Жәнібек ӘЛИМАН
Жәнібек ӘЛИМАН«Egemen Qazaqstan»
318 материал табылды

Тарих • 12 Сәуір, 2022

Батырдың байрағы

Атақты «Қыз-Жібек» фильмінің әр тұсы, әр деталі мәнді дер едік. Кино басталғанда жау өтіне жөнелген қолдың алдынан шығып, хабарын білуге Жібектің өзін жібереді ғой әкесі. Ұрыс даласынан туы желбіреп Бекежан батыр келе жатпай ма жау түсіріп? Торсықтағы ақты басына көтере салып, «жеңдік» дейді. Осы жалғыз-ақ ауыз сөз дүниені дүркіретіп жібермеуші ме еді сонда? Ол бір десеңіз, оған дейінгі деталь да қолдың жеңіп келе жатқанынан хабар берер еді. Өйткені жорықтан келе жатқан батырдың туы жығылмай тік келе жатады.

Қазақстан • 10 Сәуір, 2022

Еуразия халықтарына ортақ тұлға

Онда Ресей Аймақтық мәселелер институтының бас директоры Дмитрий Журавлев атап көрсеткендей, үлкен идея көтеріліп, тұтас қоғам қалыптастыруда орасан еңбек сіңірген М.Шоқай тек қазақ халқы және тұтас Түркістан ғана емес, Еуразия кеңістігіне ортақ тұлға деп танылды.

Руханият • 07 Сәуір, 2022

Топырақтың иісі

Өткенде ауылға барғанмын, сәуірдің екісі күні. Оған дейін қар көбесі сөгіліп, жер қарая қоймағанын Арқа жұртшылығы жақсы біледі. Бірақ бірінші сәуірден күн жылып берген. Екісі ертелетіп отарбаға отырып, түс ауа тамбурдан секіріп түссем, топырақтың иісі бұрқ ете қалды. Қар суымен көтерілген жердің иісі қандай, ә?! Кеуде тұсым көтеріліп, алқынып кеттім бе, толқынып кеттім бе, білмеймін. Әйтеуір кеудем көтеріліп, ішім алай-дүлей болғанын білем. Қараптан-қарап жүріп топырақтың иісін өмірімде тұңғыш сезгендеймін. Не сұмдық десеңізші?! Неше жыл осы ауылдың топырағына аунап, шаңына көміліп өскенде сезінбеген ғаламат кеудемді көтеріп жібергеніне таңмын. Әбден сағынып қалыппын дейтін емес, ауылына жиі баратын екі адам болса, бірі – біз.

Руханият • 06 Сәуір, 2022

Жалғыздықтан басталған өмір

Өлең өзіңді алдау үшін емес, өз жаныңды жалдау үшін керек шығар. Бәлкім, одан да зор өткелдерге жол ашу үшін? Өз жаныңа үңіліп, «жүрегіңнің тереңіне бойлағаннан» асқан не хикмет болуы мүмкін, бірақ? Адам бірте-бірте өзін тани бастағанда Құдайға бір табандап жақындай түседі деседі. Ал адалдық пен шындықтың жолын тұтқандарға өмір қашанда жеңіл соқпағаны тарихтан мәлім. Бүгінде солай. Алайда олардың жазығы не? Әркім әртүрлі байыптауға тырысқанымен, анығын ешкім айта алмайды. Анығына жетіп айтқан адамды талап жеп қоюы да мүмкін көпшілік.

Қазақстан • 06 Сәуір, 2022

Қолжазбалар мен сирек кітаптар таныстырылды

Таяуда Нұр-Сұлтан қаласындағы республикалық «Әзірет Сұлтан» мешітінде ашылған сирек кітаптар мен қолжазба еңбектер көрмесі өз жұмысын аяқтады.

Өнер • 05 Сәуір, 2022

«Көрдің бе екі бала ат қараған?..»

Бір елдің әні түптің түбінде біреудің әні екені белгілі емес пе? Айтқан сөзі, салған әні халықтың игілігіне айналып кеткен автордан бақытты кім бар? Мысалы: бүгінгі халық әндері, шығарушылары ұмытылған ғашықтық, батырлық жырлар, тағысын тағы. Бұрыннан ел ішіне кеңінен тарап кеткен «Мұхида-Шайбан» әні сол қатардағы туынды деп білеміз.

Әдебиет • 04 Сәуір, 2022

Өксіген өмір

Бұл туралы қаншама шығарма бар, қаншама аңыз, әпсаналар уақыт құрсағын кеңітіп, әдебиетте қадау-қадау туындылар жазылды. Шыр еткен сәбидің қырық күндік шілде суынан бастап дүние салғандағы мейрам суына дейінгі аралықта қалай өмір сүрді, адамдық антына ту етіп, адалдық сертін ұстады ма, алыс жақынға несімен жұғымды болды, басқаны былай қойғанда өз бағасына жетті ме, соңына қандай із қалдырды, осының бәрін сарапқа салғанда, адам баласының қадір-қасиеті деген жалғыз ауыз сөзге сиятын секілді. Қазақ қарнының ашқанына емес, қадірінің қашқанына жылайтын халық еді ғой.

Қоғам • 31 Наурыз, 2022

«Гитлердің қалдығы...»

«Гитлердің қалдығы» деп отыратын. Мен түсіне бермесем де, үйге келіп үлкендерге айтсам, ішек-сілесі қата күлетін. Кейінгі бір айдың көлемінде бала күнгі бастан өткерген осы әңгіме есіме түсіп жүр. Әлемде болып жатқан құбылыс атаулы бала кезде-ақ басымыздан өтіп жатпаса да, қалт-құлт еткен ұшқындары сөз арқылы санаға ізін сала бастаған екен-ау. «Гитлердің қалдығы» деген сөз 4-5 сыныпта оқитын баланың санасына төңкеріс жасамағанда ше?

Руханият • 30 Наурыз, 2022

«Көкейкесті» естілгенде...

Кез келген өнер иесінің соңынан әуелі аңыз ереді. Жалғыз өнер иесінің ғана емес, кез келген туындының аңызы қоса жүреді. Егер аңызы не әңгімесі болмаса, өзін тыңдап не тамашалап қоя салған қызық емес сияқты. Көңіліңе қонған ән-күйге құмарың қанбай қалады, себебі. Тағы да тыңдап, тағы да қызықтап, құмардан шыққың келіп тұрады. Сосын ол туралы деректерді іздестіре бастайсың.

Абай • 30 Наурыз, 2022

Абайдың аманаты

«Білімдіден аяман сөздің майын, Алты өлеңмен білдірдім әннің жайын» деп кесіп айтады хакім Абай. Ақын қазақ әні мен өлеңі қалай өрістеуі керек деген мақсатта нақты жұмыс істеп, оған өзі бастап кіріскенін байқау қиын емес. 2016 жылы «Жалын» баспасынан шыққан Абай шығармаларының екі томдық толық жинағын сүзіп шыққанда, сол алты өлеңін түгендеген болдық.