бізді осы ұландар ұясы­ның ди­­­ректоры, волейболдан спорт ше­бе­рі, кезінде облыс, ел құрамалары сапында өнер көрсеткен Владимир Кнауб қарсы алды. Бұл азамат Ресейде де волейбол ойнап, сан рет чемпион атанған. Тіпті Туризм және спорт министрлігінде бөлім басқарып, соңғы сегіз жыл бойы мектепке жетекшілік етіп келеді. Біз ел спорты жолында аянбай тер тө­гіп жүрген азаматты келе жатқан ер­дің жасы елуімен құттықтап, спорт мектебі қабырғасында тәр­бие­ленген шәкірттері арасынан Олимпия ойындарының чемпионы шығуына ақ жол тіледік. В.Кнауб қазақшаға судай, ұзақ жылдар Үржар ауданында тұрып, аудандық атқару комитетінде жауапты хатшы болған азамат сөйлеген кезде қа­зақ­тардың өзін жаңылдырып кетеді. – Мектеп-интернат құрылған­нан бері 7 халықаралық дәрежедегі спорт шебері, 44 спорт шебері әзірленді, – дейді ол. – Спорт мек­тебі ашылған 2002 жылы Үкімет оны қаржыландыруға 52 млн. теңге қаржы бөліпті. Өткен жылы ол төрт есеге жуық өсіп, 198 млн. теңгені құраған. Биыл 194 млн. теңге бө­лінген. Үкімет пен Ту­ризм және спорт министрі Темір­хан Досмұ­хам­бетовтің өзі мектеп-интернатты үнемі қамқорлығына алып оты­рады. Премьер-Министр­дің бірінші орынбасары Өмірзақ Шөкеевтің республикалық шаңғы спорты федерациясының тізгінін ұстағаны да қысқы спорттың өркендеуіне жол ашқалы отыр. Алайда, шалғайда жатқан соң мұнда проблемалар жоқ десек, артық айтқан болар едік. Биатлон көп қаржыны талап ететін күрделі де қиын спорт түрі екені белгілі. Бір қарағанда, мылтық атып, жү­гірудің онша қиындық туғызбайтын сияқты болып көрінуі заңды да. Бірақ биатлоншылар әзірлігін көзбен көрген кезде бұл спорттың ерек­ше күрделі екеніне көз жет­кі­зеді екенсіз. Біріншіден, жаз мау­сымында шаңғының орнына аяққа кроссовки киіп, иығыңа мылтық асынып, орман ішін аралап жүгіру қажет. Ал биыл кенді Алтайда жау­ын-шашын мол, сондықтан бат­пақ­қа малшынып, жүгіру оңай шаруа емес. Екіншіден, мылтық ататын алаңға бетон төселуі қажет. Биат­лон алаңында оған мүмкіндік бол­май тұр. Бапкер В.Ларионов 70-ке жақындап қалса да, шәкірттерді ұзақ жылдар бойы биатлонға бау­лып жүр. Оның айтуынша, жуық ар­а­да биатлоншыларға жағдай жа­салмайтын сияқты. Барлық мәселе қаржы тапшылығында. Бұдан бес жыл бұрын спорт мектебі ауласында қашықтығы бір шақырымға әрең жететін ролик трассасы жасалынған. Негізінде бұл шағын болғандықтан, шәкірттердің жаттығуына көп қиындық туғызып отыр. Балаларға кезекке тұруға тура келеді. Егер бұл қашықтықты үш немесе бес шақырымға дейін ұзар­тып, роликпен жүгіру алаңын салып берсе, асығымыз алшысынан түсер еді дегенді айтады шаңғыдан әлем чемпиондарын әзірлеген бапкерлер Павел Черепанов пен Валерий Трифонов. Бұдан кейін В.Кнаубпен әңгі­ме­міз еліміздің Қысқы Азия ойын­дарында қанша медаль, нешінші орынды қанағат тұтатынына, Рид­дер­дегі спорт мектебі түлектерінің мүм­кіндіктеріне қарай ауысты. Оның пікірінше, Азия ойында­рында командалық есепте екінші немесе үшінші орынға таласу оңай міндет емес. Себебі, Қытай, Жа­по­ния, Оңтүстік Корея елдері соңғы кезде халықаралық жарыстарды былай қойғанда, Олимпия ойын­да­рында жүлделі орындарды иелену­де. Биатлон және шаңғы жары­сы­нан әлем кубогын сарапқа салу ке­зеңдерінде Қытайдың ұл-қыздары намысты қолдан бермеуде. Тіпті, Солтүстік Кореяны да назардан шығармаған жөн. Кілең “сен тұр, мен атайын” дейтін саңлақтар ара­сында топ жару шынында да қиын мәселе. Біздің түлектер намысты қолдан бермес. Әлем чемпиондары А.Полторанин, О.Черепановтан басқа Д.Кенешев, С.Малахова, О.Яцкая, Я.Савицкий, О.Дудченко, тағы басқалардың алтын алқа үшін күресетіні белгілі. Кем дегенде он­нан астам алтын жүлде алу мақсат болса керек. Болашағынан үміт күт­тіретін Р.Демин, Е.Демина, Л.Че­лищева мен басқа да спорт­шылар ел намысы үшін қолдан келгеннің барлығын жасамақ. Риддердегі спорттағы дарынды балаларға арналған мектеп-интер­натта бұл күндері 150 бала тәрбие­леніп жатыр. Оларға 14 ұстаз же­тінші сыныптан бастап білім бе­руде. Ұстаздар білікті де бі­лімді жан­дар. Орал мен Ақтө­беден, Се­мей мен Өскеменнен, Шығыс Қа­зақстан облысының Үржар, Күр­шім, Шемонаиха, Глубокое аудан­да­ры мен Зырян, Серебрянка, Риддер сияқты ірі қалаларынан келіп білім алып, үлкен спортпен достасқан болашақ чемпиондарға мұнда барлық жағдай жасалынған. Жақында біз Туризм және спорт министрлігі Спорт істері жөніндегі комитетінің төрағасы Елсияр Қа­на­ғатовпен әңгімелескенімізде, қысы алты айға созылатын Петропавл, Астана мен Қостанай қалаларында да дарынды жастардың мол екені, оларды Риддердегі спорт мекте­бін­де баулуға көңіл бөлінетіні жайлы айтқан еді. Ол қысқы спорттың кен­ді Алтайда өркен жайғаны жай­лы айта келіп, кикбокстан әлемнің бес дүркін чемпионы Асқан Мо­жа­нов бас­қаратын облыс спорт­шы­ла­­ры­ның Азия ойындарында кем дегенде 20-ға тарта медальды алу­ға мүм­кіндіктері мол екенін тілге тиек етті. Күршімнен келген спорт ше­бер­лігіне кандидат Сымбат Құ­мар­бекова, үржарлық Зура Қали­пе­но­ва, риддерлік А.Полторацкий, В.Чал­бушев, В.Сидельников сияқ­ты жастар ізденіс үстінде. Олар қа­зірдің өзінде жастар ара­сын­да елі­міздің бірнеше дүркін чем­­­­пиондары атанды. Сонымен бірге Анна Стоян, Никита Стоян, Ар­тем Игна­тушкин, Арсен Қожах­метов секілді дарынды спортшылар да еліміздің жастар арасындағы құрама коман­даларының мүшелері. Сегіз жылдың белестері осын­дай. Табыс өздігінен келмейтіні белгілі. Тәжірибелі бапкер В.Кнауб жетекшілік ететін мектеп-интернат түлектері алдағы уақытта да елі­мізде спорт әлемін бағындырған би­ік асулармен қуанта бермек. Оңдасын ЕЛУБАЙ.