Пікір • 13 Қараша, 2023

Ашықтық пен ортақ табыс

142 рет
көрсетілді
3 мин
оқу үшін

Бүгінде Қазақстан мен Ресей мемлекеті арасындағы қарым-қатынас – тек шекаралас екі елдің ұстанымы төңірегіндегі әңгіме емес, бүкіл әлем назар тіккен объективті мәселе. Бұл заңды да. Өйткені Қазақстан мен Ресей – Еуразиялық одақ сияқты ірі және ықпалды өңірлік бірлестіктің негізгі жүйе құраушы елдері.

Ашықтық пен ортақ табыс

Кейінгі екі жылда халықаралық қауіп­сіздік пен құқық жүйесінің дағда­рысына байланысты Қазақстанға және оның сыртқы саясатына деген қызығу­шылық айтарлықтай өсті. Демек еліміздің өңірлік қауіпсіздікті сақтау мен нығайтудағы жауапкершілігі бұрын­ғыдан да арта түсті.

Қазақстанға Ресей Президентінің сапары кейінгі екі жылда шоғырланып қалған логистика және халықаралық сау­да мәсе­лелерінің шешілуіне дем береді. Геогра­фиялық факторды ескерсек, Ресей – біздің Еуропамен саудадағы негізгі тран­зиттік серіктесіміз. Сол секілді Қазақ­стан да Ресей үшін Орталық Азия, әсіресе Қытаймен саудада транзиттік хаб болып есептеледі. Бұл факторларды өзара көлік шығындарын азайтуда, екі елдегі инфляцияны төмендету үшін пайдалану керек. Бұған қоса Ресей­ден жеткізу есебінен елдегі газ тапшы­лығын жою, Солтүстік және Шығыс Қазақстанның инфрақұрылымын қалып­тастыру мен газдандыруды жеделдету мүмкіндігін көздеу қажет.

Қазақстанның энергетикалық инфра­құрылымына, әсіресе қазіргі таңда аса өткір энергетикалық дағдарысқа ұшы­ра­­ған өңірлердегі энергетикалық ин­фра­­құрылымға инвестициялар тартуды ойластырған абзал. Сондай-ақ ауыл ша­р­уашылығы және азық-түлік өнді­рісі сала­сындағы ынтымақтастықты тереңдету керек.

Әзірге біз тек бір-бірімізбен бәсеке­ле­сіп жатырмыз және Қазақстан бұл бәсекеде көлемі жағынан тұтынушысы аз экономика ретінде объективті тұрғыдан ұтылады. Алайда Қазақстан мен Ресей – ауыл шаруашылығы өнімдерінің ірі өн­діру­шілері. Астық экспорты бойынша әлем­дік көшбасшылардың ондығына кі­реді. Ста­тист­икаға зейін қойсақ, екі мем­­лекет жалпы егістік жерлердің шама­мен 10 пайызын және бүкіл әлемдегі жа­­­­йы­­лымдар мен шабындықтардың

9 па­­­йы­зын құрайды. ЕАЭО елдері­нің, сон­­дай-ақ Өзбекстан мен Тәжік­стан са­рап­­шы­ларының пікірінше, екі елдің ас­тық қоры 600 миллионнан астам адамды та­мақ­тандыруға жетеді. Әлемде 850 мил­­лион азамат азық-түлік тапшылығын немесе кәдімгі аштықты бастан өткеріп жатқанын назарға алсақ, бізде үлкен даму әлеуеті бар. Қостанайда өткен Өңіраралық ынтымақтастық форум – бірлескен кооператив болып әлем­дік азық-түлік нарықтарына тіке шығу­дың бастамасы. Аталған құрылым Қазақ­станның ауыл шаруашылығын бюджет­тік субсидияларға тәуелді саладан эко­номикалық драйверге көшіре алады.

Тағы бір ескеретін мәселе – Ресейдің қазақтар тұратын өңірлерінде қазақ мектептерін ашу мәселесін көтеру қажет. Бұл ресейлік туыстарымыз үшін он­дағы қазақ тілі мен мәдениетін сақтау мәселесіне тікелей байланысты. «Жұмсақ күш» қағидаты және Ресейдегі саны миллионға жететін қазақ қауымы біздің экономикалық және гуманитарлық жобаларымызды ілгерілету үшін маңызды ресурс бола алатынын ұмытпауымыз керек.

 

Еркін ӘБІЛ,

Мәжіліс депутаты