Мәдениет • 06 Шілде, 2024
Домбыра күні ұлттық мереке дегенде, әрине, көзіқарақты қазақ бейжай қала алмайды. Қазақтың рухына баланатын қасиетті аспаппен бірге өскен, жастайынан жанынан бір елі алыстатпаған домбырашы, күйшілермен пікірлесіп, сөзіне құлақ түру – көңілі ояудың әдеті екені өтірік емес. Біз арагідік қаланың қарбаласынан жалыға бастағанда, күйге құлақ түреміз немесе күйшінің өзіне өтініп барып, күйі мен әңгімесін қоса тыңдап, рахатқа батамыз. Сол әдетімізбен жақында Роза Бағланова атындағы «Қазақконцерт» мемлекеттік академиялық концерттік ұйымының жеке орындаушысы, белгілі күйші Қайрат Айтбаймен сөйлесіп қайтқанбыз. Көкейде қалған кейбір ұнамды ойларын бөлісуді жөн көрдік.
Қоғам • 03 Шілде, 2024
Бойдағы кір-қоңысты сілкіп тастап өмір сүру қазақ баласына тән емес пе еді? Мөлдіреген даласына ұқсап, елжіреген жүрекпен, кезі келгенде шамырқанып, кектеніп, есесін алмай қоймағанмен, алдына келсе атасының құнын кешкен де осы қазақ. Ондайда біздің елдей кеңпейіл ел жоқ. Соның бәрі өмірінен өзек тартқан өлеңі мен жырына тұнып, неше мыңжылдық тарихына қашалып қалғанын қалай ұмытамыз.
Абай • 02 Шілде, 2024
Абай туралы жазу қиынның қиыны болса да, хакім сөздері мен өмірбаяны тіл ұшына өзі-ақ оралып тұрмай ма? Ауылдағы үлкендер «әр елдің өз Абайы бар» деп отыратын. Қазір әркімнің деп айтып жүрміз. Хакім өмірі мен шығармашылығын оқырман сана-сезімі жеткенінше түсінетіні рас қой. Өңгесі танытушылардың ісі шығар.
Қоғам • 28 Маусым, 2024
Жер бетіндегі басты құндылық адам өмірі болса, шекара қызметі, шекара күзеті оның қорғаны мен сақшысы екені сөзсіз. Отан күзетінде тұрғандар туралы үздіксіз жазылуға тиіс қой. Еліміздің шекара қызметі туралы хабар толассыз тарай бастағалы биыл 81 жыл толыпты. Бұл, әрине, бұған дейін шекара қызметі туралы айтылмады, жазылмады деген сөз емес. Әңгіме әскери журналистикамыздың төлбасы, еліміздің Қарулы күштеріндегі алғашқы басылым «Отан сақшысы – Часовой Родины» газеті және «Шекарашы» журналы туралы.
Өнер • 27 Маусым, 2024
Жоғалса да, жұрнағы қалған әндер
Зейтін Ақышевтың «Жаяу Мұса» романында қазақ өнері, оның ішінде ән мен күйге байланысты небір тың, тосын деректер ұшырасады. Ән сюжеттері, дүниеге келу оқиғалары кеңінен әңгімеленеді. Бірнеше нұсқада қарастыруға мүмкіндік тудырады шығармаға. Әлдебір туынды туралы оқып-біліп алған соң, әрине тыңдармандық талғам да өседі, ой мен сезім толығады, ойлы құлақ түгін білмей тыңдағаннан бір бас жоғары тұрары анық емес пе? Мәселен, аталған романда Тәттімбет күйші мен Жаяу Мұсаның бір емес, екі рет кездескені суреттеледі. Онда шырқалған әндер туралы кейінірек қаузармыз, одан да маңыздысы қазір көп шырқала бермейтін, тіпті ұмытылуға айналды ма екен, әлде мүлде ұмытылып кетті ме екен, мына бір әндерге назар тіктеуге тура келеді.
Мирас • 25 Маусым, 2024
Мұндай концертті көрген де, көрмеген де арманда. Көктемде Астанаға жер жәннаты Жетісу көшіп келгендей, сол өңірдің ән-күй өнері қалықтаған. Осы жолы Р.Бағланова атындағы «Қазақконцерт» мемлекеттік академиялық концерттік ұйымының ұйымдастыруымен «Арқаның ән-күй мұрасы» атты дәстүрлі өнер кеші аталған ұйым ғимаратында аспандады. Ән-күйі мен әңгімесі қоса есілген кеш Біржан салдың 190 жылдығына орайластырылғаны және бар.
Таным • 24 Маусым, 2024
«Аспанда ай болмаса адасады» деген сияқты халық әндері жетерлік қазақта. Басқа елдерде де аз болмауға тиіс. Ал музыкалық шығармалар толып жатыр әлемде. Біз бәрін шегере тұрып, адам өміріне айдың қатысын айтқымыз келеді. Ғылым жіліктеп берген ғажайыптардың барлығы дәстүрлі қазақ өміріндегі нанымдар мен тыйымдардан алшақ еместігі көп жайдан хабар береді.
Әдебиет • 24 Маусым, 2024
«Кейде...» деп басталады ғой көңіл күй ауандарының көбі. Осы кей-кейде болмаса, дүние жаңармайтындай, жаңа бір нәрсе табылмайтындай көрінеді кейде, әрине. Әне көрдіңіз бе, тіл ұшына өзі-ақ оралып тұрады. Неге оралатыны да белгілі, себебі кез келген сөзді өмірдің өзі тудырып алады.
Әдебиет • 20 Маусым, 2024
Ол уақта ел еңсесі көтеріңкілеу, рухы биіктеу болған шығар деп ойлаймыз. Қайткен күнде қазақ бұрынғы салтанатты шағынан ұзай қоймаған, өріс тарыла бастаса да, рух тапталмаған соң, ұлт сана-сезімінің көрсеткіші ән де, күй де аспанға шапшып тұрғандай сезіледі. Мүмкін өнер тудырушының (орындаушы емес) ішкі «менінің», шығармашылық түйсігінің шектен тыс жоғарыға көтерілуінен бе екен, әйтеуір әні аспандап, сезімі тасып, сөзі түйдек түсіп жатқанға ұқсайды. Ұқсайды емес, нақты солай.
Талбесік • 14 Маусым, 2024
Екі-үш күннен бері еліміздегі ақпарат көздері Қорғалжынға қоқиқаздар қонғанын жарыса жазып жатыр. Айдынға аққу-қаз қонғаны бір жаңалық болса, Астананың қапталындағы Қорғалжынға қоқиқаздың келгені одан кем түспейді. Біріншіден, қоқиқаз – өте сирек кездесетін өзгеше тұрпатты құс, әлем бойынша атаулы қанатты. Екіншіден, екі судың біріне қона бермейді. Үшіншіден, ерекше қорғауға алынған құстың қанатын талдырып, қазақ көлдерін сағалайтыны – айтарлықтай құбылыс, айрықша мәні бар оқиға.
