Назерке ЖҰМАБАЙ
Назерке ЖҰМАБАЙ«Egemen Qazaqstan»
78 материал табылды

Өнер • 10 Наурыз, 2024

Сыры – саз, әлемі – әуен

Өрелі өнер қашанда биік. Ал ол шыңға шығу екінің біріне қол емес. Өнерден өрнек тудыра бірлген талантты актер, Қазақстан Жастар одағы «Серпер» сыйлығының лауреаты Олжас Жақыпбектің «Олжас және достары» атты авторлық кешіне барып, әртістің әуезді әндеріне көңіл қойғанда өнерде шекара болмайтындығына тағы бір мәрте көз жеткізе түскендей болдық.

Тұлға • 10 Наурыз, 2024

Арманда кеткен Әміре

«Әміре ән салғанда, қандай күшпен, айқаймен бірнеше әндер айтқанда, түсі бұзылмас еді. Күшпен айтатын әндерді айтарда, барлық демін бір-ақ жиып алатын. Оң жақ алқымында мойнының қалтасы бар еді. Соған бар демді толтырып ап, үнемдеп шығарып көпке дейін демалмайтын. Әміре әнді ылғи сүйіп, ұнатып, өзі әнге ғашық болғандай боп айтатын. Халық көп болса, делебесі қозып кететін. Құйындай ұйытқып, құландай ойнақтап жүйткіп, дабылдай саңқылдап, кішірек театрға сыймай, далада болса жер мен көктің арасын жаңғыртар еді. Аса көтеріліп ән салғанда, жеке келе жатқан бәйге атындай жарқылдап, ойнақтап кетер еді».

Кино • 04 Наурыз, 2024

Бейәдеп сөз болмысымыздың көрінісі ме?

Кино деген кірпияз сала бар. Талғам мен танымның үздіксіз жарысы. Әр ұлттың түсірген киносына қарап, оның ішкі рухани, мәдени һәм идеологиялық әлеуетінің қандай екендігін бағамдай беруге болатын шығар. Өйткені экранды мемлекеттік идеологияның қаруы ретінде қолдану – үздіксіз жүріп келе жатқан үдеріс. Мәселен, басқасын айтпағанның өзінде, жыл сайын Оскар сыйлығына ұсынылатын америкалық фильмдерді алайық. Мұқият назар аударсаңыз, олардың астарынан міндетті түрде сол елдің жүргізіп отырған саясатының белгілерін көруге болады. Бұл тек Америка фильмдеріне ғана емес, барлық алпауыт елдердің киносына тән құбылыс.Сондықтан «Кино – ұлттың айнасы» деп жиі толғанып, торығатынымыз бекерден бекер болмаса керек.

Таным • 29 Ақпан, 2024

Шоқан туралы шедевр

Қарсы алдымыздан қасқая қарсы алған бейнеден көз алмай тұрып қалыппыз. Керілген кенепте кескін­делген керім картинадан сұлулықпен қатар суық­тық­тың да салқын лебі қатар есетіндей. Бірде таңғалдырып, бірде бойды тоң­дырған бейненің бар құпиясын қылқа­лам ұшына сый­дырған суретші талай сырды сөй­леткісі келгендей ме? Қай жағы­нан келіп қарасаң да, буырқанған бояу астарына жасырынған ақиқат сырт­­қа ақтарылардай атқақтап тұр. Тыл­сымына бойлап, жұмбағын шеше алсақ, қанеки!

Театр • 29 Ақпан, 2024

«Асауға тұсаудың» бел-белестері

Әлемдік классиканың алтын қорынан ойып орын алған ағылшын драматургі У.Шекспирдің «Асауға тұсау» комедиясы қазақы табиғатпен етене үндесетін бірегей туындылар қатарында. Ұлттық сахнада ең алғаш 1943 жылдың 16 қазанында Мәскеудің А.Луначарский атындағы театр өнері институтының мұғалімдері О.Пыжова мен Б.Бибиковтың қолтаңбасында көрермен назарына ұсынылған комедия жылдармен бірге жаңарып, түрленіп, 80 жылдан аса уақытты артқа тастаса да, көрермен қызығушылығын бір сәт те бәсеңсіткен емес.

Тұлға • 25 Ақпан, 2024

Әлемі әдемі әртіс

Сегіз қырлы, бір сырлы. Дәл осы теңеу Қазақстанның еңбек сіңірген әртісі, көрнекті театр және кино актері Асылболат Смағұловтың болмысын дәл беретіндей. Бір басына мың сан өнерді тоғыстырған талантты жан әртістік әлемде ғана емес, мүсін мен музыка, саз бен сурет кеңістігінде де айшықты қолтаңбасын қалдырды. Қалибек Қуанышбаев атындағы мемлекеттік академиялық қазақ музыкалық драма театрында өткен әлемі әдемі әртістің «Түс. Ұйқысыз түндер» перформанс көрмесін тамашалағаннан кейін әлемтапырық күйге түскен көңіліміз ұзақ уақыт өз әсерінен босатпады.

Кино • 22 Ақпан, 2024

Күлкіден классика жасаған

Оның көркінен бұрын көзі ойнап тұрады. Ал күлкісі ше? Күні бүгінге дейін Әминаға ажар берген күлкінің құпиясы ашылған жоқ. Себебі онда сиқыр бар. Сенбесеңіз, Шәкен Аймановтың әйгілі «Тақиялы періштесіне» тағы бір мәрте ден қойып көріңізші. Сондағы Тана әжейдің бейнесін тамсанбай тамашалау мүмкін емес. Ал күлкісі – классика!

Театр • 21 Ақпан, 2024

Жақыпбайдың «Жан пидасы»

Әдебиет әлемі төбесіне көтерген сұңғыла су­реткер Шыңғыс Айтма­товты «Адамзаттың Айтматовы» атап қадірлеген қазақтан артық ұлт жоқ-ау, сірә... Жазушының көзі тірісінде-ақ қаламынан туған әр шығармасына өнер тіліндегі мәңгілік ғұмыр сыйлап, бағын ашқан режиссер Әзірбай­жан Мәмбетовтен басталған театр әлеміндегі тамаша мектеп дәстүрі үзілген жоқ. Со­ның айғағы болса керек, еліміздің түкпір-түкпіріндегі театрлар Айтматов мұрасына оқтын-оқтын оралып келеді. Режиссер, Қазақстанның еңбек сіңірген қай­раткері, Мемлекеттік сыйлықтың лау­реаты Нұрқанат Жа­қыпбайдың күні кеше елорда төрінде тұсауы кесілген «Жан пидасын» көргенде, осыған тағы бір мәрте көз жеткізе түскендей болдық. Ақсарбас десек, артық емес, жа­рыққа шыға салысымен Бішкек төрінде Шыңғыс Айтматовтың 95 жылдығына орай ұйымдастырылған VI Халықаралық «Айтматов және театр» фестивалінде тұсауы кесіліп, жарқырай көрінген астаналық Жастар театрының «Жан пидасы» аламанның алдын бермеді. Театр мамандарының бірауыздан қолдауына ие болған қойылым автордың туған жерінен Гран-при жүл­десін қанжығалап қайтты. Олжа­мен оралған спектакльдің еліміздегі премьерасы да аншлагпен өтті.

Оқиға • 14 Ақпан, 2024

Аңыз Айманов

...Ол бала кезінде оңашада тасқа отырып алып ағыл-тегіл жылайды екен. Соны сыр­тынан көрген бір қария: «Тимеңдер, бұл бала Жаратқанмен тілдесіп отыр» деп­ жаны­на ешкімді жолатпай, тәңірмен тілдескен талант бойынан ерекше қа­сиет­ті байқапты. Қарттың қырағы көзі қалт жібермепті. Арада жылдар­ өт­кен­­де сол «жылауық бала» қазақ өнерінің шын мәніндегі жанартауына айналды!

Өнер • 13 Ақпан, 2024

Сағымға сіңген суретші

Алматының алагеуім кештерінің бірінде шеберханасынан шығып, алаңсыз күйде үйін бетке алған қалпы қайта оралмаған таланттың тылсымға толы тағдыры бүгінге дейін жұмбақ. 29 жылдан бері не тірі, не өлі екені белгісіз суретшіні отбасы, дос-жарандары әлі күтіп жүр…