елордада жәрмеңке өткізді
Өткен аптаның соңғы күндері Қарағанды мен Шығыс Қазақстан облыстарының елордадағы күндері өтті. Осы шара аясында, аграрлық секторы дамыған өңірлер жәрмеңке өткізді. Астығымен әйгілі, мал шаруашылығы да дамыған, шұбат-қымызы тамсандырған Арқа өңірінің кәсіпкерлері Бейбітшілік көшесінің бойындағы ескі алаңда сауда шатырларын тігіп, өнімдерін сөреге шығарды. Төрт түлік малдың құнарлы етімен, сүтімен мақтанатын, өсімдік шаруашылығы да дамыған Шығыс Қазақстан облысының кәсіпкерлері халықты Хан Шатыр сауда ойын-сауық орталығының жанында күтіп алды.
Ел Тәуелсіздігінің 25 жылдық тойының қарсаңында, «Қуатты өңір – қуатты Қазақстан» акциясының аясында жәрмеңке өткізу үшін облыстардан келген азық-түлік керуенінің жүгі қомақты. Ауыл шаруашылығы саласы ел көлемінде алдыңғы қатарлы саналатын Қарағанды облысынан 250 тонна көкөніс, 71 тонна ет, 36 тонна ұн мен макарон өнімдерін, түрлі консерві өнімдерін, бал, балық, квас пен басқа да сусындар әкеліпті. Сенбі күні таңертең жәрмеңке ашылысымен Конгресс-холл сарайының алдындағы алаңда Арқаның атақты сал-серілері Мәдидің, Ақан серінің, Біржан салдың әндері әуеледі. «Шеберлер ауылы» шатырларының жанында зергерлер өз өнерлерін паш етті.
Бұл жердегі азық-түлік бағасы Астананың басқа сауда орындарынан 10-15 пайыз төмен болды. Жәрмеңкеде саудамен қатар, «Бауырсақ, қымыз фестивалі» өтті. Қымыз бар жерде қазақтардың қарасы көп болатыны тағы белгілі. Оның үстіне, ақындар:
«Біз үшін атамыздың асы қымыз,
Қымызбен алшы түсер асығымыз»,
– деп жырға қосқан Жаңаарқаның, Ұлытаудың брендке айналған қымызы болса!..
Сауданың қызғанына сатушылар да, сатып алушылар да дән риза сияқты. Кәсіпкерлерін әкелген өңір басшыларының да көңілдері көтеріңкі.
– Еттің бағасын білесіздер, 1000-1100 теңгеден. Жақсы өтіп жатыр, – дейді Ақтоғай ауданы әкімінің орынбасары Қайрат Нөкеш.
Апта сайын жәрмеңке өткізетін басқа облыстарға қарағанда, қарағандылық керуеннің жүгі әжептәуір салмақты болды. Оның себебі түсінікті, әуел бастан басқа салалармен қатар, ауыл шаруашылығы да қарыштап дамыған аймақ ретінде танымал. Тәуелсіздіктің 25 жылында облыстағы ауылшаруашылық өнімінің жалпы көлемі 26 есеге артып, 200 миллиард теңгеге жеткені осының айғағы.
Қарағанды облысы азық-түлікпен өзін-өзі қамтуда басқа аймақтардан көш ілгері тұрғанын да айта кету керек. Аграрлық сектордағы техника түрлері үнемі жаңарып, жетілдіріліп отырады. Шаруалардың жаңа технологияларды меңгеруге деген құлшынысы да ерекше. Соның арқасында дүкен сөрелеріндегі ет, сүт, жұмыртқа, көкөніс, ұн мен макарон өнімдері сынды тауарлардың көпшілігі жергілікті өнім болып табылады.
Қарағандылық егіншілер биылғы жиын-терім науқанын толағай табыспен қорытындылап жатқанын ерекше атап өткен жөн.
– Облыста егін жинау науқаны аяқталып келеді. Өнім көлемі айтарлықтай жоғары, орташа есеппен гектарынан 14 центнерден астық алып жатырмыз. Мұндай мол егін соңғы 46 жылдың ішінде бірінші рет тіркеліп отыр. Бұл жақсы өндірістік техниканың және аграрлық технологияның арқасы, – дейді облыс әкімінің ауыл шаруашылығын дамыту жөніндегі орынбасары Шагурашид Мамалинов.
Ел Тәуелсіздігінің 25 жылдығы қарсаңында Қарағанды облысы әлеуметтік-экономикалық дамудың ең жоғары нәтижесіне қол жеткізіп отыр. Бұл туралы облыс әкімінің тиісті сала бойынша орынбасары Жандос Әбішев айтты.
– 25 жыл ішінде облыс бойынша өндірістік өнім көлемі мың есе өсті. Шағын және орта бизнес нысандарының саны 5 есеге өсіп, 86 мыңға жетті. Өндірілген өнімдерінің жалпы көлемі 700 миллиард теңгеге жетіп, «Арселор Миттал Теміртау» АҚ, «Қазақмыс корпорациясы» ЖШС сияқты алып өнеркәсіптердің орынды көрсеткіштерімен теңесті, – дейді Ж.Әбішев. Биыл құрылғанына 80 жыл толатын облыс Тәуелсіздіктің мерейлі тойына осындай озық көрсеткіштермен келіп отыр.
Шығыс Қазақстан облысының жәрмеңкесінің ашылуына облыс әкімі Даниал Ахметов пен Астана әкімі Әсет Исекешев келді. Облыстан ет пен ет өнімдері, өсімдік майы, ұн өнімдері, көкөніс сынды, бас-аяғы 500 тоннаға тарта азық-түлік жеткізіліпті. 57 сауда шатырының сөресі ет, шұжық өнімдері, сүт өнімдері, дәнді дақыл, өсімдік майы, балық және басқа да тауарлардан қайысып тұрды. Зайсанның балығы жақсы өтіп жатқаны байқалды, өсімдік майын алып жатқандар да аз емес. Әсіресе, Алтайдың балын алу үшін кезекте тұрғандардың қатары қалың болды. Шығыстың бренді бал мен панта десек, осы жәрмеңкеге 30 тонна бал мен 2 тонна панта әкелініпті. Бұл жерде картоп, сәбіз сынды көкөністердің бағасы біршама төмен болғанын айта кету керек.
– Шығыс Қазақстанның жәрмеңкесіне жыл сайын келеміз. Негізінен, ет, картоп, сәбіз, сосын бал алып жүрміз. Картоптың бағасы арзан, қаппен алғанды дұрыс көреміз. Балды да қысқа жететіндей етіп көбірек алмақпыз, – дейді елордалық тұрғын Сұңғат Бекішев.
Мал шаруашылығы өркендеген өңірден келген етке де сұраныс жоғары. Оның үстіне қолдан бордақыланған емес, сайын далада жүріп ет жинаған малдың еті.
– Екі тонна қымыз әкелдік. Саржал ауылын білесіздер, сол ауылдың атақты қымызы. Сондай-ақ, ауданнан төрт тонна ет әкелдік. Бүгінгі әкелген малымыздың барлығы байлаусыз жүріп семірген. Жайлауда жүрген жерінен шетінен ұстап, сойып әкелдік, – деді ШҚО Абай ауданы әкімінің орынбасары Бауыржан Тәттібеков.
Жәрмеңке қарсаңында облыс әкімдігінің басшылық өкілдері Орталық коммуникациялар қызметінде брифинг өткізіп, өңірдің оң жетістіктері туралы мәліметтерді ортаға салған еді. Солардың бірқатарына тоқтала кетейік. Елімізде ет пен сүт өндірісі бойынша Шығыс Қазақстан облысы үнемі алдыңғы қатардан көрініп жүр. 2015 жылы облыстағы кәсіпорындар аймақтағы әрбір тұрғынға шаққанда 85 келіден астам ет, 500 келіден астам сүт өнімдерін шығарыпты. Атақты ақбас сиырларды өсіріп, санын көбейту арқылы облыс алдағы уақытта ауыл шаруашылығының экспорттық әлеуетін одан әрі арттыра түспек. Бір-екі жылдың көлемінде сауын сиырлар санын 12 мыңға, сүттің жылдық өндірісін 21 мың тоннаға дейін арттыру жоспарланған.
«Қуатты өңір – қуатты Қазақстан» акциясы аясында Астанадағы облыстардың күндері әлі де жалғаса бермек. Яғни, азық-түлік жәрмеңкесі де толастамайды. 15-16 қазан күндері елордада Оңтүстік Қазақстан мен Қостанай облыстарының азық-түлік жәрмеңкесі өтеді деп жоспарланған.
Арнұр АСҚАР,
«Егемен Қазақстан»