Бұл – Ақ үй басшысы қызметіне кіріскелі Ресей президентімен бетпе-бет тұңғыш рет кездесуі. Сондықтан шығар, әлем назары екі алып держава көшбасшыларының келіссөздеріне ауды. Lenta.ru-дың мәлімдеуінше, Ақ үй мен Кремль басшыларының кездесіп, қол алысуы өзгеше өтті. Әдетте Дональд Трамп әріптесінің қолын қысып, өзіне қарай тартатын. Lenta.ru бұл жолы бәрі «қарапайым қол алысу ретінде, тіпті ұқыпты» өткенін хабарлады.
EuroNews арнасы да Трамп пен Путиннің қол алысуы қалыпты өткенін хабарлады. Қол алысқан сәтте екеуі де жымиып, АҚШ президенті Путиннің иығынан қаққан. Кездесу 60 минутқа жоспарланса да, екі ел басшылары 2 сағаттан аса әңгімелесіпті. Жалпы журналистер кездесудің бастапқы бірнеше минутына ғана қатысса, қалған уақытта келіссөз жабық есік жағдайында өткен. РБК агенттігі екі ел басшылары да кездесу басында бір-біріне жылы пікір айтқанын келтіреді. Трамп Ресей президентімен келіссөзге отыру үлкен дәреже екенін айтса, Путин өз кезегінде Трамппен жеке таныстығына қуанышын жеткізді.
«Сергей Лавров елдер басшыларының күн тәртібінде тұрған негізгі сыртқы саяси мәселелерді талқылағанын айтады. Соның ішінде Сириядағы, Украинадағы, Корея түбегіндегі қақтығыстар сөз болды. Терроризммен күрес саясатының негіздеріне байланысты пікір алмасып, кибер қорғаныс пен дипломатиялық мәселелерді талқылады. Ресей сыртқы істер министрінің айтуынша, көшбасшылар 4 келісімге қол жеткізді: Сирияның оңтүстік-батысында гуманитарлық көмек пен бітімді қамтамасыз ету, Мәскеу мен Вашингтон арасында Украинаға байланысты мәселелер жөнінде байланыс арнасын ашу, кибер қорғанысқа қатысты жұмыс тобын құру және жаңа елшілерді тағайындауды тездету», ‒ деп мәлімдейді РБК.
BBC Russia-ның айтуынша, Владимир Путин журналистермен өткен баспасөз мәслихаты кезінде Ақ үй басшысының АҚШ-та өткен президенттік сайлауға Ресейдің қаншалықты қатысы болғаны жөнінде көптеген сұрақтар қойғанын мәлімдеген. Путин америкалық әріптесінің егжей-тегжейлі мәселелер қызықтырғанын келтіреді. «Мен дайын болғандықтан, сұрақтардың бәріне жауап бердім, бұрынғы әкімшіліктермен осыған қатысты әңгімемізді, соның ішінде Обамамен сөйлескенімді айтып бердім. Меніңше, ол айтқанымды қабылдап, келісті», ‒ дейді Путин.
Ал Трамп оның жауабын қалай қабылдағаны туралы сұрақты АҚШ басшысының өзіне қоюды баса айтты», ‒ деп хабарлады BBC Russia. «Америкалық арнайы қызметі шынайылығына күмәнданбайтын Америкадағы сайлауға Ресейдің қатысынан басқа, Владимир Путин мен Дональд Трамп екі ел арасындағы қатынасты шиеленістіріп тұрған өзге де тақырыптар төңірегінде әңгімелесті. Әсіресе, Сириядағы қақтығыс пен Украинадағы жағдай сөз болды. Путин Ресей-Америка қарым-қатынасын дағдарыстан шығаруға үміттенетінін білдірді.
«Меніңше, осыған байланысты анық алғышарттар жасалды», ‒ деп мәлімдеген Ресей президенті BBC Russia-да жарияланған мақалада. Ресейлік баспасөз солтүстіктегі көршіміздің АҚШ-тағы сайлауға қатысы жөніндегі жауапқа Дональд Трамптың ырза болғанын жарыса жазса да, америкалық медиа өкілдері онымен келіспейтіндерін келтіреді. Мәселен, CNN Трамптың Ресей басшысының жауабына қанағаттанбайтынын жеткізген.
«Трамп әкімшілігінің қызметкері CNN-ге Трамптың Путиннің АҚШ сайлауына қатысы жоқтығы туралы мәлімдеуін қабылдамағанын айтады. Бірақ Ресей «дәлел мен дәйек» сұрады, алайда, АҚШ кездесуде оны келтіре алған жоқ», ‒ дейді CNN. Сонымен қатар, CNN Дональд Трамптың кеңесшілері ресейліктердің мәлімдемесіне үш мәрте келіспейтінін хабарлады. Ұлттық экономикалық кеңес директоры Гэри Кон, Ұлттық қауіпсіздік кеңесшісі Герберт Макмастер және қаржы министрі Стивен Мнучин үшеуі де Ақ үй басшысының қанағаттанбағанын, әйтсе де Трамптың пікірін өзінен сұрауды айтқан.
New York Times басылымы екі тараптың кездесуден екі түрлі пікірмен кетуін өз басшыларының абыройы үшін деп есептейді. Сонымен қатар, екі ел басшысы да өздері көздеген мақсатқа жете алмады деп есептейді. «Трамп кездесуге өзінің сайлануына байланысты алып-қашпа әңгіменің соңына нүкте қоюдан үміттенді. Путин Қырымды қосып алып, Украинаға араласқан соң Батыс санкция қойды. Содан кейін Ресей өз экономикасының әлсіреуінен құтылуды қалады. Алайда, ешқайсы көздегеніне жеткен жоқ», ‒ дейді New York Times.
Сондай-ақ, аталған басылым кездесу барысында қол жеткізілген ортақ шешімдерді «сәбидің қадамы» деп атаған. Ұлыбританиялық The Guardian басылымы кездесу қалай өткеніне қарамастан, Путиннің оны сәтті деп есептейтінін көлденең тартады. «Владимир Путин өзінің Дональд Трамппен өткен кездесуін айтарлықтай ештеңе талқыланбаса да, жеңіс ретінде есептеуі ықтимал. Кездесу барысында Ресейдің сайлауға қатысы бар-жоғы туралы мәселе көтерілсе де, ол басты назарға алынған жоқ. АҚШ-тың мемлекеттік хатшысы Рекс Тиллерсон Трамп «әңгімені одан әрі жалғастыру дұрыс» деп есептесе, Ресей сыртқы істер министрі Сергей Лавров, тіпті, Трамп Путинге АҚШ-тағы президенттік сайлауға Ресей басшысының қатысы жоқтығы туралы уәжді дұрыс қабылдайтынын айтты», ‒ дейді The Guardian.
Шетелдік медиа өкілдері Путин мен Трамптың кездесуін сан-саққа жүгіртіп хабарласа да, екі ел басшысы бір-біріне жылы пікірде қалған сыңайлы. Мәселен, BBC Russia Путиннің «Телевизиядағы Трамптың өзінің шынайы бейнесінен айырмашылығы өте үлкен. Ол әріптесін ұқыппен қабылдап, тез арада сараптап, әңгіме барысында туындаған не қойылған сұрақтарға жауап береді», ‒ деп айтқанын келтіреді. Ал EuroNews Трамптың журналистерге «Біз алға оң көзқараспен қарап, Ресей үшін де, АҚШ үшін де және басқалар үшін де оңтайлы нәрселерді қарастырдық», ‒ дегенін және Путинге «Сізбен әңгімелесуім мен үшін құрмет. Рахмет» деп айтқанын көлденең тартады.
Абай Отар,
журналист
