Руханият • 30 Мамыр, 2024
Ғибратты ғұрыптарды мансұқтамайық
Жаһандық даму жылдамдап, бірегей мәдениеттердің басына су құюға айналғанда, өркениетті елдің дені етек-жеңін қымтап жатқаны белгілі. Салт-дәстүрі мен ұлттық ерекшеліктерін сақтап, гүлдендіруді көздейді. Мәселен, корейлер ұлттық мәдениетін қаз-қалпында сақтау үшін байырғы ауылдарын сол қалпы ұстап отыр. Төбесі шөппен басылған қос секілді ескі үйлер әлі күнге тұр. Бізде бәрі құрып жатыр деуден аулақпыз, алайда айдың, күннің аманында ғұрыптық құндылықтарымызды бұрмалап, келемеждегендей жағдайлар әлеуметтік желілерді аралап жүргені белгілі. Бір бейнеде орта жастан асқан адамды бесікке құндақтап, астына «күйеуіңіз үй көрмесе, бөлеп қоятын бесік сатамын» деп жазыпты. Миллиондаған қаралым жинаған жария мазақты шығарушылардың ойында не барын білмедік. «Ел болам десең, бесігіңді түзе» деген қазақтың жанды жері бесік екенін біле ме екен? Осы орайда мән-жайды айтып, ел таныған азаматтардың пікірін біліп көрген едік.
Таным • 24 Мамыр, 2024
«Кереге қанат дала бүркіті көз ұшында қалықтап жүр» деп басталатын мәтінді ұмыта қойған жоқ шығар бүгінгі орта жастан асқандар? Жазушы Ілияс Есенберлиннің Алтын Орда трилогиясының бірінші томындағы бірінші сөйлем және бастапқы тарау осы қыран мен Бату ханның айқасының негізінде тартысты өрбиді. Қанаты керегедей бүркіт. Сонда киіз үйдің сұлбасы ұшқалы қомданған бүркіт пе деп қаласыз. Жиылып тұрған керегені жайып жіберсеңіз қанат болып шыға келеді. Десек те айтпағымыз басқа.
Қоғам • 24 Мамыр, 2024
Қазақ музыкасына, әсіресе күй өнеріне Сәкен Сейфуллиннің қосқан үлесі аз емес. Жалғыз-ақ Әбікен Хасенұлы екеуінің дос-жар болғанын, ашаршылық жылдары Арқадан Алматыға жетіп жаны қалған күйшіні қамқорлығына алып, бағыт көрсеткенін, Затаевичтің «Қазақтың 1000 әні» жинағына бірнеше ән-күй жаздырғанын атаса да жеткілікті шығар. Қателеспесек, соның бірі – «Абылай хан атты әскерінің маршы» деп аталады. Музыкалық мұрамызға осыншама жанашырлықпен қараған, өзі де сазгер Сәкеннің 130 жылдығына орайластырылған «Күй құдіреті» атты жас күйшілердің қалалық байқауы Астанадағы С.Сейфуллин мұражайында өтті.
Әлем • 24 Мамыр, 2024
Корея Республикасында, әсіресе мамыр айында мереке көп. Отбасы күні, мұғалімдер күні, тағысын тағылар. Биыл Будданың туған күні мен (15 мамыр) ұстаздар күні қабат келіпті. Будда күні корей халқы демалады, мұғалімдер күні - жұмыс. Бір жеті өтетін Будда күні бұл елде халықтың ынтымағын арттырып, отбасы институтын нығайтатын мерекеге пара-пар. Түрлі фестиваль аясында ел ұлттық танымдарымен қауышып, жас ұрпақ төл тарихымен табысады. Корейліктерде Будда танымы өзгеше, сенім мен ізгілік, ұлттық таным мен тәрбие ғана емес, ең бастысы күнделікті дағдыларға негізделген.
Әлем • 22 Мамыр, 2024
Біздің ұшақ көкке көтерілгенде Оңтүстік Корея ұйқыда жатса керек. Қазақстан уақытымен түнгі екілерде оянсақ, корей түбегінің аспаны аппақ, таң атып кетіпті. Қазақ даласында қас қарайғанда корейлер ұйқыдан тұрып, іске кірісе бастайды. Бұл ел бізден 4 сағат алда, «LG», «Samsung», «Hyundai», «Kia», тағы басқа компанияларын елестетсеңіз, осы 4 сағатыңыз қаншаға ұзарады? Қырық сағатқа ма, қырық жылға ма?
Ән • 03 Мамыр, 2024
Кенен десек, көкейге бірден «Көкшолақ» келеді. Басқаны қайдам, бізге солай. Бала күнімізден «Көкшолақ» әнін тыңдап, ақын өмірінен азды-көпті хабарымыз болғанын, әрине, мақтан тұтамыз. «Ой жайлауы» мен «Бозторғайын» елден жырақ елсізде келсін-келмесін аңыратып салмаған қазақтың қазақтығына күмәндануға болатын ертеректе. 90-жылдардың басында әнге ұйитын халық бар-ды. Кенен әндерін ыңылдайтын жандар кездесетін.
Кино • 02 Мамыр, 2024
«Айка» деген атақты фильм естеріңізде шығар. Қандасымыз Самал Еслямова осы фильмдегі рөлі үшін халықаралық Канн кинофестивалінің «Үздік актриса» аталымын иеленіп, атағы шыққан туындының арқауы – адам тағдыры. Мәскеу перзентханасында босанған қырғызстандық эмигрант – Айканың екінші атын «Тағдыр» деуге әбден болады. Тағдыр ма, талапай ма деп тағы ойлайсыз.
Талбесік • 01 Мамыр, 2024
Қазақ даласында қандай бренд бар? «Бізде мынадай бар, мынадай бар» деп көрсететіндей, мынау қазақтың өзінің ойлап тапқан төл мәдениеті деуге жілігі татитындай не бар? Домбыра, қобыз, киіз үй, қымыз, қамшы, асау үйрету, тағысын тағылар. Біліп қойыңыз, осылардың арасындағылардың кейінгі үшеуіне тобылғының қатысы бар. Қазақ аттан ауып, қолынан қамшы түскен соң, тобылғысын да ұмытуға айналды. Маусымы туған соң, амалы өтіп жатқан соң, мұны да еске салғанның артығы жоқ.
Қоғам • 01 Мамыр, 2024
Бесікті масқаралау – дәстүрді мансұқтау
«Жер астынан жік шықты, қос құлағы тік шықты» демеуші ме еді мұндайда. Негізі күлетін нәрсе емес. Жылағанда не табасыз? Мысқылдасаң – өз жұртың. Дегенмен алдын алған дұрыс-ау.
Әдебиет • 29 Сәуір, 2024
Әуезов кеңінен тоқталып жазуды армандап кеткен, ақын деп айқайлатып тақырып қоюға лайықты шайырдың бірі – Хамит Ерғалиев екені анық. Мұны ақын туралы мақаласында Ұлықбек Есдәулет жазыпты: «Ұлы Мұхтар Әуезов өмірден өтерінің аз-ақ алдында «Құрманғазы» поэмасының жалғасын оқып шығып: «Баяғы пікірім арықтаған жоқ, семірді. Алдымда шетелдерге сапарларым тұр. Содан оралысымен сенің осы дастаның туралы кеңінен толғап жазбақ ойым бар. Дастаныңдай өмір кеш!» деп құшақтаған екен», дейді Ұ.Есдәулет. Бүгінде есімі көп атала бермесе де, қазақ өлеңін бір биікке көтеріп, арнасынан асып-төгілген алапат ой мен сезімнің дүбірін Ерғалиев жырларынан табасыз. Сондықтан әңгіменің әлһамын осылайша Әуезовтің сөзімен бастап жатсақ, жастанып оқуға әбден лайықты шедевр шумақтар тақияңызға тар келмейді деп біліңіз.
