• 20 Ақпан, 2018
Жүздік құрылымда рулық үлес жоқ
Жақында танымал антрополог-академик Оразақ Смағұловтың «Қазақ халқының шығу тегі» атты еңбегі жарыққа шықты. Туындыда қазақ халқы осыдан қырық ғасыр бұрын Еуразия даласында дара этнос ретінде қалыптасқаны физикалық антропология арқылы дәлелденіпті.
• 07 Ақпан, 2018
Аманат дегеніміз не? Бұл сұраққа мұсылман әлемінің сардар сахабасы Әбубәкір Сыдық «Аманат – адамгершіліктің шыңы» деп жауап беріпті. Әрі қарай сөзімізді тәпсірлеп, тарқатар болсақ, «аманат» ұғымы бір адамның екінші адамға сеніп тапсырған мүлік-заты немесе қоғамдық қатынастар барысында өте терең маңызға ие тарихи-әлеуметтік оқиға.
• 25 Қаңтар, 2018
Ат тергеудің астарында ұят бар
Қазақ халқының көнеден келе жатқан салт-дәстүрінде «ат тергеу» дейтін өте маңызды әдеп бар. Аталмыш әдептің әуелгісі ұлысқа, елге, қауымға, еңбегі сіңген құрметті адамның атын тіке атамай, жанама ат қойып қадірлейді. Атап айтқанда «Қажы ата», «Би ата», «Батыр аға», «Әз ана» т.б. деген сияқты. Мысалы, ақын-жыршы Жамбыл Жабаевты ауыл-аймақ, ел-жұрты атын атамай «тәте» деп әспеттеген. Бұл дәстүрдің астарында қазақтың үлкенді сыйлау, абыройлы тұлғаларды қадірлеу сияқты аса құнды сыйластығы жатқаны аян.
• 05 Қыркүйек, 2017
Қазіргі қоғамда мадақ һәм мақтау көп. Басқасын былай қойып, тек әлеуметтік желіні алыңызшы. Жасы бар, жасамысы бар тіпті, елағалық дәргейге жеткен азаматтардың өзі бірін-бірі тамсана-таңдана мақтайды-ау, шіркін. Осылардың қайсысы шын, қайсысы жасанды, бақай есепке құрылған мадақ-мақтау екенін ажыратып түсіну қиын. Кейбір мерейтой немесе шығармашылық кешке, жаңа туындысының тұсаукесеріне бара қалсаңыз, ол адамның атына айтылған қолпаш сөзден басыңыз айналып, көзіңіз қарауытады.
• 24 Тамыз, 2017
Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» атты мақаласында «Әжептәуір жаңғырған қоғамның өзінің тамыры тарихының тереңінен бастау алатын рухани коды болады.
• 10 Тамыз, 2017
Қоғамды тану сол қоғамда өмір сүріп жатқан адамды танудан басталмақ. Ал адамды тану үшін әуелі оның тәрбиеленген отбасы, ошақ қасы қандай, соған көңіл аударамыз.
• 21 Маусым, 2017
Атамыз қазақ «Елге ел қосылса – құт, елден ел айырылса – жұт» деп бекер айтпаған екен. Қазақ ұлты өткен ғасырларда талай жұтты бастан кешірді. Демограф ғалым Мақаш Тәтімов 1994 жылы жарық көрген «Демографиялық кескін» атты жазбасында: әрқилы саяси-экономикалық қыспақтың кесірінен – өлгені бар, шекарадан тыс жерге босып кеткені бар, соңғы үш ғасырда қазақ халқының 6 млн 600 мың адамға кемігені жайлы деректі көлденең тартады.
• 05 Маусым, 2017
Өскен өлкеңе ту тігудің үлгісі
Көкшетау қаласынан солтүстік-батысқа қарай 75 шақырым қашықтықта орналасқан Баратай атты елді мекен бар. Осы ауылдың тумасы, кәсіпкер Абай Марамұлына ілесіп, жуықта бейтаныс өлкеге біз де барып қайттық.
• 01 Маусым, 2017
Ұлттық танымның өзегі – тарихи сана
Жеке адам өзінің өткені мен өмір сүріп отырған қоғамындағы орын алған оқиғаларды дұрыс пайымдап, оң баға беру үшін оның жастайынан қалыптасқан озық тарихи санасы болуы қажет. Ғалым-оқымыстылар «тарихи сана» дегенді – әрбір жеке адам, тұтас ұрпақтың тарихын сезінуі, өзінің шыққан тегін, өлкесін, халқын, нәсілін, оның рухани түп-тамырларын, өткен өмір жолын танып-білуі, сол арқылы патриоттық сана-сезімінің оянуы деп түсіндіреді.
• 10 Мамыр, 2017
1992 жылдың мамыр айы еді. Бір шаруамен Өскемен қаласына барып, сондағы «Өскемен» қонақүйіне табан тіредік. Кештетіп далаға шықсақ, қонақүйдің маңайы толған сақшы-қосшылар. «Не болды?» десек, біз жатқан мәртебелі қонақүйге Түркиядан аса қадірлі мейман келіп түсіпті. Мына шапқын сол адамның «қамы» көрінеді.
