Мұхтар КҮМІСБЕК
Мұхтар КҮМІСБЕК«Egemen Qazaqstan»
956 материал табылды

Қазақстан • 26 Сәуір, 2021

Ел таңдауы – егемендік

Төбемізде тәуелсіздік. Бәрінен жоғары, сонау аспан төрінде қалықтап қыран ұшып жүр. Бір сәт суылдап төмен құлдыраса, бір сәт қайқаң етіп қайта көтеріледі. Биікте, тым биікте. Бұған қарап бостандықтың бұғанасы қатқанын аңдаймыз. Ежелгі арманымыз орындалды, елдігіміз бен ерлігіміз бүтін бір ұғымға айналды. Өз алдымызға отау тіктік.

Руханият • 26 Сәуір, 2021

Адамға табын, жер, енді!

Биыл адамзаттың ғарышты бағындырғанына – 60 жыл. Заңғар көкке жасалған алғашқы жорық тарих сахнасынан ойып тұрып орын алды. Содан бері құс жолының құпиялары бірте-бірте шешіліп келеді. Аспан шырақтары мен адамдар арасындағы байланыс күннен-күнге нығая түсуде. Енді, міне, әрбір жетістік архив байлығына айналуда.  

Руханият • 26 Сәуір, 2021

Әр қаламгердің ағашы бар

Енді елордамыздың көркін ашып тұрған «Қаламгерлер аллеясынан» өтіп бара жатсаңыз, алдыңыздан «алақайлап» ақын-жазушылардың ағашы шығады. Әрқайсысының өз есімі бар. Сүйікті авторыңызды сол маңнан іздеп табасыз. Өз қолымен отырғызған көшеттің алдындағы тақтайшаға аты-жөні жазылған.

Руханият • 26 Сәуір, 2021

Көктемге оралу

Бір орында байыз тауып отыра алмайтын мына аспанның бұлтын айтам да, осы жылы әдеттегідей емес. Көз жасы таусылғандай. Қарашығы толса да жыламайды. «Өзім шөлдегем жоқ, жүрегім шөлдеді». Жарықтық Есенғали Раушанов көрсе осылай деуші еді-ау. Бірақ... Қара жерде қыңқ етпейді ғой тегі, қара суыққа еті үйренгендей. Бұрынғыдай емес адамдар да бір-біріне салқын. Уақыт асықтырғанымен бүгін-ертең көктем келмейтін шығар. Мүмкін келер, келсе де ақынның мұңлы өлеңі болып қана. Өйткені бұл көктемнің қайғысы ауыр. Одан да біз оны суретшінің сағынышынан іздейікші.

Ең қысқа әңгіме • 23 Сәуір, 2021

Алаш топырағындағы алтын тарих

Жоқ, тарих қателескен жоқ. Қателескен – уақыт өтіне жұтылған адамдар. Адамдар алданды. Алдаған баянсыз болжамдар. Болжамдар мәнге ие болды. Ал біз сол кертартпа мәннің кесірінен жылдар ағысынан кейін қалып қойдық. Өкініштісі, бақандай бір ғасырға. Отыз жылда сол ғасырға ұласқан адамзат қателігін түзей алдық па? Оны Ұлы даланың топырағын жастанған «Алтын адам» айтсын? Біз бұл құнды құпияның жұмбағын шешуге тырысайық. Тағы да айтам, тарих шалыс басқан жоқ, шатасқан – шимай түсініктер...

Руханият • 19 Сәуір, 2021

Көкпар – ұлттық мінез

Білек күшінен бұрын жүрек күші қажет. Онсыз серке қолға ілінбейді, көмбе де көңілден алыс. Көк еті жырылғанша көзсіз батырлыққа бару ойын алаңындағы оғландарға серт. Намыс теңізінде салы суға кетсе жай ғана айыпты санамайды өзін, ертең ел бетіне қарауға батпайды. Сондықтан өмілдірігін үзердей алқынған аттар мен үзеңгісіне шірене отырып қиқуға қиқу қосқан қазақ азаматтарының бұл шабысы бөлек. Бұл – неше мыңжылдықтан бері жалғасқан ұлттық ойын – көкпарды білекті де жүректі жігіттердің тартқан сәтінің көрінісі.

Өнер • 16 Сәуір, 2021

Бойжеткен сезім, бозбала үміт

Ешқандай да ескілік емес, жаңа көзқарас жетегіндегі тұжырым. Тұжырымнан туған көркем кескін. Ұлттың тамырынан таған тартып, тектілікке астар болған дала ережесі. Осалсың ба, ойыннан шық. Бұрымдыдан үміттісің бе, барыңды сал. Болмаса, ұяттан өртен де лаула. Бойжеткеннің жел өпкен маңдайынан сен сүйе алмасаң, несіне өзіңді жігітке жатқызасың. Сын мен серт. Мұнда тәртіп басқа, жүйрік көңілің жолда қалса, арманыңның сүрінгені. Қамшының астында қалғың келмесе, кәне, қамшыла атыңды.

Руханият • 02 Сәуір, 2021

Дастарқандағы дарқандық

Дарқандықтың шыңына шыққан дана халқымыздың ататектен жалғасқан, түптамырдан ажырамаған бір қасиеті болса, ол меймандос мінезі. «Қуыс үйден құр шықпа» деп нақыл қалдырған бабаларымыз хал сұрап келген кісіні қанша асығыс болса да бір тілім нан ауыз тигізбей жібермеген. Бұл төл мәдениетіміздің мәйегі болған тәлімнің ең тәуірі. Бүгін қолымызға сол бір салмақты салтымыздың еншісіндей есті сурет ілігіп отыр. Көңіл төрінен орын алған көркем картина ғұлама ғұрпымызды ұлықтап тұрғандай.

Руханият • 30 Наурыз, 2021

Нұр-Сұлтандағы тұңғыш Наурыз

Нұр-Сұлтан қаласының мемлекеттік архивіндегі құнды құжаттарға үңілсеңіз, астанада алғаш рет наурыз мерекесі қашан аталып өткені туралы деректер кездеседі. 1990 жылғы Целиноград қалалық мәдениет бөлімінің есебіне сүйенсек, мұнда ең алғаш Ұлыстың ұлы күні 1989 жылы тойланған екен. Ақсақалдардың ақ батасымен өрілген құтты мерекеге кеңес идео­логиясы құлағына сіңіп кеткен жастар жағы бой үйрете алмаса да, үлкендердің ізетті жолымен жүруге тырысқан. Бұған қолдағы құнды құжаттар куәлік етеді.

Руханият • 26 Наурыз, 2021

Мереке мен береке

Адамзаттық өркениеттің алтын бесігіне айналған Ұлы дала иелерінің төл мерекесі – әз-Наурыз! Қарт тарихтың көрікті керуені түркі жұртына жыл айналып тұрақтаған сәтте көктемнің көркем кейпі жан елітіп, мейірім себеді. Мұндай ізгілікке бойын жылытқан қазақ халқының жаңа тынысы ашылып, дәстүрін дәріптейтін әдеті. Баба мирасын көкке көтерген қараорман қарашаны сырттан бақыласаңыз, татулықпен тыныстап, бірлікке тұтқа болып тұрғандай. Оған осы сурет дәлел.