Дихан ҚАМЗАБЕКҰЛЫ
Дихан ҚАМЗАБЕКҰЛЫ«Egemen Qazaqstan»
30 материал табылды

Мәдениет • 06 Шілде, 2024

Елдік көңіл-күй

Биылғы шілде біз үшін халықаралық және елдік елеулі көңіл-күйден басталды. Шанхай ынтымақтастық ұйымына мүше мемлекеттер басшылары кеңесінің жиыны әлемдік абыройымызды арттырды. Жаһандық татулық пен сұхбаттастыққа жол ашатын Астана декларациясы кейінгі жылдардағы бейдауа қауіп-қатер мен дағдарысты реттеуге ықпал етеді деген үмітіміз зор. Ең бастысы, ШЫҰ-ға төраға болған Қазақстанның үйлестіруімен, жетекшілігімен дүниежүзіндегі 3,5 миллиард халықты құрайтын мемлекеттер басшылары осындай пәтуаға келіп отыр. Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев халықаралық құрылымды «сын-қатерлерге төтеп беретін мейлінше тиімді ұйымға айналдыру» мәселесін дер кезінде көтеріп, қолдау тапты. Бұл ретте халқымыздың «Пейіліңді кеңге сал, қырманыңды дөңге сал» деген даналығы еске түседі. Оның арғы жағынан Шығыс шайыры Рудакидің «Ақылды татулыққа, ақымақ қатулыққа ұмтылады» деген ойы аңғарылады. Астана төрінде ШЫҰ-ның 2035 жылға дейінгі даму стратегиясының қабылдануы және еларалық тұрақтылыққа арқау сан саланы қамтыған 20-дан аса құжатқа қол қойылуы – сарабдал пейіл мен елшіл маңдай тердің арқасы. Енді ұйым кеңістігі кеңейе беретіні айқындалды.

Пікір • 28 Маусым, 2024

БАҚ: зерде және ағартушылық

Биылғы баспасөз күнін жаңа «Масс-медиа туралы» заң қабылданған кезеңде атап өткелі тұрмыз. Бұл – БАҚ үшін аса жауапты шақ. Аталған заң, біріншіден, медиа саласы мамандарының, екіншіден, ақпаратқа жан­күйер қалың жұртшылықтың қоғамдық сарап­тама­сынан өтті. Мемлекет басшысы бұл ел­дік құжатта Әділетті Қазақстанның ашық­тық пен біліктілік, жауапкершілік пен заңдылық ұста­нымдары нақты көрініс тапқанын баса айтты.

Пікір • 15 Маусым, 2024

Әлем айнасы және біз

Әйгілі Махатма Ганди: «Әлемді өзгертеміз десек, біз өзіміз сол өзгеріске айналуымыз керек» дегені мәлім.

Таным • 18 Мамыр, 2024

Түрікмен мәдени әлемінің биік құбылысы

Мақтымқұлы туралы қазақ әдебиет­тануында, әдеби байланыстар саласында аз жазылған жоқ. Мұрасы бүгінге дейін бірнеше дүркін жинақ болып шықты. Шайыр мұрасы Ресей мен Еуропаға Персиядағы орыс елшілігінде қызмет еткен поляк ақыны, шығыстанушы Александр Ходзько-Борейконың 1842 жылы Лондонда шыққан еңбегі арқылы жетті деген дерек бар. Бұдан кейін осы тұлғаны танытуды Илья Березин, Арминий Вамбери, Федор Бакулин (Иранға қарасты Астрабадта консул болған) жалғастырған. Дей тұр­ғанмен мақтымқұлытануда көрнек­ті шығыс­танушылар Александр Самойлович пен Евгений Бертельстің, түрікментанушы Александр Поцелуевскийдің (өлең өрімін зерттеген) еңбегі зор. Ал түрік­мен ғалымдарына келсек, ақынның акаде­миялық өмірбаяны мен мұрасын жүйелеу мен танымалдандыруда академик Баймұхамет Каррыев пен профессор Мяти Косаевтың зерттеуін айрықша атаймыз. Бұл ғалымдардың ізденістерін Абайды танытудағы Мұхтар Әуезовтің табандылығымен салыстыруға болады.

Зерде • 23 Сәуір, 2024

Алаш әліппесі шыңдаған

Күні кеше Астана төрінде қазақ пен қырғыз ұлты зиялыларының, атап айтсақ, мәдени-ғылыми сала тұлғаларының, қайраткер ақсақалдарының кездесуі өтті. Жиынды еліміздің Мемлекеттік кеңесшісі Ерлан Қарин жүргізіп отырды. Қырғыз тарапының сөз тізгінін осы елдің Мемлекеттік хатшысы Сүйінбек Қасмамбетов ұстады. Ағайын екі ұлттың елеулі тұлғалары ойын ортаға салып, рухани байланыстың жаңа кезеңіне қатысты жөн-жобасын ұсынды. ЭКСПО-орталығының екінші қапталында қазақ-қырғыз жастарының алқалы жиыны өтіп жатты.

Пікір • 12 Сәуір, 2024

Білім-ғылым аңсары

Бүгінгі білімнің мәні – мәдени тран­с­­­­формацияда. Сын-қатер­лер тұсын­дағы сұрақ: қоғамға кім керек және маман қоғам­нан өз орнын қалай табады? Транс­фор­мация мәні осында! Ізденген жас азамат бәсеке, кәсібилік тұрғы­сынан өзіне қажетті және елінің бүгіні мен ертеңіне керекті білім ала білуі тиіс.

Руханият • 08 Сәуір, 2024

Түркістан рухани бірлігіндегі «Шағатай бәсі»

Большевизм толық жеңген уақытта түркі тұлғаларының, соның ішінде қазақ зиялыларының басын көбiрек қосқан бiрегей шаһар Ташкент едi. Мұның себебi Мұстафа Шоқай мен Тұрар Рысқұлов әр тұрғыдан көтерген тәуелсiздік пен бірлік мұраты-тын. Осы қалада 1918–1922 жылдары өзбек жәдитшiлдерiнiң «Шағатай бәсi» (түпнұсқада «Чигатой гурунги») атты мәдени ұйымы жұмыс істеді. Мағынасы – «Шағатай ұлысы мұрагерлерінің пікірталас, сұхбаттасу, бәс тігу алаңы» (гурунги – парсы сөзі).

Пікір • 22 Наурыз, 2024

Наурыз пәлсапасы

Әр ­жылдың Наурызында ел тари­хы­­ның жаңа бір парағы ашылып, өткен мен бүгіннің парқын айқындауымызды – әділеттіктің жөні деп қабылдаймыз. Байсалды бабаларымыз «Жаңа айда жарыл­қа, ескі айда есірке!» деген тіле­гін үйлесімділік Иесіне бағыштағаны анық.

Пікір • 14 Наурыз, 2024

Халық рухы

Бұйырса, бүгін Ұлық Ұлыс немесе Алтын Орданың әз шаһары Сарайшық жұртында – Атырауда Ұлттық құрылтай үшінші жиынының секциялар жұмысы басталады. Ертеде Жайық ағыны қатты, айдыны шалқар Ұлы Су аталыпты. Араб саяхатшысы Әбу әт-Тәнжи яки Ибн Батутта: «Дүниеде Бағдаттан кейін жүзбелі көпірді осы Сарайшықтан көрдім. Отыз сарайы, төрт мешіті көз жауын алады» деп жазыпты. Осы шаһар қорымында Мөңке Темір, Тоқта хан, Жәнібек, Әмір Оқас, Қасым хан, Шаһ Мамай, Жүсіп хан сынды жеті қағанның сүйегі бақилық мекенін тапқан. Мұны пантеон десек те болады. Сарайшық – биыл 800 жылдығы аталып өтіп жатқан Жошы ұлысының осы өңірдегі Сарай Бату мен Сарай Беркеден кейінгі үшінші ірі орталығы.

Сұхбат • 06 Наурыз, 2024

Наурызбай қажы ТАҒАНҰЛЫ: Дәстүрлі діннің уызына жарыған ұрпақ жат ағымға төтеп бере алады

– Ассалаумағалейкум, қа­дір­лі Наурызбай қажы Тағанұлы! Уақыт тауып, сұх­бат беруге ке­ліскеніңізге рахмет. Ең әуелгі сауалымызды қоғамның рухани келбетінен бастасақ. Жыл басында «Egemen Qazaqstan» газетіне берген сұхбатында Мем­лекет басшысы ұлттың са­пасы мен саламаттылығына айрықша көңіл бөлді. Осы бағ­дарда қоғамның рухани се­німіне және түрлі сын-қатер­ге қатысты бүгінгі өзекті мәсе­ле­лер туралы білгіміз келеді.