Бүгінгі таңда туберкулезге қарсы қызметтің артықшылығы сонда, оның алдын алу, асқындырмай анықтау, науқастарды амбулаториялық емдеу ісі реттелген. Туберкулез микробактерияларын бөлмейтін, айналасындағыларға қауіп төндірмейтін пациенттер жұмысын немесе оқуын жалғастыра отырып, тұрғылықты жері бойынша емханалардың бақылауымен емделе алады. 2020 жылдың қорытындысына келсек, амбулаториялық жағдайда ем бастағандардың үлес салмағы 71,2%-ға жетті (2019 жылы – 61,1%).
Қазақстанда онкологиялық ісіктер сияқты, туберкулездің алдын алу, диагностикалау және емдеу тегін. Туберкулезді оған қарсы ұйымдар деңгейінде, сондай-ақ МСАК желісінде ерте анықтау үшін халықаралық стандарттарға сәйкес келетін және 2 сағат ішінде туберкулез бен КДТ ТБ-ны анықтауға мүмкіндік беретін диагностиканың ең заманауи әдістері енгізілді.
Елімізде 2016 жылдан бері ДДҰ ұсынған жаңа препараттарды, тиімділігі жоғары және қысқа мерзімде туберкулезді толық емдеуге мүмкіндік беретін емдеудің инновациялық тәсілдері енгізіліп келеді. ДДҰ стандарттары бойынша Қазақстанда туберкулезбен ауыратындарды емдеу тиімділігі жоғары екендігін атап өту керек. Мысалы, 2020 жылы сезімтал туберкулезге шалдыққаны алғаш рет анықталған науқастар – 87,5% (ДДҰ стандарты – 85%), көптеген дәріге көнбейтін туберкулез – 82,5% (ДДҰ стандарты – 75%) құрады.
Туберкулез бойынша негізгі эпидемиялық көрсеткіштердің төмендегенін мына сандармен дәйектеуге болады. Соңғы 5 жылда сырқаттанушылық көрсеткіші 42,8%-ға, туберкулезден болатын өлім-жітім 68,7%-ға, туберкулездің таралуы 48,7%-ға, балалар арасында сырқаттанушылық 55,7% -ға төмендеді.
Егер оқырман есінде болса, бірнеше жыл бұрын бұл науқастарды онлайн емдеуге болатындығын жазған болатынбыз. Бүгінге дейін бейнебақылау әдісімен 338 науқас емін аяқтапты (65,0%); жеке автокөлік бөліміне отырып 7 мобильді топ ұйымдастырылып 2020 жылы 1 117 адам ем алған.
Орайы келіп тұрғанда Алматыда Дүниежүзілік туберкулезбен күрес күніне орайластырылып, туберкулезбен күрес айлығы басталғанын айта кету керек. Пандемия жағдайында іс-шаралар онлайн түрде өткізіледі.
Әлемде атап өтілетін күннің міндеті – барлық тұрғындарға туберкулез мәселесі кез келгенімізді айналып өтпеуі мүмкін екендігін айту.
«Егер туберкулезге тән белгілер болса, онда сіз медициналық ұйымға барып, тегін ем ала аласыз және міндетті түрде емделу керек», дейді Денсаулық сақтау министрлігінің Фтизиопульмонология ұлттық ғылыми орталығының директоры Мәлік Әденов.
Қорыта айтқанда, туберкулезге қарсы 2014-2020 жылдарға арналған кешенді жоспардың нәтижесінде кейінгі 10 жылда туберкулез жұқтыру 2,3 есе азайды.
АЛМАТЫ
