Елдің ерен еңсесі Елордада

Астанада Оңтүстік Қазақстан, Қызылорда, Қостанай облыстарының күндері өтуде Тұңғыш Президентіміз Нұрсұлтан Назарбаевтың көреген саясаты арқасында еліміз тарих үшін қас-қағым сәт болып есептелетін 20 жылда ғарыштық даму жолынан өтті. Елбасы өзінің Жарлығымен 2011 жылды Тәуелсіздіктің 20 жылдығы деп жариялағаны да осы ұлы мақсат мүддесінен туғандығы айқын. Алдағы ұлы мерекеге орай, Мемлекет басшысының тапсырмасымен арнайы мемлекеттік комисия құрылып, мерекенің жалпыұлттық жоспары бекітілгендігі белгілі. Соған сәйкес, еліміздің бас қаласында барлық облыстардың күндерін өткізу шарасы белгіленген болатын. Бұдан бұрын Астанада Атырау, Жамбыл, Шығыс Қазақстан облыстарының мәдени күндері өтті. Міне, кеше осы дәстүр аясында Қызылорда, Оңтүстік Қазақстан және Қостанай облыстарының күндері басталды. Төменде аталған облыстардың бас қаламызда өтіп жатқан күндерінен мақалалар топтамасын жариялап отырмыз. СЫРДЫҢ СЫЙЫ Ақ күріштің отаны, сырлы да жырлы Сыр өңірінен шық­қан үлкен көш 27 қыркүйекте Астана қаласына атбасын тіреді. Жаға­ла­уына тарих тұнған қос дария Сырдария мен Әму­дарияның құ­на­рын тел емген ежелгі Сыр топырағында өнген ауылшаруа­шылық өнімдерін бас қаламыз­дың тұрғындарына тарту ету үшін Қы­зыл­ордадан аттанған көштің қомы мен қоржыны толы еді. Елбасының тікелей тапсыр­масы­мен Тәуел­сіз­діктің 20 жыл­ды­ғына байла­нысты жасалған жалпыұлт­тық жоспарға сәйкес бекітілген шаралар шеңберінде Астана қала­сында басталған Қызылорда об­лысының мәдени күндері шең­беріндегі жәрмеңке әуезді ән, күмбірлеген күймен өрілді. 28-29 қыркүйекте Астана қа­ласындағы «Думан» ойын-сауық орталығы алаңындағы Сыр өңірінің ауылшаруашы­лық өнімдері жәрмеңкесі шынайы мерекелік рухта басталды. Жәр­меңке барысында ұлттық өр­нек­пен безендірілген киіз үйлер маңайын­да орналасқан өнер сах­насында мың бұралған би мен күмбірлеген күй асқақтап тұрды. Қызылорда облы­сының әкімдігі жәрмеңкеге келушілерге және қала қонақта­рына ба­рынша қыз­мет көр­сетіп, көпші­ліктің көңілі­нен шығатын тамақ­тандыру орнына дейін ұйымдас­тырыпты. Жәрмеңке өтіп жатқан алаңда өңір экономи­касы жетістіктерін көрсететін Қы­зылор­да облы­сы­­ның картасы бейнеленген макет келушілердің назарын бірден өзі­не аударды. Қызылорда облысының ел Тәуел­сіздігінің 20 жылдығына орай ұйым­дастырған жәрмеңке­сін­де өңір бренді болып таны­латын «Сыр маржаны» күрішінің неше сорты сөрелерден орын тауыпты. Облыстың ауыл­шаруа­шылық құ­ры­­лым­­дары осы шара шеңберінде Астана қаласының тұрғындарына 60 тоннадан астам ақталған күріш өнімдерін әке­ліпті. Сонымен бірге, республика тұтыну­шыларын былай қойғанда, Еуропа және Азия елдерінде ерекше қызы­ғушылық та­нытып отырған Арал теңізі балық­тары­ның неше түрі орын алған. Арал балықшылары Астана тұр­ғын­­дарына жалпы көлемі  30 тонна балық өнімдерін жеткізген. Сауда сөрелерінде саудаға салынған Арал теңізінің атақты балықтары камбала мен дөңмаңдайдан басқа, сазан, көксерке, табан, ақмарқа сияқты балық түрлерін табуға болады. Жәр­меңкенің сауда сөре­леріне Сыр бо­йының аузыңнан дәмі кетпес 200 тоннадан астам шырыны бал қауыны мен қар­бызы қойылыпты. Еліміздің бас қала­сының тұр­ғын­дарын бейжай қал­дыр­маған Қызыл­орда облысы жәр­меңкесі өтіп жатқан алаңға облыс әкімі Болатбек Қуан­дықов келіп, осы күнгі шараларды насихаттап жүр­ген ас­таналық журналистер үшін шағын брифинг ұйымд­ас­тырды. «Қазақ­стан Рес­пуб­ли­ка­сы Тәуел­сіз­дігінің 20 жылдығы қар­са­ңында атқарылар шаралар шең­берінде Қызылорда облысы­ның іс-шаралары да ай­қындалған. Біз осы мерекеге орай «Думан» ойын-сауық ор­талы­ғы­ның ала­ңын­да жәрмеңке өткізу­деміз. Бұл жәр­мең­кеге облыс­тан 400 тоннадан астам азық-түлік өнімдері әке­лінді. Оның ішінде, Арал өңірінен 37 тонна балық, 170 тонна бақша өнімдері, ет өнімдері және басқа да ауыл­ша­руашылық тауарлары бар. Біздің басты мақ­сатымыз – осы әкелген өнім­дері­мізді елорда тұрғын­дары үшін тиімді бағамен сатып, халыққа барынша жағдай жасау. Жәрмең­ке аясында біздің Сыр елінің өнер­паздары, оның ішінде, Байқоңыр айлағының өнер­тап­қыш­тары да өз жетістіктерін паш ететін болады», деді  журналистермен жүздесуінде об­лыс басшысы. * * * ОҢТҮСТІКТЕН ЖЕТКЕН ӨНІМ Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев Қазақстан Республикасы Тәуелсіздігінің 20 жылдығын ел мерейі үшін ерекше мереке ретінде атап өтуді тапсырған болатын. Осыған байланысты ел тәуелсіздігінің мерейлі мерекесі қарсаңында белгіленген шаралар шеңберінде Астана қаласында облыстардың мәдени күндерін өткізу дәстүрге айналып келеді.  Міне, осы шара аясында біз де сонау шырайлы Шымкент, атақты Қазығұрт өңірінен елордаға атбасын бұрған едік. Мен Оңтүстік Қазақстан облысындағы «Жаңа базар» ауылдық округінің әкімі болып еңбек етемін. «Жаңа базар» ауылдық округінде негізінен жер баптап, мал өсіретін 12 мың халық мекен етеді. Ауылдық округімізде 608 шаруа қожалығы және 19 өндірістік кооператив жұмыс істейді. Осы ауыл­шаруашылық құрылымдарының ішінде 270 шаруа қожалығы мен 7 өндірістік кооператив мал бордақылау жұмысымен айналысады. Округ бойынша құрылған ауылшаруашылық құрылымдарында бүгінгі таңда 5700 ірі қара мал бордақы алаңына қойылған. Сонымен бірге 27800 ақтылы қой өсіріледі. Өткен жылы  аудан әкімінің тікелей тапсырмасымен басқа өңірлерден мыңдаған күркетауық балапанын сатып алып, тілек білдірген шаруа қожалықтарына 100-500-ге дейін балапандар бөліп бердік. Қазір бұл құстың өнімі де ел игілігіне асып жатыр. Оңтүстік өңірінің халқы негізінен ауыл шаруашы­лығымен айналысады ғой. Сонау 90-шы жылдардың өлара кезеңінде ауыл еңбеккерлері үшін күрделі жағдай қалыптасқаны белгілі. Бірақ Мемлекет басшысының сара сая­сатының нәтижесінде соңғы жылдары ауыл еңбеккерлерінің еңбегі де жана бастады. Бұл орайда Елбасының тікелей бастама­сымен жүзеге асырылған «Ауыл жылдары» атты үшжылдықтың ықпалы мен оң жетістіктері айтарлықтай болды. Соның арқасында бүгінде ауыл еңсе көтеріп, округіміздегі шаруа қожалық­тары атқарған жұмысының жемісін көре бастады. Астана қаласында өтіп жатқан Оңтүстік Қазақстан облысы күндері аясындағы жәрмеңкеге біз 4 тонна ірі қара мал, 1 тонна қой етін әкелдік. Айтулы мерекеге арналған осы жәрмеңкеден «Жаңа базар» ауылдық округіне қарасты 9 елді мекендегі бірде-бір шаруа қожылығы қағыс қалған жоқ. Жаңабазарлықтар Астана қаласында өтетін осы жәрмеңкеге 10 тонна картоп, 10 тонна пияз, 7 тонна кырыққабат, 4 тонна қияр және 4 тонна қызанақ әкелді. Өңір  намысы сынға түсетін осы бұқаралық шараға «Байтүгел» ӨК жетекшісі Сейітқали Сапар-алиев, «Жарас» ШҚ және «Сейдалы» ШҚ-ның басшылары Сырым Ертаев, Жұман Елемесовтер ерекше белсенділік танытты. Нұрлыбай ЕГЕМҚҰЛОВ, «Жаңа базар» ауылдық округінің әкімі. * * * ҚАРМАҚШЫЛЫҚТАР ҚАРЫМЫ Ел тілегі егін үстіне ауған биылғы қоңыр күзде Сыр бойының диқандары ақ маржан күріштен бітік өнім алды. Бұл Қызылорда облысының ел Тәуелсіздігінің 20 жылдығы тойланатын жылға тартқан тартуы десек те болады. Өздеріңізге белгілі, елімізде өндірілетін күріштің 90  пайызы Қызылорда облысында өседі. 2011 жылы Сыр маржанының егіс көлемі облысымызда 77,4 гектарға жеткізілді. 2010 жылы облысымызда ең жоғары өнім алынып, күріш алқабының әр гектарынан орташа есеппен 46,8 центнерден өнім жиналып, облыс бойынша 316,5 мың тонна күріш салысы жиналған болатын. Биылғы мерекелі жылы бұл көрсеткіш еселенеді. Басқасын былай қойғанда, Тәуелсіздігіміздің 20 жылдығы тойланатын жылы облысымызда 23 асыл тұқымды мал өсіретін шаруашылық, оның ішінде, 5 ірі қара, 7 қой, 5 жылқы және 6 түйе өсірумен айналысатын шаруашылықтар ашылды. Бюджеттен бөлінген қаржы есебінен облысымызға 1000 бас ірі қара, 4185 қой, 500 жылқы, 80 түйе лизингке беріліп, 29 фермерлік шаруашылықтар ұйымдастырылды. Қазір өңірдегі төрт түлік малдың басы 1990 жылдың деңгейіне жетті. Міне, осы жетістіктерде біздің Қармақшы ауданының еңбек­кер­лерінің де үлесі ерекше. Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаев­тың тікелей басшылығымен іс жүзіне асырылып жатқан индустриялдық даму бағдарламасы шеңберінде де ауданымызда атқарылып жатқан ауқымды істер баршылық. Мәселен, осы бағдарлама шеңберінде ауданымызда «Дорстрой» ЖШС-нің жалпы құны 220 миллион теңге тұратын «Қорқыт ата зиярат етушілер орталығы кешенінің құрылысы» жобасы жүзеге асырылды. Аудан еңбеккерлерінің ел Тәуелсіздігінің 20 жылдығы тойланатын мерекелі жылға тартуы қомақты. Аудан еңбеккерлері бас қаламызда өтетін жәрмеңкеге 30 тоннадан астам азық-түлік тауарларын әкелді. Оның ішінде 10 тонна күріш, 5 тонна қауын, 5 тонна қарбыз, 2 тонна асқабақ, 5 тонна картоп, 2 тонна қызанақ және басқа егіс өнімдері бар. Ауданымыздағы 8 ауылдық округ әкімдері осы жәр­меңкеге 2 тоннадан астам ет әкелуге мұрындық болды. Оның ішінде бұл жәрмеңкеге өнімдерін жібермеген шаруа қожалығы жоқ десе де болады. Ел Тәуелсіздігінің 20 жылдығы шеңберінде өткізіліп жатқан бұл шараларға шын ризалық сезімдеміз. Елбасымыздың сара басшылы­ғымен жетістіктен жетістіктерге жете берейік. Ерлан ҚАЛИЕВ, «Қармақшы» ауданы әкімінің орынбасары. * * * ТАБЫСЫМЫЗ БАЯНДЫ, ТАРТУЫМЫЗ ТОЛЫМДЫ «Жаңа базар» ауылдық округіне көршілес орналасқан, яғни  еліміз аралас, қойымыз қоралас қоныс­танған «Көкібел» ауылдық окру­гінің еңбеккерлері де бүгінгі жәрмеңкеден қалыс қалған жоқ. Ел Тәуелсіздігінің 20 жылдығы қарса­ңында бас қаламыз – Астанада өтетін облыстың ауылшаруа­шылық жәрмеңкесіне біз де артынып-тартынып жеттік. Біздің ауыл тұрғындары да еліміздің айтулы мерекесіне қолда бар табыстарын баянды ете отырып, шын мағына­сында жоғары көңіл-күймен келді. Шежірелі оңтүстік өңірінің шұрайлы жеріне қоныстанған біздің «Көкібел» ауылдық округінде бүгінде 250 шаруа қожа­лығы және 8 өндірістік кооператив еліміздің аграрлық өнер­кәсібін өркендетуге өзіндік үлесін қосып келеді. Біздің ауылша­руашылық құрылымдары негізінен егін және мал шаруашы­лығымен айналы­сады. Біздің егіншілер бидай, арпа және басқа дәнді дақылдар өсірсе, малшыла­рымыз облысымыздың ет өндірі­сін өркендету мақсатында мал бордақылаумен шұғылданады. Ауылдық округімізде 2700 бас ірі қара, 22500 қой бордақыланады. Сонымен бірге, 850 жылқы өсіріледі. Біз облысымыздың күндері аясында Астана қаласында өтіп жатқан жәрмеңкеге 5 тонна ет және ондаған тонна көкөніс өнімдерін әкелдік. Осы шараға «Көкібел» ЖШС-нің жетекшісі Мақсұт Сыдықов, «Жүзімдік» ӨК-нің жетекшісі Еділ Смағұ­лов­тардың ерекше еңбек сіңір­гендігін айту парыз. Ауылдық округте еңбек ететін барлық шаруа қожалықтары мен өндірістік кооперативтер бүкілхалықтық мереке – Тәуелсіздігіміздің 20 жылдығын толайым табыстар­мен қарсы алып отыр. Баратбай УСИПОВ, «Көкібел» ауылдық округінің әкімі. * * * КІТАПХАНАДАҒЫ КЕЗДЕСУ Астанада өтіп жатқан Қостанай облысы мәдение­тінің күндері аясында Ұлттық академиялық кітапханада Л.Н.Толстой атындағы Қостанай облыстық кітапханасының ұйымдастыруымен ақын, драматург Ақылбек Шаяхметтің елордалық оқырмандармен кездесуі болып өтті. Кездесуге Нұрғожа Оразов, Төлен Әбдік, Серік Тұр­ғынбекұлы, Серікбай Оспанов  сияқты белгілі ақын-жазу­шылар қатысып, сөз сөйледі. Сол сияқ­ты Қазақстан Рес­публикасының Президенті жа­нындағы Мемлекеттік басқару ака­де­миясының профессоры, тарих ғылымдарының док­торы Сейіл Байма­ғам­бетов, еңбек ардагерлері Кеңес Әу­бәкіров пен Қор­ған Әмір­хамзиндер Қос­танай облысы­ның еліміз тәуелсіздік алған жылдар ішінде әлеумет­тік-экономикалық са­лалардағы қол жеткізген табыстары туралы баяндап, бүкіл еңбек жолын туған елінде өткізіп келе жатқан  ақынның шығармашылығы ту­ралы өз пікірлерін ортаға салды. Кездесу барысында ақын­ның шы­ғар­­маларына жазыл­ған әндер орын­далып, Ақыл­бек Шаяхмет өзінің соңғы жыл­дары жазған өлеңдерін оқыды. Осы күні ел­ор­дадағы Қостанай облысының мәдени күндері ша­ралары аясында Астана­да­ғы қа­зір­гі заманғы өне­р мұра­жа­йында Қос­танай облыстық та­рихи-өл­кетану мұ­ража­йы­ның қо­ры­нан алын­ған жә­ді­гер­лер көр­месі өт­кі­зілді. Мұ­ра­­жай­­­ға келушілерді осы өлке­тану мұра­жа­йы қо­рынан алын­­­­­ған «Кө­не дә­уір шебер­ле­рінің кү­міс жо­лы» атты зер­герлік жәді­гер­лер мен «Қос­та­най на­қыш­тары» ат­ты көр­кем­өнер көр­ме­сі бей-жай қал­дыр­ған жоқ. Бетті ұйымдастырған Жылқыбай ЖАҒЫПАРҰЛЫ. Суреттерді түсіргендер Орынбай БАЛМҰРАТ, Игорь Бургандинов.