Дүйсенәлі ӘЛІМАҚЫН
Дүйсенәлі ӘЛІМАҚЫН«Egemen Qazaqstan»
178 материал табылды

Руханият • 07 Тамыз, 2022

Ескі мен жаңа арасы

Парижде тұратын досымыз қонаққа келіп, еліміздің табиғатын көрсін деп Бурабайға апардық. Табиғатына қызықты, бітік өскен ну орманға таңырқады. «Біздің табиғат шетелдегіден қалыспайды, бәрі қазақтың жері, ен даласы, ешкім әкеліп самырсындарды екпесе де, табиғат ана өзі баптап, күтіп жатыр», деп мақтанып та алдық.

Әдебиет • 04 Тамыз, 2022

«Ғафу көлдің» әсиягүлі

Ғафу. Күллі қазақ «Ғафекең» деп құрметтейтін ақын Ғафу Қайырбеков туралы көп жазылды. Оның ұлт поэзиясына түрен салған тебіні, ойлылығы мен тереңдігі, тіпті алдымен азаматта, сосын ақында болуға тиісті мінезі хақында аға буынның естеліктерінен жиі кездеседі. Осыдан екі жыл бұрын ақын Есенғали Раушановпен бірге Алматының шетіндегі Қырғауылды деген ауылға бардым.

Таным • 03 Тамыз, 2022

Объективтегі Марқакөл қазағы

Бұл фотосурет географ, ботаник, этнограф, Том мемлекеттік университетінің профессоры (Сібірде құрылған алғашқы жоғары оқу орны), Оңтүстік Сібір өлкесін зерттеуге елеулі үлес қосқан В.В.Сапожниковтың (1861-1924) фотосуреттер жинағынан алыныпты.

Әдебиет • 28 Шілде, 2022

Медреседен Нобель мінберіне дейін...

Танзанияда туып, Англияда өскен Абдулразак Гурнаның өткен жылғы Нобель әдебиет сыйлығының иегері екенін оқырман қауым жақсы біледі. Диккенстің «Тұңғиық үй» романын жатқа оқитын, Флоберге іші жылымайтын жазушының қаламы осал емес. «Қажылық сапары», «Жұмақ», «Қиыршық жүрек», «Соңғы тарту» сияқты үлкен романдары оны танымал етті.

Қазақстан • 29 Маусым, 2022

Ғасыр бұрынғы қазақ өмірі

Жасыл жайлау, ақ шаң­қан боз үй, белдеуге бай­ланған тұлпарлар және табиғатпен етене өс­кен қазақ. Дәл осындай кө­рініс бейнеленген ашық­хат­тар кезінде Еуропаны шар­лағаны шындық. АҚШ Конгресінің кітап­ханасынан табыл­ған қа­­зақ халқының өмі­ріне қа­тысты суреттер ле­гі біз­­­ді бейжай қал­­дыр­мауға тиіс.

Әдебиет • 28 Маусым, 2022

Жеті түрлі сөз

Еуропада жыл сайын қайта-қайта басылып шығатын елу кітап болса, соның басым көбі бақыт туралы кітап екен. Неге бақыт жайында? Сонда еуропалықтар бақытсыз ба, әлде бақытты болуға ұмтылып жүр ме? Жоқ, мәселе мұнда емес. Мұның жауабы бақыт іздеушілердің ұлт пен ұлысқа, нәсіл мен текке бөлінбейтінінде. Кітап сөрелерінде мызғып жатқан кітаптар қаншама? Тіпті соның кейбірін сан жылдар бойы оқырман қолына алмайды. Қалам иесі мен ақ қағаздың обалы кімге екенін де ешкім дөп басып айта алмайды. Ой мен сезімнің жүгін арқалаған сәтті шыққан туындылар да адамзаттың бір досы іспетті. Қайта-қайта оқисың, сырласасың, сосын оған мәңгілік деген ұғымды қатар қоясың. Кенеттен қолға түскен кітаптың бірі Сұлтан Раевтың «Жанжаза» атты романы еді. Оқырманын бірден жетелеп әкететін аталған туындыны қазіргі көрнекті қырғыз жазушысы жазғанын да ескере кеткен жөн сияқты. Мейлі, кім жазса да, роман өз мұнарасын өзі биіктетіп тұр.

Әдебиет • 26 Маусым, 2022

Мағжанның қарасөздері

Осыған дейін қарасөз деген ұғым Абайға тиесілі болып келді. Сөйтсек, бізде басқа да ақындар қарасөз жазып, айтар ойын ашып айтқан екен. Солардың бірі – Мағжан Жұмабаев. Былайғы жұрт ең алдымен Мағжан ақынды отты өлеңдерімен, сосын тартымды прозалық шығармалары арқылы жақсы біледі.

Өнер • 19 Маусым, 2022

Маргарет Киннің «Үлкен көздері»

Сіз риясыз ойдың, төзімнің туындыларына көзіңізді алмай бір минут қарасаңыз, демаласыз, сосын, ұзақ қиялдарға шомасыз. Адамзат қоғамы бастан кешкен, тарих толқыны бізге жеткізген әртүрлі оқиға, ұлы жетістік, күн сәулесі, түннің түсі бәрі-бәрі көз алдыңызға елестейді. «Егер шындық біреу болғанда, мен бір тақырып төңірегінде жүздеген сурет сала алмас едім» деген Пикассоның сөзі бұл саф өнердің құдіретін айтып тұр.

Әдебиет • 15 Маусым, 2022

Жалғыз романдардағы жалғыздық

Шығарма жазудың көпіртіп көп жазу емес екенін дәлелдеп кет­кен­ таланттар қаншама?! Олар дүниенің жұмбақ сырларын, айтар сөзін, тұщымды ойларын, жеке көзқарастарын тек жалғыз ро­манға сыйғызыпты. Сөздің сиқыры да, қадірі мен қасиеті де сол «жалғыздықта» салмақ басып тұр. Себебі олар «сөзді де се­зім сынды үнемдемесе, таусылып қалатынын» (Шыңғыс Айт­ма­тов) ерте білген де шығар. Мүмкін олар өздері бастан кешкен жалғыздыққа мәңгілік ескерткіш қоюды ойлады ма екен? Сонымен біз бүгін тек жалғыз роман жазып, есімдері әдебиет тарихында алтын әріппен жазылған қаламгерлер туралы ой бөлісеміз.

Қазақстан • 14 Маусым, 2022

Қонаевтың министрі

Қазақтың даласы қандай кең болса, оған қызмет еткен еңбекшіл ұл-қыз да соншалықты көп. Қазақтың қоғамын, мәдениеті мен руханиятын «тірілтсек» деп тер төккен тұлғалардың еңбек­тері өткен күннің тарихы болып бізге жетті. Біз бүгін Молдан Әлдербаев туралы сөз қозғаймыз. Оның өмірі мен ат­қарған қызметтері туралы нақты деректер Алматы қаласы­ның Мемлекеттік архивінде сақталып тұр. Қорға түскен тұлғалардың өмір жолы ертеңгі ұрпақ үшін ұлтымыз тарихының маңызды бөлігі болмақ.