Біз Кеңес дәуірінде интернационализм деген ұғыммен өмір сүрдік. 1990 жылдары әркім өз егемендігін алған уақытта бізге көз тіккен басқа мемлекеттер көп болды. Ал бүгінде бізде сол ұлттардың өкілдері өмір сүруде. "Өзін сыйлаған адам ғана басқаны сыйлай алады" деген ата-бабамыздан қалған жақсы бір сөз бар. Әуелде Елбасының көздегені де осы еді. Сонда Нұрсұлтан Назарбаев ең алдымен қоғамдық ұйымдар құруды тапсырды. Осылайша ең әуелі қазақ тілі қоғамы құрылды. Сол уақытта "өз елінде жүріп өз тілінде қоғам құрғаны несі" деп бізге күлгендер болды. Бірақ сол сәтте ең басты қажеттілік сол болған еді. Кейінірек 1992 жылы ең алғашқы жалпы Дүниежүзілік қазақтарының құрылтайында Қазақстанда тұрып жатқан ұлттардың да ұйымдарын құру туралы қоғамдық шешім қабылданды.
Әр ұлт өзінің тарихын зерделей келе Қазақстанға қалай келгенін білді. Ол уақытта елімізге өз еркімен келген адам өте аз болды. Мысалы тек қана 1937-1944 жылдардың өзінде Кеңес дәуірінің саясатының арқасында Қазақстанға 62 ұлттың өкілі зорлық-зомбылық арқылы көшірілді. Біздің елде білім алып, тарихын оқып, салт-дәстүрін ұлықтаған этномәдени бірлестіктер қазақ жеріне қалай келгендігін және қалай аман қалғандығын бүгінде жақсы біледі. Осылайша, білім арқылы біздің бір-бірімізге деген қарым-қатынасымыз нығая түсті. Бүгінгі таңда этномәдени бірлестіктердің алдында ортақ Отанына қызмет ету туралы бір ғана мақсат бар.
Мен 11 жыл Ассамблея хатшылығында қызмет еттім. Біз өзіміздің "Қазақтану", "Асар", "Тайқазан" сынды жобаларымыз арқылы олардың ұлт екенін сездіру үшін және де үйлестіру үшін біраз жұмыс істедік. Бүгінде оларды жеке көрсетудің қажеті жоқ. Әр ұлт өкілінің Қазақстанға сіңірген еңбегі көп. Қазір арамызда өзге ұлт өкілдері арасында қаншама білікті дәрігерлер, тәжірибелі инженерлер және тағысын тағы мықты мамандар бар. Біз олардың басқа ұлттың азаматы екенін фамилиясынан ғана аңғарып жатамыз. Ал турасына келгенде оның әрбірі Қазақстанның азаматы екенін ұмытпауымыз керек. Бүгінде олар тәуелсіз Қазақстанның іргесін бізбен бірге қалап келе жатыр.
Қазақтың мәдениеті, өзін-өзі ұстауы, қазақтың парасаты қандай болатын болса, айналамыздағы ұлт та дәл солай болады. Біз Қазақстан Республикасының ұлттық саясатын қалай бағыттайтын болсақ, онда олардың да мақсат-міндеті бірдей. Өзге ұлт өкілдері өз әнін, биін, тілін үйренуі жалпы халықаралық деңгейде бар құқық. Біз оларға сол мүмкіндікті көл-көсір етіп бердік. Олардың арасында толық қазақша сайрап жүрген азаматтар да кездеседі. Біз 30 жылдың ішінде сол деңгейге жеттік, демек мақсат орындалды.
Нәзипа ШАНАИ,
Ассамблея хатшылығының бұрынғы сектор меңгерушісі
