Мұхтар КҮМІСБЕК
Мұхтар КҮМІСБЕК«Egemen Qazaqstan»
910 материал табылды

Әдебиет • 06 Қараша, 2020

Өртенген өмір парақтары

Орыстың әйдік ақыны Пушкин атақты «Капитан қызы» повесінің алғашқы нұсқасын отқа тастаған деседі. Шала туған шығармасының алдынан мешел ғұмыр күтіп тұрғанын бағдарлаған Набоков пен Достоевский де соны қайталайды. Енді қараңыз, сол күлге айналған қолжазбалар оларды шығармашылықтың биік шыңына алып шығады ғой. Ал Михаил Булгаков «қолжазбалар жанбайды» деп нүктелегенімен, данышпан Гоголь бұл сөзді жоққа шығарыпты. Бұл қатарға әдебиет тазалығын ойлаған Борис Пастернактың қиқарлығын да қосып қойыңыз.

Өнер • 04 Қараша, 2020

Саф өнердің саңлағы

Кетпен тауының етегінде ауық-ауық асыршыл достарымен асық ойнап жүретін Қарадаланың қарадомалақ баласының аусары өнерге ауды. Әкесімін бірге ат ерттеп, жайлауға шыққанда қолына түскен ұзынды-қысқалы таяқты ұрғылап, даланы басына көтеріп айқайлап ән салатын. Баласының әнтек қылығына қызыққан әкесі, жақсы ырымға жорып, домбыра сатып әпереді. Қос ішекті киелі аспап қолына түскен сәттен бастап бес жасар бұзықтың бар ермегі сол болыпты. Міне, дәстүрлі өнерге деген құштарлық сол сәтте өрісін кеңге жайған еді.

Тарих • 04 Қараша, 2020

Ер үстінде еңсе биік

Дәуір алмасса да дәстүрін дәріптеуге іңкәр, бабадан қалған өсиетті, дала ділмарының тарихтан аршылған аңызын ауыздан-ауызға жеткізген халықтың даналығына дала бойлар ма? Шарайна жерді тітіреткен, семсер сілтесер қарсылас қалдырмаған түркінің ерлігін жырлар болсақ таң асыра толғанарымыз хақ. Бұл жолғы әңгіменің де әуені сол жақтан естіледі. Күміс қасты ердің үстінде батырларымыз тұлпар тізгіндеп, тебісімен жұмыр жерді теңселткен. Сондағы ер-тұрман оғланның ожданындай бағалы саналған. Алыптардың айбынды тұлғасына астар болған жауһар жәдігер-тұғын.

Руханият • 04 Қараша, 2020

Уақыт маңдайына жазылған жәдігерлер

Дөңгелеген дүниеге дүрбі салсаңыз, көшпенділердің құйқалы топырағы қашаннан құтты өлкеге айналғанына көзіңіз жетеді. Құдды әлімсақтан бері байтақ даламыздың түкпір-түкпірінде ұлылықтың дәні себілгендей. Әу бастан тектілік біздің қанымызға дарыпты. Кемелділік пен кенендік кереқарыс маңдайымызға бұйырыпты. Оның айқын көрінісі – бағзыдан бүгінге алтын жіптей арқау болған шежірелі мұрағаттар. Ал біз сол қазына артқан толағай дәуірлердің қадіріне жеттік пе? Осыған жауап іздеп көрейікші...

Руханият • 02 Қараша, 2020

Даналықтың дәнегі

Мәдениет және спорт министрлігінің қол­да­уымен, әрі Ұлттық музей мен Ұлттық акаде­миялық кітап­хананың ұйымдастыруымен қазақ хал­қының ұлы ақыны, ағартушысы Абай Құнан­байұлының 175 жылдық мерейтойына арналған «Абай және рухани мұра» атты заманауи иллюстрациялық-кітап көрмесі өтті.

Оқиға • 30 Қазан, 2020

Бауырлас елдің басты байлығы

Зәу жүзінен төгілген азаттықтың алтын сәулесі түркі жұртымен тұтасып, Тұран даласының әрбір тасына мөрленгендей. Сол жұлдызды мөр қазанбұзарлығы жоқ халықтың қадіріне қазық болып қағылғанына, міне, 97 жыл. Бұл тамыры бір туысқан түрік халқының тауанды тұлғасы Ататүріктің жүрегіне тұмар болып тағылған арман еді. Ерлігінің ерен үлгісіндей ғасырлардан үзілмей жеткен елдігінің еншісі, өрлігінің белгісі. Оған Түркия Республика күніне орай ұйымдастырылған «Байрағы биік байтақ ел» атты жиында тағы бір рет көзіміз жетті.

Технология • 29 Қазан, 2020

Ақылды роботтар адамды алмастыра ма?

Әлем бойынша алдағы онжылдықта еңбекке жарамды жастардың 40 па­йызына ғана жұмыс бұйырмақ. Демек технология дамыған дәуірде тиісті мамандарды «темір адам» алмастырады деген сөз. Халқы көп Қытайдың өзінде 70 пайыз­дан астам жұмыс орнының қысқартылу қаупі бар. Бүгінде роботтар Apple өнімдерін шығаратын кәсіпорындардың 60 мың қызметкерін жұмыссыз қалдырған. Ал Amazon компаниясы кассасыз супермаркеттер желісін ашуда. Бұл аз уақытта роботтандыру ғасырына аяқ басатынымызды аңғартатындай.

Руханият • 29 Қазан, 2020

Мұңды әнін тырналардың естідің бе?

Соғыс бітер, ал оның дәуір бетіне төккен қанды бояуы кете қояр ма екен? Әкенің алқымына тығылған өксік, ананың көз жанарына ұйыған арзу топыраққа сіңгенімен, мәңгілік сүйекке батары анық. Біз соғысты көрген жоқпыз, бірақ жантүршігер жаңғырығын естідік. Заманының зарын жырлаған ақынды оқыдық, ғасыр мұңын айтқан әнді тыңдадық. Сол әуен ғой, қайта-қайта жүректі қозғайтын.

Оқиға • 28 Қазан, 2020

Шырайлы «Шығыс әлемі»

Ұлттық музейде Қазақстан Республикасының еңбек сіңірген қайраткері, Суретшілер Одағының мүшесі Ахмет Ахаттың 65 жасқа толған мерейтойына орай «Шығыс әлемі» көрмесі ашылды.

Руханият • 27 Қазан, 2020

Махаббат сағызы

Сіз, махаббат сағызын шайнап па едіңіз?.. Қалайша?.. Өткен ғасырдың эластикті ретро дәмі есіңізде жоқ па?.. Сыртында «Love is...» деген жазуы бар сүп-сүйкімді созылмалы тәтті ше? Тік төртбұрышты келген, қызғылт өңді борықтай жұмсақ зат. Сол уақытта серінің әтіріндей хош иіс төгіп, ерке-сылқымды естен тандырған өрнекті өнім. Бозбала біткен сүйгеніне сыйға беріп, сол арқылы сезімін де жеткізген. Иә-иә, ұяң жігіттің риясыз пейілінің дәнекері десеңіз де болады. Мұндағы қызық сағызда емес, оның қорабындағы сиқырлы суреттерде болып отыр ғой. Біздің де әңгімеміздің сорабы сол еді, негізі.