Жәнібек ӘЛИМАН
Жәнібек ӘЛИМАН«Egemen Qazaqstan»
308 материал табылды

Абай • 02 Шілде, 2024

Ұлттық мұратты шыңдаған жол

Абай туралы жазу қиынның қиыны болса да, хакім сөздері мен өмірбаяны тіл ұшына өзі-ақ оралып тұрмай ма? Ауылдағы үлкендер «әр елдің өз Абайы бар» деп отыратын. Қазір әркімнің деп айтып жүрміз. Хакім өмірі мен шығармашылығын оқырман сана-сезімі жеткенінше түсінетіні рас қой. Өңгесі танытушылардың ісі шығар.

Қоғам • 28 Маусым, 2024

Шекара шебінің шежіресі

Жер бетіндегі басты құндылық адам өмірі болса, шекара қызметі, шекара күзеті оның қорғаны мен сақшысы екені сөзсіз. Отан күзетінде тұрғандар туралы үздіксіз жазылуға тиіс қой. Еліміздің шекара қызметі туралы хабар толассыз тарай бастағалы биыл 81 жыл толыпты. Бұл, әрине, бұған дейін шекара қызметі туралы айтылмады, жазылмады деген сөз емес. Әңгіме әскери журналистикамыздың төлбасы, еліміздің Қарулы күштеріндегі алғашқы басылым «Отан сақшысы – Часовой Родины» газеті және «Шекарашы» журналы туралы.

Өнер • 27 Маусым, 2024

Жоғалса да, жұрнағы қалған әндер

Зейтін Ақышевтың «Жаяу Мұса» романында қазақ өнері, оның ішінде ән мен күйге байланысты небір тың, тосын деректер ұшырасады. Ән сюжеттері, дүниеге келу оқиғалары кеңінен әңгімеленеді. Бірнеше нұсқада қарастыруға мүмкіндік тудырады шығармаға. Әлдебір туынды туралы оқып-біліп алған соң, әрине тыңдармандық талғам да өседі, ой мен сезім толығады, ойлы құлақ түгін білмей тыңдағаннан бір бас жоғары тұрары анық емес пе? Мәселен, аталған романда Тәттімбет күйші мен Жаяу Мұсаның бір емес, екі рет кездескені суреттеледі. Онда шырқалған әндер туралы кейінірек қаузармыз, одан да маңыздысы қазір көп шырқала бермейтін, тіпті ұмытылуға айналды ма екен, әлде мүлде ұмытылып кетті ме екен, мына бір әндерге назар тіктеуге тура келеді.

Мирас • 25 Маусым, 2024

Арқада салған ән қандай?..

Мұндай концертті көрген де, көрмеген де арманда. Көктемде Астанаға жер жәннаты Жетісу көшіп келгендей, сол өңірдің ән-күй өнері қалықтаған. Осы жолы Р.Бағланова атындағы «Қазақконцерт» мемлекеттік академиялық концерттік ұйымының ұйымдастыруымен «Арқаның ән-күй мұрасы» атты дәстүрлі өнер кеші аталған ұйым ғимаратында аспандады. Ән-күйі мен әңгімесі қоса есілген кеш Біржан салдың 190 жылдығына орайластырылғаны және бар.

Таным • 24 Маусым, 2024

Ай сонатасы

«Аспанда ай болмаса адасады» деген сияқты халық әндері жетерлік қазақта. Басқа елдерде де аз болмауға тиіс. Ал музыкалық шығармалар толып жатыр әлемде. Біз бәрін шегере тұрып, адам өміріне айдың қатысын айтқымыз келеді. Ғылым жіліктеп берген ғажайыптардың барлығы дәстүрлі қазақ өміріндегі нанымдар мен тыйымдардан алшақ еместігі көп жайдан хабар береді.

Әдебиет • 24 Маусым, 2024

Кей-кейдегі бір құбылыс...

«Кейде...» деп басталады ғой көңіл күй ауандарының көбі. Осы кей-кейде болмаса, дүние жаңармайтындай, жаңа бір нәрсе табылмайтындай көрінеді кейде, әрине. Әне көрдіңіз бе, тіл ұшына өзі-ақ оралып тұрады. Неге оралатыны да белгілі, себебі кез келген сөзді өмірдің өзі тудырып алады.

Әдебиет • 20 Маусым, 2024

Біртуарлар шеруі

Ол уақта ел еңсесі көтеріңкілеу, рухы биіктеу болған шығар деп ойлаймыз. Қайткен күнде қазақ бұрынғы салтанатты шағынан ұзай қоймаған, өріс тарыла бастаса да, рух тапталмаған соң, ұлт сана-сезімінің көрсеткіші ән де, күй де аспанға шапшып тұрғандай сезіледі. Мүмкін өнер тудырушының (орындаушы емес) ішкі «менінің», шығармашылық түйсігінің шектен тыс жоғарыға көтерілуінен бе екен, әйтеуір әні аспандап, сезімі тасып, сөзі түйдек түсіп жатқанға ұқсайды. Ұқсайды емес, нақты солай.

Талбесік • 14 Маусым, 2024

Қорғалжын қоқиқаздары

Екі-үш күннен бері еліміздегі ақпарат көздері Қорғалжынға қоқиқаздар қонғанын жарыса жазып жатыр. Айдынға аққу-қаз қонғаны бір жаңалық болса, Астананың қапталындағы Қорғалжынға қоқиқаздың келгені одан кем түспейді. Біріншіден, қоқиқаз – өте сирек кездесетін өзгеше тұрпатты құс, әлем бойынша атаулы қанатты. Екіншіден, екі судың біріне қона бермейді. Үшіншіден, ерекше қорғауға алынған құстың қанатын талдырып, қазақ көлдерін сағалайтыны – айтарлықтай құбылыс, айрықша мәні бар оқиға.

Ұлттық спорт • 14 Маусым, 2024

Даланың дүбірлі додасы

Егемен елімізде ғана емес, әлемде теңдесі жоқ саналатын ең ұзақ қашықтағы «Ұлы дала жорығы» республикалық марафон-бәйгесінің үшінші маусымы ел жадында өшпестей сақталды десе болғандай. Алаш жұрты арғымақты алғаш ерттегенін шартарапқа және бір әйгіледі. Бірегей жобаның басы-қасында жүрген жанашыр азаматтар жарысты жоғары деңгейде ұйымдастырғаны содан білінеді. 500 шақырым бойы қатысушылардың жағ­дайын бақылауда ұстап, қауіпсіздігін қамтамасыз етті. Бұған жорықшылардың көтеріңкі көңіл күйі мен ұйым­дастырушыларға деген ыстық ықыласы айғақ.

Әдебиет • 13 Маусым, 2024

Даңқ драмасы

Қаламгер мен билеушінің даңқын салыстыруға келмейтін шығар. Әртүрлі пікір айтуға, қисын табуға болады, бірақ екеуі дүниенің ағы мен қарасындай екі бөлек нәрсе. Соған қарамастан, сонау ХІV ғасырдан бері Әмір Темір мен ақын Қожа Хафиз есімі ел жадында бірге жасап келеді. Хафиз таратқан ізгілік пен рух жасау керек еді де, Темір ұмытылу керек еді деп ойлайсыз... Кімнен үлгі аламыз, кімді үлгі тұтамыз?