Бекен ҚАЙРАТҰЛЫ
Бекен ҚАЙРАТҰЛЫ«Egemen Qazaqstan»
1042 материал табылды

Халық • 09 Наурыз, 2023

Қайта оралған Наурыз

Халқымызға қайта оралған әз-Наурыз мерекесі жалпыұлттық мейрам ретінде ресми мәртебе алғанына да міне, 32 жылдың жүзі болды. 1991 жылы наурыздың 15-інде Қазақ КСР Президентінің Жарлығы шығып, «Наурыздың 22-сі – халықтық мереке «Наурыз мейрамы» болып жарияланды.

Әйел әлемі • 06 Наурыз, 2023

Алтай асқан ару

Ес жиып, етек баспаған бала кезімізде: «Кеңес елінде Қазақстан деген мемлекет бар. Қазақтың түп-тұқияны сол жер екен» дегенді ұдайы естіп һәм сол «жұмақ» мекенді аңсап өстік. Яки, біздер үшін «Қазақстан» деген сөз қиялымыздағы «Мекке-Медине» еді. Бір күні дүниені дүңк еткізіп тосын жаңалық естілді. Өзіміздің ауылдас ағамыз Қабидаш «Қазақстаннан әйел алып келіпті».

Дін • 02 Наурыз, 2023

Медреседегі білім мемлекет талабына сай ма?

Оқу-ағарту министрлігінің мәліметіне ден қойсақ, елімізде 9 колледж-медресе жұмыс іс­тейді. Осы орайда «медре­седегі білім мемлекет талабына сай ма?» деген заңды сауал туындайды. Осы сұраққа жауап іздеп көрейік.

Тәрбие • 23 Ақпан, 2023

Әз әже

Жуықта Павлодар өңіріне жолымыз түсті. Осы сапарымызда атамыз қазақтың «жүре берсең, көре бересің» дегеніндей, әз әже, абзал ана, қадірлі кейуананы жолықтырдық. Жарықтық Аққулы ауданы Жамбыл ауылдық округіне қарасты Жаңатаң ауылында тұрады екен. Жасы 93-те, 1930 жылы дүние есігін ашқан.

Таным • 23 Ақпан, 2023

Саба

«Саба дегеніміз – қы­мыз, шұбат ашыту, іркіт пісу үшін пайдаланылатын, мал терісінен пішіп тігілетін ыдыс. Сабаны шел майы мен көк етін қырып тазалап, ағынды суға байлап шаң-тозаңынан арылтқан және сырт­қы түгін қырып тақырл­аған жылқы немесе сиыр терісінен жасай­ды» деп жазылған екен уикипедиялық анық­тамалықта.

Әдебиет • 14 Ақпан, 2023

Тез

Қазақтың тілдік танымында «тентекті тезге салу» деген тіркес бар. Немесе аталарымыз «Қисықты тез түзейді, бүкірді көр түзейді» деп те айтады. Бұл сөз мағыналық тұрғыдан қоғамда, яғни ел ішінде болатын кейбір қыңыр-қисық, телі-тентектерді жөнге салып, оның мінезіндегі қыңырлықтары мен әреке­тіндегі оғаш қылықтарын жөнге келтіру үшін жасалған шаралар екені анық.

Жәдігер • 14 Ақпан, 2023

Пұшпақ ішік

Ішік – қазақтың ұлттық киімдерінің бірі, оны елтіріден, сеңсеңнен, әртүрлі аң терілерінен тігеді, сырты матамен тысталады. Ішік тігілген терінің түріне қарай: елтірі ішік, сеңсең ішік, қасқыр ішік, түлкі ішік, пұшпақ ішік, орман ішік, жанат ішік, бұлғын ішік, т.б. деп аталады.

Пікір • 07 Ақпан, 2023

Көшпелі қоғамның кереметі

Ежелгі ата-бабаларымыздың өмір сүру дағдысы мен қоғамдық құрылымын батыс­тық­тар nomad деп таныса, ресейліктер «кочевники» деген ат қойып жүр. Бұл тіркестер қазір халық санасына терең сіңіп кет­кенімен, мән-мағына жағынан сон­ша­лық мақтанарлықтай атау емес.

Әдебиет • 07 Ақпан, 2023

Талқы

Халқымыздың ауызекі баяндау тілінде «талқыға түсті», «талқыға салынды» немесе «талқыланды» дейтін сөз тіркестері ұдайы кездеседі. Бұл мәтін мағыналық тұрғыдан «сөйлесілді», «келісілді» қатарлы ұғымдардың синонимі іспетті. Осы орайда, жалпы «талқы» атауы нені білдіреді, оның мағынасы қандай әрі бұл қандай зат дегенге тоқталсақ.

Жәдігер • 31 Қаңтар, 2023

Кестелі шапан

Шапан – халқымыздың ежелден келе жатқан кәделі киімі. Тіпті оның қолданысқа енуі сонау көне ғұн, кейінгі түркі дәуіріне қатысты деректерде кездеседі. Мысалы, ежелгі ғұн мәдениетінің ең ірі үлгісі саналатын атақты Ноин-Ула қорымына ХХ ғасырдың басында қазба жұмысын жүргізген орыс ғалымы П.К.Козлов (1863-1935) ұзындығы 1,17 м, ені (жеңімен) 1,94 м ғұн шапанын тапқанын білеміз. Бұл мұра қазір Эрмитажда тұр.