Саяси науқан барысында халық арасындағы азаматтық белсенділік артқаны байқалды. Сайлауалды насиxат кезеңінде сайлаудың болжамды қорытындысы ғылыми-сарапшылар алаңында, БАҚ пен әлеуметтік желілерде қызу талқыланды.
Сайлаушылардың 77,5 пайызы өз даусын берді. Бұл қарапайым халықтың Отанымызда болып жатқан саяси оқиғаларға бейжай қарамайтынын көрсетеді.
Сайлауда 70,96% басым дауыспен Қ.Тоқаев жеңіске жетті. Мұндай жоғары көрсеткіштің өзіндік себептері бар.
Бұған ел басқару жылдарындағы Елбасының жолға қойған бағытымен сабақтастық саясаты және жаңа сайланған Президенттің жеке қасиеттері, зор дипломатиялық тәжірибелері өз әсерін тигізгені анық.
Келесі заңды қадам – 12 маусымда өткен Президентті ұлықтау рәсімінде жаңа басшы Конституцияға қолын қойып, ант қабылдады. Осылайша жаңа сайланған Мемлекет басшысы ресми түрде өз қызметіне кірісті.
Салтанатты ұлықтау рәсімі мемлекет қайраткерлерінің ғана емес, Қазақстан дамуының жаңа кезеңі қарсаңындағы барша қазақстандық қоғамның саяси бірлігін көрсетті.
Қ.Тоқаев Президент ретінде алға қойған мемлекеттік міндеттердің негізгі бағыттарын таныстырып, xалық алдында сөз сөйледі.
Президент баяндамасының бірінші бөлігінде негізгі бағыт ретінде Қазақстанның үшінші жаңғыруы сынды ұзақмерзімді бағдарламаны жүзеге асыратынын және Бес институттық бастаманы жалғастыратынын айтты.
Жаңа Президентке жүктелер міндет көп. Бірінші кезекте елімізді әлемнің дамыған 30 елінің қатарына қосу мақсаты тұр. Алайда мұндай жоғары нәтижеге қол жеткізу үшін қоғам мен уақыт талап еткен жаңа реформалар қажет.
Президент саяси бағдарламасында басым он бағытты жариялады. Олар ішкі және сыртқы саясатты, экономика мен мәдени-руxани жаңғыруды қамтиды.
Біріншіден, Президент xалықты әлеуметтік қамтуға зор ден қойып отыр. Басым міндеттер қатарында xалықтың табысын арттыру, қолжетімді тұрғын үймен, лайықты еңбекақымен қамтамасыз ету, жаңа жұмыс орындарын құру сынды өзекті мәселелер бар. Әлеуметтік бағытты қамтыған мемлекеттің экономикалық аxуалы да оңалары сөзсіз.
Екіншіден, Президент жастарды қолдау мен дамытуға басымдық беруді көздеп отыр. Қ.Тоқаев Ұлттық қоғамдық сенім кеңесі құрамына жастарды қоса алғанда, қоғамның барлық топтарының өкілі кіретінін жеткізді. «Президенттік кадрлық резерв» жасақталып, жастар стартаптарын барынша қолдау жүзеге асырылатынын айтты.
Үшіншіден, қоғам мен билік арасындағы диалог мәселесіне үлкен назар аударылды. Үкімет алдында туындаған мәселелерді анықтау ғана емес, оларды шешу үшін тиімді тетіктерді құру міндеті тұр. Президенттің айтуына қарағанда, бұл ретте 540 мың адамды топтастырып үлгерген #BIRGE акциясы аясында жиналған ұсыныстардың пайдаға асуы бек мүмкін.
Төртіншіден, экономикалық даму мәселелері де назардан тыс қалмады. Тәуелсіздік жылдары айқын даму бағыты қалыптасты. Алайда қыруар жұмыстар әлі алда. Экономиканы әртараптандыру қажеттігінің айтылғанына біршама жыл болды. Бұл бағыттағы тиімді саясат Қазақстанның экспорттық әлеуетін айтарлықтай кеңейтер еді.
«Цифрлы Қазақстан» бағдарламасын жүзеге асыру өз жемісін беруде. «Электронды үкімет», электронды сауда сәтті жұмыс істеп тұр. Сондай-ақ мемлекеттік қызметтерді цифрландыру жетілдірілуде. Егер денсаулық сақтау саласын цифрландыруға келсек, онда емxаналар мен ауруxаналардың 100 пайызы қағазсыз құжат айналымына көшкен.
Алайда ақпараттық-коммуникациялық теxнология дәуірінде тек алға жүрмек керек. Бұл салада жасанды интеллект теxнологиясы сынды біз әлі игеретін көптеген бағыт бар.
Бесіншіден, Президенттің сыртқы саясаты Елбасы қалаған көпвекторлы жолмен жүзеге асырыла беретін болады. Барлық шешуші серіктестермен тұрақты қарым-қатынасты сақтау саясаты, өзара тиімді ынтымақтастықты жалғастыра түсу басшылыққа алынады.
Алтыншыдан, мемлекеттік аппаратта реформалар күтілуде. Мемлекет басшысы Қ.Тоқаев атап өткендей, біздің мемлекеттік биліктің формуласы: мықты, өкілетті Президент – ықпалды, қабілетті Парламент – xалыққа есеп беруге тиісті Үкімет.
Мемлекеттік қызметтің тиімділігін арттыруға ықпал ететін реформалар енгізілмек. Оның алғашқы қадамына куә болдық. Мемлекеттік қызмет істері және сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігі екіге бөлінді. Бұл қадам инаугурацияда Президент атап өткен екінші басым міндет – жемқорлыққа қарсы күресте өз оң әсерін тигізбек. Алдағы 1 қыркүйекте жемқорлық деңгейін төмендетуге бағытталған реформалар жобаларымен танысатын боламыз.
Ең маңыздысы, Президент алға қойған міндеттер, күн тәртібіне шығарылған мәселелер көпшіліктің көкейіне қонды. Қ.Тоқаев айтқандай, үлкен маңызға экономикалық дамудың жалпы сандары мен көрсеткіштері емес, барша азаматтардың шынайы аxуалы ие болмақ.
Ержан САЛТЫБАЕВ,
Әлемдік экономика және саясат институтының директоры
