Қоғам • 07 Маусым, 2024

Ата заң Брайль қарпінде

56 рет
көрсетілді
4 мин
оқу үшін

Ата заң алғаш рет Брайль қарпімен жарық көрді. Көру қабілеті нашар немесе зағип жандар үшін бедерлі-нүктелі тактильді шрифтпен жазылған құжат мемлекеттік және орыс тілдерінде басылып шықты. Осыған орай Конституциялық сот ғимаратында арнайы тұсаукесер өтті.

Ата заң Брайль қарпінде

Тұсаукесерге елімізде аккредиттелген шет мемлекеттер мен халықаралық ұйымдардың елшілері, Парламент депутаттары мен мемлекеттік органдардың, Қазақстанның үкіметтік емес ұйымдары мен ғылыми қоғамдастық өкілдері қатысты. Көптің арасында дефектолог, тифлопедагог Әділ Оралбаев та бар. Маман елордадағы №10 мектеп-гимназиясында көзі нашар көретін балаларға кеңістікті бағдарлауды үйретеді. Ол іс-шарада Брайль қарпімен шығарылған Конституцияны алғашқылардың бірі болып оқып көрді.

– Маған Ата заңды Брайль қарпімен басып шығарғаны ұнады. Оқуға өте ыңғайлы. Әрі еліміздің Конституциясы барлық азаматқа қолжетімді болуы керек. Біз осылайша өз құқығымызды біліп қана қоймай, қорғау тетіктерін пайдаланып, өмірде өз мақсаттарымызға заң аясында қол жеткізе аламыз. Осы тұрғыда Конституциялық сот маңызды әрі үлкен қадам жасап отыр, – деді Әділ Оралбаев.

Қазақстан Республикасының Консти­туциясын Брайль қарпімен шығару –ЕҚЫҰ-ның Астанадағы бағдар­ламалар кеңсесі мен Мәдениет және ақпарат министрлігінің қолдауымен жүзеге асқан бірлескен жоба. Конституциялық соттың төрағасы Эльвира Әзімова қолжетімді ортаны құру барлығының заң алдындағы теңдігі мен сот төрелігіне қол жеткізуінің конституциялық кепілдігін беретінін атап өтті.

– Әр адамның заң үстемдігіне, құқы­ғын қорғауға және басқа да дүниелерге қол жеткізуге толық құқығы бар. Кез келген елдің Ата заңында осы сұрақ­тардың жауабы болады. Біздің ең бас­ты мақсатымыз – Конституцияның әр азаматқа қолжетімді болуы. Консти­туциялық сот Конституцияға және Адам құқықтарының жалпыға бірдей декларациясына сәйкес әрбір адам үшін теңдік, қадір-қасиет және әділдік қағидатын ілгерілетуді жалғастырып жатыр. Конституция мәтінін Брайль қарпімен басып шығару – мемлекеттің адам құқықтары мен бостанды­ғын қамтамасыз етуге және кемсітпеу­ге бейілділігін растайтын «Әділетті Қазақстан» саясатын ілгерілетуге қосқан үлесіміз, – деді Э.Әзімова.

ЕҚЫҰ-ның Астанадағы бағдарла­малар кеңсесінің басшысы Фолькер Фро­барттың пікірінше, Қазақстан Конс­титуциясының мәтінін Брайль қарпімен басып шығару қазақстандық консти­туциялық бақылау органының құқық қорғау құндылықтарына және ақпаратқа тең қолжетімділікті қамтамасыз етуге толық қауқарлы екенін көрсетті.

Қазақстан – БҰҰ-ның «Мүгедектердің құқықтары туралы» конвенциясының қаты­сушысы. Құжатқа сәйкес еліміз мүге­дектігі бар адамдарға ақпаратқа, білім­­ге қол жеткізуді, заң алдындағы тең­дікті және тең құқықтық қорғауды, сон­дай-ақ сот төрелігіне қол жеткізуді қамта­масыз ету арқылы адам өмірінің бар­лық аспектілеріне жан-жақты қатысуы мақ­сатында тиісті шаралар қабылдайды.

– Конституцияға сәйкес еліміз өзін әлеуметтік мемлекет ретінде орнық­тырады. Әркімнің заң мен сот алдындағы теңдігі қағидаты баянды етілген. Халықаралық міндеттемелерді орындау, қоғамның әртүрлі салаларында мүмкіндігі шектеулі азаматтарға қолайлы жағдайлар жасау мақсатында бірқатар шара қабылданып жатыр. Басым бағыттардың бірі – қоғамның құқықтық мәдениетін қалыптастыру. Брайль қарпімен шығарылған Конс­титуция мәтінінің басылымдары 56 мекемеге, соның ішінде республикалық және аймақтық кітапханаларға, оқу орталықтары мен мамандандырылған мектептерге беріледі, – деді Консти­туциялық сот төрағасының орынбасары Бақыт Нұрмұханов.

Айта кетейік, Дүниежүзілік ден­саулық сақтау ұйымының деректеріне сәйкес елімізде көру қабілеті нашар 160 мың адам тұрады. Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің ақпараттарына үңілсек, республикада 85 мың зағип адам, 4 мыңнан астам көзі нашар көретін балалар бар. Олардың 350-ге жуығы – зағип балғын.