Қоғам • 17 Қыркүйек, 2019
Өмірде көп нәрсеге онша мән бермеуден, шаң-тозаңдай ұсаққа, жүйесіз бос сөзге балап, елемей, селқос қарауымыздың салдарынан нәрлі, құнарлы топырағымыздан ажырап, ежелгі салт-дәстүрімізден, әдет-ғұрпымыздан қол үзіп қала жаздап тұрғанымыз өкінішті, әрине. Мұны айтып отырған себебіміз, дәмханалар мен мейрамханаларды, супермаркеттер мен көпшілік шоғырланатын басқа да сауда үйлерін көбіне шетелдік жылауық, уайымшыл әнсымақтардың жаулап алғанын көргенде, өзіңізді бейнебір бөтен елде жүргендей сезінесің.
Әлем • 05 Қыркүйек, 2019
Ресейде оқыған қазақ өнерпаздары мұрағатын түгендеуге не кедергі?
Еліміз тәуелсіздік алғалы төл тарихымызға қызығушылық артып, өткен күндердің талай қатпарлы беттері ашылды. Арнайы мемлекеттік бағдарламалар түзіліп, алыс-жақын шетелдердегі баға жетпес құнды мұраларымызбен қауыштық. Кеңестік дәуірдің идеологиялық көзқарасына қайшы келетін небір құнды құжаттар мен рухани әлемімізді байытатын мұраларымыз еліміздің, халқымыздың мәдени-рухани айналымына қайта еніп, көптеген жаңалықтың беті ашылды десек те, әлі де толыққанды игерілмей жатқаны қаншама? Кеңес Одағы тұсында Ресейдің айтулы білім ордаларында Қазақстаннан кімдер оқыды, белгілі тұлғалардың шетел архивтерінде сақталған құжаттарына қол жеткізуге не кедергі болып отыр? Ресей архивтеріндегі осы және басқа да өзекжарды мәселелер туралы М.Әуезов атындағы Әдебиет және өнер институты Театр және кино бөлімінің меңгерушісі, өнертану кандидаты Аманкелді МҰҚАН баяндайды.
Руханият • 04 Қыркүйек, 2019
Мұхтар Әуезов: «Абай жатқан бір дария, ал мен одан шөміштеп қана алдым», деген екен. Келер жылы хакім Абайдың 175 жылдық мерейтойын ел ішінде, сондай-ақ халықаралық деңгейде тойлағалы отырмыз. Той демекші, бұған дейін де Абайдың әлденеше рет тойы өтті. Ал бұл мерекенің бұрынғысынан ерекшелігі, артықшылығы неде, біз Абай үшін не істей алдық, Абайдың қадір-қасиетіне жете алып жүрміз бе? Әрине ауызды қу шөппен сүрте беруге болмас, ақын еңбектерін араб, ағылшын, орыс, өзбек, қытай т.б. тілдерге аудардық, қыруар шаруалар атқарылды.
Руханият • 23 Тамыз, 2019
Өнер әкенің қанымен, ананың сүтімен дариды
Кез келген музыкалық шығарманың мән-мазмұнын жан дүниесімен ұғынып, құрақтай сыңғырлатып, бұлақтай мөлдіретіп рухани азығыңызға айналдырар тұлғаға туған халқының қашанда сүйіспеншілігі мен құрметі шексіз болмақ. Ән әлеміндегі нәзік үнді сипатымен халықаралық бәйгелерде топ жарып жүрген сондай дарын иесі – Шымкенттегі облыстық опера және балет театрының жетекші солисі, Қазақстанның мәдениет қайраткері Үралхан Сейілбекова. Ұлттық опера өнерінде ол сомдаған Қамар, Жібек, Сара, Ажар, Жансұлу рөлдері, әлемдік опера жауһарларынан Татьяна, Виолетта, Джильда, Недда, Микаэла бейнелері шынайылығымен, көркемдігімен жанды баурайды.
Руханият • 07 Тамыз, 2019
«Шешінген судан тайынбас» дегендей Қазақстан нарықтық қатынасқа толық көшкен соң мемлекет меншігіндегі мекеме-ұйымдардың бәрін жекеменшікке беру мақсатын алға қойған. Бұл – мемлекеттің бизнеске араласуын барынша азайтуды көздейтін нарық заңының талабы. Халықаралық бейбітшілік сыйлығының лауреаты, Қытайдың белгілі суретшісі Ци Байши: «Жасым қырыққа келгенде барып суретті түсіне бастадым» деген екен. Әлем мойындаған қылқалам шеберінің өзі осылай дегенде, басқа қарапайым халықтың бұл өнер туралы түсінігінің таяздығын, сауатының кемдігін сынап-мінеп жату қисынсыз секілді, әрине. Әйтсе де суретші десе тау-тасты кезіп, әсем табиғатқа алыстан қиялдана көз тіккен жай бояушы, тиын-тебенге бола әркімнің тапсырыспен портретін салып, күнін әзер кешіп жүрген қарапайым пенде деп қарайтын дүбәра көзқарастан түбегейлі арылмай, өркениетті елдердің қатарына қосыла алмаймыз.
Руханият • 25 Шілде, 2019
Әдебиеттің әлемді бағындырудағы күші
Аударма саласында қарымды еңбек етіп жүрген әріптесіміз Тұрсынбай Жандәулеттің қазірге дейін жеті кітабы, «Қазақ ұлттық идеологиясының мәселелері» атты ғылыми монографиясы жарық көрген. Қаламгер орталық телеарналарға арнап мыңнан астам фильмді, сондай-ақ отызға жуық туындыны қазақ тіліне тәржімалаған. Ол аударған кітаптардың ішінде Нобель сыйлығының лауреаты, испан жазушысы Камило Хосе Селаның романдары, Карл Поппердің екі томдық «Ашық қоғам және оның жаулары» атты күрделі философиялық шығармасы бар. «Дегдар», «Тәуелсіздік толғауы» әдеби сыйлықтарының иегері Т.Жандәулеттің осы жылы «Творение цифры: Атлантида – Казахия» атты ғылыми-фантастикалық романы орыс тілінде жарық көрді. Шағын сұхбатымызда автор осы және отандық әдебиеттің басқа да толғақты мәселелері туралы ой қозғайды.
Руханият • 22 Шілде, 2019
Қазақстанның Өзбекстандағы жылы аясында Мәдениет және спорт министрлігінің ұйымдастыруымен отандық опера жұлдыздарының Әлішер Науаи атындағы мемлекеттік академиялық Үлкен театр сахнасында қойған «Мадам Баттерфляй» операсы көрерменді тебірентті.
Руханият • 17 Шілде, 2019
Қазақстанның еңбек сіңірген әртісі, Мемлекеттік сыйлықтың лауреаты Шахимардан Әбілов пен Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері Жұпар Ғабдуллинаның «Астана Опера» мемлекеттік опера және балет театрының камералық залында өткен «Ұйықтап жатқан жүректі ән оятар» өнер кешінде халық әндері, сал-серілердің музыкалық мұрасы, отандық композиторлардың вокалдық әрі аспаптық шығармалары, сондай-ақ ұлттық опералық классикадан таңдаулы ариялар шырқалды.
Сұхбат • 12 Шілде, 2019
Халық арасында «Театр – хас сұлудың көз жасындай мөлдір өнер» деген қағида жиі айтылады. Ал қазақ ұлттық сахна өнерінің қазіргі жағдайы сол бағаға қаншалықты сай дей аламыз? Осы және бүгінгі қазақ драматургиясы һәм театрлық қойылымдардың өзекті мәселелері жазушы-драматург, Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері Жолтай ЖҰМАТ-ӘЛМАШҰЛЫМЕН болған сұхбатта баяндалады.
Аймақтар • 05 Шілде, 2019
Қазақ даласы аңыз әңгіме мен қисса-дастандарға толы. Сонау қилы заманнан бүгінге зорықпай жеткен сондай халықтық асыл қазынамыздың бірі де бірегейі – «Мұңлық-Зарлық» дастаны еді. Кешегі бауыр еті баласын іздеп аңыраған арыстық аналардың тағдыры осы бір айшуақ аңыздағы қос перзентіне жете алмай аласұрған ананың ақ-адал махаббаты мен сағыныш сарынын баяндайтын бағзыдағы оқиғаны қайта қайрап, еске салғаны бар.
