Мүмкіндікке үйлесімді міндет
Өндірісті өңірдегі жылдан жылға өрлеген өзгерістер жұртшылық көңілін өсіріп отырған құбылыс. Ұлытаудан Баянауылға, Қорғалжыннан Балқашқа дейінгі ұлан-байтақ аймақтың қалалары мен ауылдарының қайсысында болса да дамудың жаңа кезеңіне жарасты жасампаз істерге көпшілік көзбе-көз куә. Қатарға қосылған өндіріс, бөбек толған балабақша, құшақ ашқан тұрғын үй бүгінгі күндегі көрікті көрініс. Облыс әкімі Серік Ахметов есебінде алға тартқандай тындырылған жұмыстар аз емес, атқарылмақтығы одан да көп. Ол туралы жан-жақты баяндалып, сөйлеушілер ой-ұсыныстарымен өрбіген әңгіме әсерлі болды. Баяндамашы әуелі әкімдердің дәстүрлі есебі ел өмірін қоғамдық-саяси тұрғыдан демократияландыру бағыттарын бағдарлауға, халық пен билік арасындағы ашық байланыстың қалыптасуына, жауапкершілікті арттыруға және әлеуметтік-экономикалық тұрғыдан аймақтағы мәселелерді шешуге үлкен ықпал тигізетіндігіне тоқталып өтті. Ел қуатының тірегі саналатын өңір көшбасшылық орынға беріктігін айғақтап келеді. Бұған былтырғы көрсеткіштер толық дәлел. Жалпы өнім көлемі облыс бойынша 1 триллион 16 миллиард теңге құрауы соған нақты дәйек. Айта кету керек, бұл мұның алдындағы уақытпен салыстырғандағы нәтижеден 5,9 пайызға артық. Өндірістің басым салалары, яки мәшине жасау – 6,4, химия өнеркәсібі – 1,3, резеңке және пластмасса бұйымдарын шығару – 1,6, құрылыс индустриясы 1,5 есе өсті. Осыған сәйкес бюджет түсімі де молайып, тұрғындар мүддесіне байланысты шаралар ауқымын арттыруға мүмкіндік кеңейді. Атап айтқанда, түсім 154,4 миллиард теңгеге жетті. Әр нәрсенің мәні салыстыру арқылы анық байқалатын болса, жергілікті қазына көзінің 2009 жылға қарағанда 12,1 пайызға ұлғаюы ең алдымен әлеуметтік маңызы бар салаларды дамытуға үлкен септігін тигізді. Бюджет шығыс көлемінің 58 пайызы осы салаға бағытталып, шарапатын ел іші айқын сезінді. Әкім өз сөзінде баса айтқандай, өнеркәсіпті жаңғырту өңір экономикасының басым бағыты саналады. Кезінде тоқырауға ұшыраған өндірістің алды қайтадан қалпына келіп, қанат қомдағандары аз емес, әйтсе де уақыт талабы талпынысты үстеуге жетелейді. Бұл ретте үдемелі индустриялық-инновациялық дамудың мемлекеттік бағдарламасы аясындағы істер арқауға айналып отыр. Былтыр көптеген инвестициялық жобалар енгізіліп, 17-сі еліміздің индустриялизациялау картасына кірді. 9 нысан іске қосылып, 900-ге жуық жұмыс орны ашылды. Бұлардың қатарында отандық индустрияда орны бөлектері де бар. Жергілікті өндірушілердің алаңсыз жұмыс істеуіне орнықты жағдайдың қалыптасуы соңғы уақыттағы жағымды нышандардың бірі деуге болады. Төл өнімдері бірінші кезекте тұтынылатын болды. Жүйе қалыптастырушы кәсіпорындарда оны алу 67 пайызға көтерілді. Шағын және орта бизнестің 30 кәсіпорнын біріктірген мәшине жасау консорциумына бүгінде тапсырыстар күннен-күнге көп. Ол « Арселор Миттал Теміртау» компаниясы шахталары үшін механикаландырылған тазалау кешенінің қадаларын, қазандық пен оның жабдықтарын, шағын наубайханалар шығарады. Серік Ахметұлы облыста «Ауыз су» аймақтық бағдарламасының іске асырылуы жайлы да әңгімеледі.114 елді мекен таза сумен тұрақты қамтамасыз етілсе, ағымдағы жылға осы мақсат үшін бөлінген 5,4 миллиард теңге мәселені жеңілдетуге қоса септік етеді. Жұртшылықтың көңілінен шыққан, әлеуметтік саланың шырайын кіргізген «Жол картасы» жобасы аясында атқарылған жұмыстар өз алдына бір төбе дерлік. Өңірлік маңызы бар 317 шақырым автокөлік жолы жөндеуден өткізілді. 61 денсаулық сақтау нысаны көрікті қалыпқа енді. 11 спорт ошағы қайта жарқырады. Қалалар мен ауылдар келбеті көз тартуға айналды. Бұл бағыттағы істерді жүргізуге негізінен жұмыстан қысқартылған, жұмыссыз жүрген жандар жұмылдырылып, 15 мыңнан астамы аталған шараға қамтылды. 6 мыңы бір айдан үш айға дейінгі 20-дан астам қысқа мерзімдік кәсіби қайта даярлау оқу-үйрену топтарында қосымша мамандық меңгерді. Жалпы алғанда, еңбекке қабілетті адамдарды экономиканы өркендетуге үлес қосуға тарту әлеуметтік саясаттың маңызды бір буыны екені баса айтылып, есепті мерзімде 50 мыңы жұмыспен қамтамасыз етілді делінді. Балабақшалар мен мектептер, денсаулық сақтау орындарын салу қарқын алды. Менің қызметімде азаматтармен қарым-қатынас ерекше орын алады.Бұл байланыс өңір тұрғындарының өмір жағдайын жақсарту жөніндегі жергілікті билік органдарының жұмысы қалай ұйымдастырылып, үйлестірілуін білуге мүмкіндік береді, деді баяндамашы. Былтыр өз атына 2476 жазбаша өтініш-тілек түскенін, бұлардың барлығы мұқият қаралып, олар бойынша тиісті шаралар қолданылғанын алға тартты. Әкімнің ел ішіне жиі жұмыс сапарларының іс жағдайымен көзбе-көз танысуға және тікелей сол жерде талқылап, мүмкіндігінше шешімін табуға әсері үлкен екен. Қарқаралы және Шет аудандарындағы бұрынғы аудан орталықтары Егіндібұлақ, Ақадыр кенттері тұрғындарымен кездесулерде айтылған ұсыныстар бойынша оны дамытудың әлеуметтік-экономикалық кешенді жоспары жасалуы соның бір мысалы. Ал іске асырылуына ірі кәсіпорындарды тарту міндетті жеңілдетіп жүр. Өңір өміріндегі басқа да іс-шараларды егжей-тегжейлі баяндай келіп, облыс әкімі алға қойылған міндеттерді іске асыруға байланысты қарағандылықтар бел шеше жұмыс істеулері керек деп түйді. Оның мәні еліміз тәуелсіздігінің 20 жылдық өрелі белесті кезеңінде әсіресе маңызды. Есептен соң жиынға қатысушылар атынан сөйлеуге ниет етушілерге сөз кезегі тиді. Алайда әңгіменің ақыл-кеңес қосу, ұсыныс-тілектер айту, жұртшылықты толғандырған мәселелерді ортаға салу төңірегінде өрбуі және қалалар мен аудандар орталықтарынан бейнебайланыс арқылы сауалдардың қойылуы жиналысты одан сайын қыздыра түсті. Кезекпе-кезек микрофон алдына шығушылар тіліне тиек етілген жайлар аз болмады. Қарағандылық тұрғындар Әсел Диқанбаева дарынды балаларға арналып салынып жатқан мектеп құрылысының барысын, ал Тельман Нұржанов азық-түлік бағасының өсуіне алаңдаушылығын білдіріп, оның алдын алу жөнінде қандай шаралар қолданылып отырғандығын сұраса, Асқар Баженов шахталарда еңбек қауіпсіздігінің сақталу жайына тоқталды. Мектептің биыл пайдалауға берілетіндігі, бағаның жөн-жосықсыз қымбаттауы себебін зерттеп, ырықта ұстау үшін арнаулы комиссия құрылғандығы, көмір қабаттарын метан газынан залалсыздандыру және оны кәдеге жарату бағытындағы ізденістер жүргізіліп жатқандығы туралы жауаптар қайтарылды. Жезқазғандық соғыс ардагері Базарбай Хафизов, балқаштық инженер Александр Пак, приозерскілік Нұрымбек Іштекбаев, қарқаралылық Түсіпжан Мұқанов, нұралық Сейілхан Қоңырбаев сұрақтарында өз өңірлеріндегі өзекті мәселелер алға тартылды. Әкім айтқандай, Жезқазған қаласы тұрғындарын таза сумен қамтамасыз ету ісі ширатыла түседі, жыл басында қиын жағдайға тап болған Приозерскінің бұдан былай қарай қыстан қысылмауына барлық мүмкіндік туғызылады, Қарағанды – Есенкелді – Щербаков – Киевка бағытындағы жол толық жөнделеді, ақын Қасым Аманжоловқа Қарағандыда ескерткіш орнатылады. Басқалар да сауалдарына нақты жауап алды. Айтылған тілектердің орындалуы бақылауда ұсталуы үшін тиісті мекемелер басшыларына тапсырма берілді. Облыс әкімінің есеп беру жиынына Қазақстан Республикасы Президенті Әкімшілігінің мемлекеттік инспекторы Сапархан Омаров, сенаторлар Серік Ақылбай, Юрий Кубайчук қатысты. Айқын НЕСІПБАЙ, Қарағанды облысы.Уақыт көшіне ілесе білейік
Иә, қазір, тіршіліктің тынымсыздығы сондай, уақытпен жарысып келе жатқандаймыз. Былтырғы, биылғы сары аяздардың беті қайтып, ақпан әзірге жылы қабақ танытып тұр. Шалғай ауыл-аудандардан таңнан тұрып ертелетіп жеткен жұртшылық та жадыраңқы. Олар облыс әкімі Бақытжан Сағынтаевтың есеп беру кездесуіне жиналуда. Көпшіліктің жадыраңқы болатындай жөндері бар, биылғы жазда «үлкен әкім» аудан әкімдеріне үлгі көрсетіп, облыстағы 412 ауылдың 335 ауылын аралап, ауыз су, жол жағдайы, қазақстандық телехабарлар көрсету, дәрі-дәрмек, мектептер мәселесін өз көзімен көріп, ауылдықтармен кездесіп қайтқан болатын. Нәтижелері де жаман емес. Ауыл ақсақалдары ырза болып «үлкен әкім» деп ат қойған Бақытжан Сағынтаевтың сапарлары әлі жалғасатын болады. Қазір ауылдар сандық телехабарлар арқылы өз еліміздің арналарын көруде, 185 ауылда дәріханалар ашылса, өткен жылғы есепте сөз болған Ертіс ауданындағы, Иса ақын ауылында жаңа мектеп ашылды, енді 870 шақырым ауыл жолдарын жөндеу үшін 6,5 млрд. теңге қаржы қажет. Облысты шулатқан Жолқұдық ауылында шыққан сібір жарасы мал ауруы да келмеске кетті. Енді ауыл әкімдерінің малға, жайылымға деген сақтық шаралары күшейтілсе болғаны. Қазір, кейбір артта қалған шағын ауылдарды ірілерімен біріктіру мәселесі қаралуда. Бірінші кезеңде 700 отбасын облыс орталығына, Ақсу, Екібастұз қалаларына көшіріп, жалдамалы үй құрылысы және оны жеңілдікпен беру сияқты жөн-жобалар қарастырылмақ. Міне, біз осылай қашанда уақыт өзгерістеріне тәуелдіміз. – Елбасының биылғы Жолдауынан әрбір қазақстандық қамқорлық сезініп, еңсесі көтерілді. Өйткені, осы құжатта жоспарланған барлық іс-шаралар еліміздің экономикалық әлеуетін арттырып, халықтың игілігін молайтуға, қоғам тыныштығын сақтауға бағытталған. Әрине, бұл алдағы үлкен жұмысқа жігер беріп, қолдау болатыны сөзсіз. Бір ай бойы облыстағы барлық деңгейдегі әкімдер халық алдында есептерін берді. Бұл – Елбасының жергілікті басшыларға жүктеген тікелей тапсырмасы. Халықтың әл-ауқатына, тұрғындардың тұрмысына бағытталған игі бастама. Облыста атқарылған шаруалар мен алдымызға қойып отырған мақсаттар туралы өздеріңізбен ой бөлісу қашанда өзекті. Өткен жылы жоспарланған біраз істерді жүзеге асырдық. Орта және шағын кәсіпкерлікті қолдауға, инновациялық, индустриялық, әсіресе, әлеуметтік салаларды дамытуға күш-жігерімізді салдық, – деді облыс әкімі Бақытжан Сағынтаев. Облыстың өткен жылғы әлеуметтік-экономикалық дамуының қорытындысы экономиканың өсу қарқыны мен әлеуметтік көрсеткіштердің сақталғанын көрсетті. Ең бастысы, еліміз бойынша 2014 жылға дейін іске асырылатын 294 инвестициялық жобаның көлемі 1 триллион теңгені құрайтын болса, оның 103 жобасын біздің өңір ұсынып отыр, деп жалғады сөзін өңір басшысы. Бұл болашақ арнайы экономикалық аймақтың аумағында іске асырылады. Облыста экономикалық аймақ құру туралы ұсыныс билік тарапынан да қолдау тапты. Біздің өндірісті өңір еліміз өңірлері арасындағы индустриялық-инновациялық даму көрсеткіштері бойынша бірінші орынға шықты. Өткен жылы индустрияландыру картасындағы 67 жобаның 30-ы 102 млрд. теңге көлемінде іске асты. Биыл жылына 250 мың тонна алюминий шығаратын электролиз зауытының екінші кезегі іске қосылды. Сондай-ақ, Ақсу ферроқорытпа зауытында 350 мың тонна агломерат шығаратын агломерациялық фабрика, Екібастұздағы «Қазақстан вагон құрылысы компаниясы» серіктестігі жүк вагондарын шығару және облыс орталығындағы «Каустик» АҚ-ында хлор мен каустикалық соданы мембрандық тәсілде өндіру және «Қазэнергокабель» АҚ-ында алюминий созбасы негізінде қағаз орамалдар мен майлықтар, пластикалық полиэтилен құбырларын шығару ісі жолға қойылды. Облыстың жалпы өңірлік өнім өндіру көлемі 33 пайызға өссе, негізгі капиталдағы инвестиция 9 пайызға ұлғайды. Б.Сағынтаев өңірде атқарылған басқа бағыттардағы оңды жұмыстар туралы да жан-жақты айтып өтті. Сонымен қатар, жұмысы жүрмеген аудандарға да арнайы тоқталды. Мәселен, Қашыр, Баянауыл, Шарбақты және Лебяжі аудандарында бірде-бір жоба іске аспаса, биылғы жылға Ақтоғай, Успен, Ертіс және Қашыр аудандарынан жаңа жобалар жөнінде әзірге ұсыныстар түспепті. Аудандардың бірқатары өңір экономикасын өркендетуге ұмтылудың орнына, орталықтан бөлінетін ақшаға иек артып алғандай. Бір атап көрсетерлігі сол, елге жеткен жақсылықтың бірі – «Жол картасы» бағдарламасының арқасында өңірдегі жұмыссыздық деңгейі 6,4 пайыздан 5,3 пайызға дейін төмендепті. Осы жобаның аясында 28 мектеп, 16 емхана, 41 әлеуметтік-мәдени нысан, 100 шақырымнан аса жол жөнделген. «Балапан» бағдарламасы аясында облыста биылғы жылы 9877 бала балабақшаға барса, 14 балабақша қайта қалпына келтірілген, аудан, ауыл, қалаларда 100-ден аса шағын орталық ашылған. – Басты мәселе ауылдық жерлерде мұғалім мен дәрігердің жетіспеушілігі болып отыр. Бүгінгі күні 200-ден аса мұғалім, соншама дәрігер қажет. Өткен жылы, мысалы, 519 жас мұғалім Ертіс, Баянауыл, Қашыр, Железин, Май және Шарбақты аудандарына келді, бұл жолды әрі қарай жалғастыра беретін боламыз, – деді облыс әкімі. Дәрігерлер демекші, облыста туберкулездің деңгейі 13 пайызға, онкологиялық аурулар көлемі 2 пайызға, сәбилер өлімі 28 пайызға, аналар өлімі 2,5 есеге төмендепті. Бұл салада көңіл өсірер басқа да жақсылықтар бар екен. Бұл күндері тұрғын үй құрылысы мемлекеттік бағдарламасы да сәтті аяқталды. Бағдарламаны іске асыру барысында облыста 290 мың шаршы метр тұрғын үй салынды, бұл – 3473 пәтер осыншама отбасына қуаныш әкелді деген сөз. Соңғы жылдары мемлекеттік бағдарламамен коммуналдық тұрғын үйлер мен ипотекалық тұрғын үйлер де пайдалануға берілген. Бұдан басқа, бағдарлама бойынша облыстың кәсіпорындары тарапынан тұрғын үйлер салынған. Мысалы, «Қазақстан Алюминийі» АҚ 128 пәтерлі екі тұрғын үй, Ақсу ферроқорытпа зауыты 61 пәтерлі екі тұрғын үй құрылысын қолға алды. «Павлодарэнергия» кәсіпорны да өзінің қызметкерлері үшін үй салып берді. Бұл жұмысқа «Еуразиялық энергетикалық корпорациясы» да қосылып, бұрынғы жатақхананы пәтер етіп қайта жөндеу жұмыстарын жүргізіп жатса, пәтер кілттері мамыр айында тапсырылады. Сонымен қатар «Қазақстан темір жолы» АҚ пен «Павлодар мұнай химия» зауыты да өзінің жұмысшылары үшін тұрғын үй салуды бастап кеткен. – Біз осындай игі істерді құптаймыз және облыстың басқа да кәсіпорындарын бастамаға қатысуға шақырамыз, – деді облыс әкімі Бақытжан Сағынтаев. Бұл күндері өңір тұрғындарын азық-түлікпен қамтамасыз ету және маусым аралығында көкөністерге бағаның құбылуын болдырмау үшін көкөніс өнімдерінің тұрақтылық қоры қалыптастырылды. Барлығы облыс бойынша сақтауға 20 мың тонна картоп пен көкөніс салынды. Шаруа қожалықтары өнімдерін «Рахмет» көтерме-бөлшек сауда базарына тікелей жеткізуді жүзеге асырды. Жалпы сыйымдылығы 15 мың тонна болатын 3 көкөніс қоймасының құрылысы жүруде. Индустрияландыру картасын іске асыру шеңберінде 50 млрд. теңгені игертетін 12 жоба күтіп тұр, деп жалғады сөзін өңір басшысы. Үдемелі индустриялық-инновациялық даму бағдарламасын жалғастыру – алда тұрған негізгі міндеттердің бірі. Өңірді индустрияландыру жөніндегі жоспарды іске асыру үшін үлкен жұмыс жүргізу қажет. Ал ол орта буын техникалық мамандарсыз мүмкін емес. Сондықтан биылғы оқу жылында колледждерде мемлекеттік тапсырыс бойынша оқыту 20 пайызға артады. Бірақ көптеген техникалық колледждер мен лицейлер мамандарды экономиканың қажеттілігінен бөлек даярлауды жалғастыруда. Бұл дұрыс емес. Жастар өңірдің қазіргі және болашақтағы қажеттіліктері зерделеніп барып оқытылғаны жөн және де колледждер мен лицейлердің түлектері қазіргі кәсіпорындарда жұмыс істей алулары керек. Тұрғын үй коммуналдық шаруашылықты жаңғырту бағдарламасы әзірленуде екен. Өңірдегі тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық жүйесін жаңғырту жоспарларын толығымен қарап шықтық. Өзгерістер қажет-ақ. Биылғы жылы 3 қала бойынша 1,5 миллиард теңгеге 10 инвестициялық жобаны іске асыру жоспарланды. Сонымен қатар, ауыз су мәселесінің туындауына орай, өңірде «Ақ бұлақ» бағдарламасы іске асырылуда. Биылғы жылы республикалық бюджеттен 735 миллион теңге бөлініп, 10 ауыл мен Екібастұз қаласының су құбырлары жөнделеді. Былтыр Беловод және Май топтық су құбырларын қайта жаңарту жұмыстары басталды. Сөйтіп, 2014 жылы Ертіс ауданының 22 ауылы, Май ауданының 17 ауылы сапалы ауыз сумен қамтамасыз етілетін болады. – Міне, жылдың қорытындысы осындай, – деді облыс әкімі Бақытжан Сағынтаев. – Алдымызда үлкен міндеттер тұр. Уақыттың жылдамдығына ілесе білуіміз керек. Жалпы, еліміз өсіп-өркендеу жылдамдығын бәсеңсіткен жоқ. Алдағы кезеңде де белгіленген барлық міндеттерді бірлесіп абыроймен орындайық. Облыс әкімінің есебінен кейін осы кездесуді көптен күтіп жүр едік дегендей, залдың әр жеріне қойылған дауыс көтергішке жақындаған ауыл-қаладан жеткен жұртшылық сан алуан сұрақтарын қойып, тиісті жауаптарын алып жатты. Фарида БЫҚАЙ, Павлодар облысы.Ізденіс пен ұмтылыс
Қай саладағы жұмысты да ілгері жылжыту үшін ілкімді ізденіс қажет десек, бұл, әсіресе, әр деңгейдегі әкімдердің жұмысынан көрініс табуы тиіс. Осы тұрғыдан алғанда, Атырау өңірінің экономикасын даму қарқынынан жаңылдырмау үшін, ел тәуелсіздік алғанға дейін жақсы тұрмысты өңі түгілі түсінде көрмеген тұрғындардың әлеуметтік ахуалын жақсарту үшін ізденіс пен ұмтылысқа толы нендей істер атқарылды?Әкімнің халық алдындағы есебі де осы төңіректе өрбіді.
ІЗДЕНІС ІЛГЕРІ БАСТАЙДЫ. Атыраулықтар өткен жылға өкпе артпайды. Себебі – сан алуан. Біріншіден, еліміздің бар өңірі секілді дағдарыстың салқыны сезілмеді. Екіншіден, өңір экономикасы дағдылы қарқынынан жаңылмай, әр салада ілгерілеу байқалды. Әсіресе, әлеуметтің әлеуетін арттыратын бірнеше жоба іске асты. Бұл туралы облыс әкімі Бергей Рысқалиевтің өңір жұртшылығы алдындағы кезекті есебінде кеңінен айтылды. Әкімнің баяндауынша, Атырау экономикасының негізгі тұтқасы саналатын өнеркәсіп саласында 3 триллион 150 миллиард теңгенің өнімі өндіріліп, алдыңғы жылғы көрсеткіштен 2,2 есеге артқан. Бұл саладағы басты басымдық мұнай-газ өнеркәсібінің үлесінде екені дау тудырмайды. Бір ғасырдан астам мерзімнен бері «қара алтын» өндіруді үздіксіз жалғастырған мұнайшылар 30 миллион тоннадан артық мұнай мен 13,6 миллиард текше метр газды ел игілігіне жаратты. Экономиканың ырғақты дамуына негізгі капиталға салынған 1 триллион 148 миллиард теңге көлеміндегі инвестицияның оң әсер еткені жасырын емес. Осының ықпалы болуы керек, бұрынғыдай емес, өңірде өңдеу өнеркәсібі қарқынды дами бастады. Осы айтқанымызға дәлел болатындай деректер бар. Былтыр өңірде еліміздің үдемелі индустриялық-инновациялық даму бағдарламасына енгізілген жобалардың жетеуі іске асырылды. Бұл жобалардың жалпы құны 31 миллиард теңгеден асады. Соның ішінде бір реттік шприцтер мен жеңіл панельді құрылыс материалын шығаратын зауыттардың ашылуын өңір үшін жаңа да таңсық жобалар деуге болады. Атырауда экономиканың басым бағыттарын өркендетумен бірге, әлеуметтік салаға да барынша көңіл аударылып отыр. Облыс әкімі Бергей Рысқалиевтің айтуынша, осы кезге дейін әбден тозығы жеткен ғимараттарда амалсыздың күнін кешкендей болған медицина саласында тың серпіліс байқалады. Махамбет, Қызылқоға, Исатай, Құрманғазы, Мақат аудандарында бір ауысымда 250 адамды қабылдайтын емханалар салынды. Жылыой ауданында 75 орындық және Махамбет ауданында 100 орындық өкпе ауруына қарсы емдеу диспансерлері пайдалануға берілді. Ел келешегі үшін денсаулық сақтау мен білім беруді жетілдірумен бірге, тұрғындардың жақсы тұрмысын қалыптастыру үшін назар аударатын өзге жәйттер бар. Мәселен, іргесінен газ тасымалдау құбыры өтіп жатқан ауылдардың әлі күнге мал тезегін жағып отырғанын көзге елестетіп көріңізші? Оның үстіне Атырау 112 жылдан бері «қара алтын» өндіріп келсе ше? Ауылдардағы аналар шелек-шелек күл шығарып, қауғалап су тасып жүруі ақылға сыйымды болар ма еді? Әрине, бір жылда оңайлықпен іске асатындай жеңіл шаруа да емес. Дегенмен, бұл да еңсерілетін шаруа екендігіне дәлел боларлық игі істер атқарылды дей аламыз. Былтыр Қызылқоға, Исатай, Құрманғазы аудандарының 32 елді мекеніне газ желілері жеткізіліп, әр отбасының шаңырағында «көгілдір отын» алауы жанды. Сол секілді 40 су тазарту қондырғысы орнатылып, 1300 шақырымнан асатын су құбырлары жүргізілді. Қазір өңір тұрғындарының 95 пайызы табиғи газды, 99 пайызы таза ауыз суды тұтынып отыр. Әр ауылға, әр көшеге маңдай тірейтін жолдар жөнделмей, тұрғындар көңілі жай таппайды. Сондықтан осы бағытта да ауыз толтырып айтарлық жақсы істер бар. Және олар жалғасады. Мақат ауданындағы экологиясы нашарлап, тұрмысы қиындаған Комсомол, Қошқар, Бекбике ауылдарынан 211 отбасы жаңа мекендерге көшірілді. ЖАҚСЫЛЫҚҚА БАСТАР ҰМТЫЛЫС. Өңір жұртшылығы биылғы жылдан да үлкен үміт күтеді. Өйткені, Атырауда биылғы жылы да атқарылатын, тұрғындар тұрмысын бүгінгіден де жақсарта түсетін қыруар шаруа бар. Осы орайда облыс әкімі Б.Рысқалиев баршаны толғандыратын мына бір проблеманы жұртшылық назарына ұсынды. Бұл – жұмыссыздық мәселесі. Өткен жылы Аджип ҚКО жүргізіп жатқан «Болашақ» зауытынан 11 607 адам жұмыстан босаған еді. Бұлардың арасында атыраулықтар да, өзге өңірдің тұрғындары да бар. Әрине, құрылыс нысанындағы жұмыстардың аяқталуына байланысты. Бұл мәселенің түйінін тарқату үкіметтік деңгейде қаралды. Премьер-Министрдің өкімімен арнайы жұмысшы тобы құрылып, шетелдік компания басшыларының қатысуымен кеңес те өткен. Нәтижесінде жұмыстан босағандардың 80 пайызы жұмысқа орналастырылып, қазір 20 пайызы ғана жәрдемақы алуға мәжбүр. Мемлекет бұларға амалсыз жәрдемақы төлеуді қолға алса, енді биыл тағы да 11 350 адамның жұмыстан босайтыны күтілуде. – Оларды жаңа инвестициялық жобаларға орналастыруды жоспарлап отырмыз, –деді облыс әкімі. Бұл біздің қатаң бақылауымызда. Әкімнің есеп беруіне жиналғандар арасынан жарыссөзге шыққандар өңірдегі әлеуметтік-экономикалық өсімге оң пікір білдірді. «Теңізшевройл», Аджип ҚКО басшылары өз компанияларында қазақстандық жұмысшылар құқығын, экологиялық талаптарды сақтауға көңіл бөлінгеніне тоқталды.Сауалы мен жауабы
Ахмет ҚАРАҒҰЛОВ, балық шаруашылығының ардагері: – Баяндамада барлық сала қамтылды. Тоған шаруашылығының келешегі туралы не дейсіз? Облыс әкімі: Бұл – бүгінгі көкейкесті мәселенің бірі. Бірақ алдымен Жайықтың проблемасын шешу қажет. Жыл санап облыста су ресурстары азайып келеді. Өзекті жайды ең жоғары деңгейге дейін көтердік. Соның нәтижесінде өткен жылы Қазақстан мен Ресей арасында бірнеше кездесу ұйымдастырылды. Мемлекетаралық комиссия құрылды. Жайықтың ең төменгі бөлігінде орналасқан біздің облыс үшін өзен суының азайып кетуі – үлкен қиындық. Каналдарды да аршып суға толтыруымыз керек. Алдымен, облыстағы өзендер мен көлдерді суға толтырып алайық. Содан соң тоған шаруашылығына шындап кірісеміз. Залдан түскен сауал: – Студенттерге оқу ақысын төлеу жалғаса ма? Облыс әкімі: – Алдыңғы жылы әлемдік қаржы дағдарысына байланысты екі мыңның үстіндегі атыраулық жастарға жәрдем жасалды. Олардың бірқатары осындағы, кейбірі өзге облыстардағы оқу орындарында оқитын еді. Ата-аналары қызметте қиындыққа ұшырап, жалақыларын уақытында алмаған соң ұл-қыздарының оқуларын жалғастыруына мүмкіндік болмады. Міне, сол кезде біз бірінші болып жастарға көмек қолын создық. Енді дағдарыстан кейінгі өрлеуді ойлау керек. Бірақ әлі де қиындық бар екендігін ескеріп, депутаттармен ақылдасып, тағы да бір мың шамасындағы жасқа оқу ақысын төлеуге жәрдем жасамақпыз. Жолдасбек ШӨПЕҒҰЛ, Атырау облысы.