Қазақстан • 16 Наурыз, 2023
Балаларға арналған әлемдегі ең беделді ойын-сауық брендінің бірі Nickelodeon жыл сайынғы Kids Choice Awards премиясының жеңімпаздарын жариялады. Арасында 12 жастағы Әмина Малғаждар да бар.
Поэзия • 15 Наурыз, 2023
Бұл өлеңді сонау жылдары аттың жалында, түйенің қомында дегендей жағдайда бір-ақ рет оқығанбыз. Содан есте қалыпты. Әсері де тарқай қоймапты. Әуені мен сиқырлы сазы арбаса керек. Анда-санда ақын жырларын оқығанда осы өлеңін тауып оқитын әдетіміз бар. Әйтеуір «алыстан сермеп, жүректен тербейтін» бір ғаламаты бар шығарма. Мүмкін айсыз қараңғы түні теңіз жағалап келе жатқанда ғайыптан аппақ сәуле төгіліп, айдын мен аспан арасындағы бар ғажайыпқа көз суарып үлгерген бойда әлгі жарық жоғалып үлгергендей әсер. Қас қағым. Бірақ сол қас қағым бұған дейін сезіп-білмегеніңді көз алдыңа құндақтап, көкейіңе орнатып жоқ болып кетсе... Несі бар, ондайды өмірі көрмей өтетіндер де бар емес пе? Ғажабы, Дәуітәлі Стамбековтің бұл өлеңі бірінші сыныпты бітірген жылы Балқаш көліне кетіп қалған баласы туралы болса да, қайғы-қасірет күйінен бөлек басқаша әсерге бөлейді.
Руханият • 07 Наурыз, 2023
Біздің ата-бабаларымыздың мыңжылдық тарихында аналарға деген құрмет балбал тастардағы мүсіндерден де көрінетін шығар. Ұлы дала төсіндегі тас мүсіндер, балбал тасқа айналған әзіз аналар қасын керіп, ерінің қасында кең даласын әлі күнге күзетіп тұрғандай. Түркілер мәдениетіне жататын таңғажайып ескерткіштердің тылсымы, құпиялы күрсінісі жаныңды баурамай қоймайды. Еріксіз айналып келіп қайта қарайсың.
Әдебиет • 05 Наурыз, 2023
Наурыздың 5 жұлдызы ұлт көсемі, Алаш арысы Әлихан Нұрмұхамедұлы туғаны, бәлен жыл өткенде Сталиннің дәл осы күні өлгені тарихи факт. Ал кезінде Қарағандыдағы Октябрь ауданы Әлихан Бөкейхан есіміне ресми берілген 13 желтоқсан – дүниеге Алашорда үкіметі келген күн. Мұны сол кездегі билік басындағылар біліп-білмей істегенінен хабарымыз жоқ. Алайда кеше, 5 наурыз – Алаш арысы туған күні Астанадағы музыкалық жас көрермендер театрында көрермендерге жол тартқан «Әлихан Бөкейхан – ұлт азаттық күрескері» деректі фильмі біз үшін жаңалық болды.
Өнер • 23 Ақпан, 2023
Қазақ музыкасы, әсіресе күй өнеріне жаңаша көзқарас, байыптау керек пе екен әлде? Бұл сөз бұған дейін де талай рет айтылып, жазылған. Мүмкін алғашқы қадамдар жасалып жатқан да шығар, кім біледі... Алайда біз күй тыңдап, ол туралы әдебиеттерді оқыған сайын әлгіндей ойға ат шалдырамыз. «Онда бір сұмдық сыр бар естілмеген...» (М.Мақатаев) деген кереметке оранамыз да қаламыз. Бұл ойымызды әдебиеттегі небір ғажап қисындар орнықтыра түседі. Қызығушылығымызды арттырады.
Қазақстан • 19 Ақпан, 2023
Даламызға кітап болып Брюссельден жеткен осы жаңалық кімді болсын бейжай қалдырмайды. Бұл тарихи, географиялық, тағы да басқа ғылыми мәні өз алдына, үлкен саяси мәнге де ие.
Әдебиет • 15 Ақпан, 2023
Бабы келген кемел туындылар болады. Асқан білгірлікпен, талғампаздықпен қалыпталғаны өз алдына, байыптап, жеті рет өлшеп, бір рет кескен адам емес, құдірет дерсіз. Таңдап алған тақырыбының иін қандырып, суын сығып, сөлі мен нәрін әкеп құя салады кеудеңе. Байыптап үлгермей де қаласыз. Себебі бастаған бойда бір деммен оқып шығасыз да, құмарың қанбай қайта парақтап, ұңғыл-шұңғылын тағы бір мәрте сүзіп шығасың. Әсіресе Тәкен Әлімқұлдың «Көк қаршыға» әңгімесін оқығанда әлгіндей әсер алдық. Жалпы Тәкеннің ән-күйі туралы әңгіме, повестері – атап айтарлық соқталы дүниелер.
Әдебиет • 14 Ақпан, 2023
Адамзаттың алтын бесігі Алтай, бәлкім, алтын тау, қалай атаса да жарасады. Сақ, ғұн, түріктен қазақ шыққан атажұртымыздың қойын-қонышы бүгінде иен жатқанын білеміз. Ондағы Бөкенбай тауы, Ақсөңке сайы, Қыранжартас үңгірі, Былғары табыт обасы мен Азутау шыңы, Марқакөлді, Қалжыр мен Шүмек өзендерін Астанада отырып қалай таныдық? Жазушы Асқар Алтайдың «Былғары табыт» романынан ұшыраттық. Жердің жайы өз алдына, сол топыраққа қоныстанған жұрт, олармен астаналықтардың қатынасы арқылы өзін танудан қалған қайран қазақтың бүгіні мен болашағын бағамдайсыз. Қайран деген сөздің соңында өкініш бар...
Әдебиет • 06 Ақпан, 2023
Батырлар, балуандар, күрескерлер ғана ұстап тұра ма ұлттың рухын? Олар халықтың рухын көтеретініне дау жоқ, әрине. Ал негізгі рухтың алтын жүлгесін ұстап, ұрпақтан ұрпаққа жеткізуші – ақындар һәм басқа да сөз иелері. Батырлар жырынан бастап, жыраулар поэзиясынан бүгінге дейін көшкен ұлт болмысының мәйегі баяғыда ұмытылып кеткен немесе тарихта аты қалған ақын жырларында тұрады. Топырағына біткен жусандай, танауыңа апарсаң қышқылтым иісі ұйқысыраған ақыл-есіңді оятпаса, далада өскен қазақ жыр екен демейді. Иран-Ғайып, Иранбек Оразбаевтың кейбір туындыларындай шамырқанып, ытырынып тұрмаса.
Әдебиет • 01 Ақпан, 2023
Қазақ даласында жолбарыс жортқан. Жолбарыстай жігіттер болған, әйтпесе Жолбарыс деп ат қоя ма баласына? Онымен аттас хан да бар тарихта. Мұның бәрі жаңалық болмауы мүмкін зерделіге. Ал жалаң қолмен жолбарыс соққандар туралы әңгіме бөлек. Оқысаңыз да, тыңдасаңыз да жалықпайсыз. Сіз бірден Мұхтар Мағауиннің «Шақан-Шері» романын айтарсыз. Біз де соны атаймыз. Ол – теңдессіз шығарма. Алайда жолбарыс жайлы жазған тағы бір автор – ақын-жазушы Сапарғали Бегалин, «Тайатқан тауынан табылыпты» атты әңгімесінен ұшырастық.
