Дүйсенәлі ӘЛІМАҚЫН
Дүйсенәлі ӘЛІМАҚЫН«Egemen Qazaqstan»
163 материал табылды

Тарих • 18 Сәуір, 2023

Оразбайдың немересі

Иісі қазақтың санасында «Абай­ды­ сабаған» деген аңызбен қалған Ораз­бай Аққұлұлының немересі кім­ болғанын бұл күні біреу білсе, біреу­ білмес. «Бірінші Құдайыма, екін­ші Шұнайыма сенемін» деп үш мың­ жылқысы өрісінде жусаған жо­март Оразбайды ұлы жазушы­ Мұх­тар Әуезов өзінің «Абай жолы» эпо­­пея­сында: – Асқан екен Құнан­бай баласы. Тіпті мұндай қорлық­ты­ Құнанбай да көрсеткен жоқ. Тегі­, біздің өзіміз бұларды бұзып бол­ған екенбіз. Құдайын ұмытқан екен­ мына Құнанбайлар. Тап осы жолы­ тұяқ серіппесек, бәрімізді де ата­ның аруағы атсын! Ит болайық, енді­ қыбырламасақ! – деп Оразбай жал­ғыз көзін жалтылдатып, айнала­ қарап, қанын ішіне тартып сөйледі, деп суреттейді. Сонымен бірге ел аузында да Оразбай туралы аңызға бергісіз әңгімелер өте көп айтылады.

Қоғам • 12 Сәуір, 2023

Жапон тұтқындарын зерттеуші

1992 жылы елімізге қонаққа келген жапон принці Такемура Қазақстан Президентінен жапон тұтқындарының Қазақ даласында қалған қабірлері туралы деректерді сұрайды. Сол кезде әскери тарихшы Асқан­бек Сапарұлын кездесуге шақырады. Тарихшы Жапон елінің Қазақ топы­рағындағы әскери тұтқындарының қабірін іздестіріп тауып беруге сөз береді. Соғыс ардагері, әскери тарихшы Асқанбек Сапарұлы «Қазақ жеріндегі жапон бейіттері» атты кітап жазып, жапон елінің зиялылары мен туыс-туғандарының қабірін іздеп әлекке түскен жапондықтарға үміт отын сыйлап еді.

Ғылым • 11 Сәуір, 2023

45 түрлі дәрі ойлап тапқан

Ғылымға ыждағаттылық керек дегенді жиі айтамыз. Ал сол тәжірибені басынан өткізген ғалымның бірі марқұм Сұлукен Рахмадиева еді. Ол отандық фармацевтиканы дамытуға зор еңбек сіңірген еді. Бір өзі 45 түрлі дәрі жасап шықты.

Сұхбат • 05 Сәуір, 2023

Адамзат сақталса, сөз сақталады

Әдебиеттің шекарасыз әлем екенін бәрі мойын­­дады. Ал енді оның сапасы мен уақыт тала­­бы­на, замана көшіне ілесуіне де назар ауда­­ратын кез келді. Артық айтпасақ, аптасы­на бүкіл дүниежүзінде неше жүз мың кітап бас­падан шығып, оқырманға тарайды екен. Ал оның кейінгі халі нешік? Ол туралы да сұ­рақ көп, сауал сан. Бүгінгі дөңгелек үстел ба­сын­да біз қазіргі романдар, балалар әдебие­ті­нің маңы­зы және көркем шығарма ұлтты тәр­бие­лей ала ма деген өзекті сауал тура­лы ой қоры­тамыз. Қатысушылар алты мемле­кет­тің қа­лам­герлері. Олар – Ибраһим Фарғали (Иран), Андре Бабин (Канада), Лю Лянчэн (Қытай), Айгүл Кемелбаева (Қазақстан), Это Тедиашви (Грузия), Жавлан Жойлов (Өзбекстан).

Сұхбат • 04 Сәуір, 2023

Яаркко Тонтти: Дәстүрлі кітапта мистикалық сарын бар

Яаркко Тонтти – фин жазушысы. Универ­ситетте заңгер мамандығы бойынша оқыса да, ол әдебиетпен айналысуды өмірлік мақсатына айналдырған. «Жара», «Мұра», «Самғау», «Би залы», «Қайта қауышқан класс» сияқты романдары жарық көрген. Фин қаламгерімен әңгімеміз ағылшын тілінде өрбіді.

Әлем • 03 Сәуір, 2023

Turkiy adabiyot durdonalari

Turkiy adabiyot durdonalari – бұл түркі әдебиетінің жауһарлары деген сөз. Осындай атаумен Өзбекстанда жарық көрген 100 том­дық антологияның 10 томы қазақ әдебиетіне арналған.

Кітапхана • 28 Наурыз, 2023

Ғайша ханымға жазылған хаттар

Хаттар. Неше түрлі терең ой мен сан қилы көңіл күйді суреттейтін осы бір сырлы әлемде кімнің жүрек сөзі айтылмады дейсіз? Адамзат баласы технократтық заманға иек сүйемей тұрғанда қарым-қатынастың ең кереметі ақ қағаз бен қара сия болғаны шындық. Әсем ойларды, ақжарма тілектер мен ағыл-тегіл сезімдерді жердің мына бетінен ана шетіне жеткізетін хаттар легі кешегі күндердің куәгері екенін ұмытқан жоқпыз. Ұлы Толстой Чеховқа жазған бір хатында: «Бәрін ойлап табуға болады, тек психологизмді ойлап таба алмаймыз» деп жазғаны бар-ды. Осы бір салмақты сөзді, әрине, бір данышпан келесі бір талант иесіне хатпен жеткізді. Бұл да болса құсни хаттардың көкжиегінің кеңдігін, оның ойды тұсамай, еркін самғататынын білдірмек.

Дәстүр • 20 Наурыз, 2023

Күй күмбірлеген күн

«Нағыз қазақ қазақ емес, нағыз қазақ – домбыра» демекші, қаршадайынан қолына қара домбыра ұстап, ұлттық өнерге ден қойған ұрпақтарға сүйінбей тұра алмайсыз. Еліміздің жеті мың білім беру ұйымында бір мезгілде «Балбырауын», «Адай» және «Сарыарқа» күйлері орындалды.

Қоғам • 07 Наурыз, 2023

Әлемдік рейтингтің сарапшысы

Қазақ ғылымына өз үлесімізді қоссақ деп талпынып жүрген жастар аз емес. Шыны керек олардың білімін тереңдетіп, тәжірибесін жетілдіруге «Болашақ» бағдарламасының маңызы зор. Бағдарлама аясында қазақтың білім қуған ұл-қыздары әлемнің әр қиырындағы маңдайалды оқу орындарына түсіп, тәжірибе алмасып, қанаттарын қатайтты. Олардың арасында әлемдік деңгейдегі ғылым саласына үлес қосып жүрген жастар баршылық. Соның бірі – Арай Ильясова-Шенфельд. Ол «Болашақ» стипендиясының екі мәрте иегері. Кейіпкеріміз 2010 жылы Ұлыбританияның ең ірі және үздік оқу орны Ноттингем университетінде мемлекеттік басқару мамандығы бойынша магис­тратураны үздік дипломмен бітіріп, кейін 2017 жылы докторлық диссертация­сын сәтті қорғады.

Жастар • 07 Наурыз, 2023

Ұлт руханиятының жанашыры

Қазақтың дүниенің әр қиырында жүрген ұл-қыздары қашанда өнерімен, адал еңбегімен жұрт көзіне түсіп жатады. Олардың жүрегінде бір мақсат бар десек, ол – ұлт үшін еңбек ету болса керек. Бүгінгі кейіпкеріміз миллиард халықтың ішінде жүрсе де, ұлтының ертеңгі болашағы үшін жұмыс істеуді өзіне парыз санаған қаракөздеріміздің бірі – Минар Нұрләззатқызы.