Qızmettegi mädenïet mäyegi

Patşanıñ barımtasına, keñes­tik kezeñniñ künde qırıq qubılğan qwlığına boy aldırmay, tunıq oyına daq tüsirmey ötken nağız ult kösemi Älïxan Bökeyxan: «Tiri bol­­sam, qazaqqa qızmet qılmay qoy­may­mın. Ultına, jurtına qızmet etw − bilimnen emes, minezden», dep edi. Şı­nında, ol kezde bilim kem, minez mıq­tı edi. Qazir bilim uşan-teñiz, bi­raq ulttıq minez olqı, ala-qula, til mü­kis, namıs pen ar aqşağa täweldi bolıp baradı.

Jumıstı jalğastırar jastar qayda?

Qolında qolaqpanday dïplomı bola tura jas mamandardıñ awılda jumıs istewge qulşınısı joq. Köbiniñ oyı − qızığı men w-şwı köp qalada qalıp, özindey örim jastardıñ ortasında bolw. Bul üşin olardı küstanalawdıñ da jöni joq şığar, bälkim. Öytkeni, qalada tura ma, awılda tura ma, ärkimniñ öz qalawı. Solay desek te, jastar jappay qalağa qaray ağılıp jatqanda qazaqtıñ altın besigi – awıldarımızdıñ keleşegi qalay bolmaq? Bala sanı jetpey, mektepter men basqa da mekemelerdiñ jabılwı jalğasa berse, ata-baba käsibin jalğastıratın layıqtı izbasarlar joq bolsa, awıldardıñ erteñgi küni ne bolmaq? Oylawdıñ özi qorqınıştı. 

Täwelsizdik degenimiz – mäñgilik küres

Keşkilik alleyada serwendeytin osı bir kişipeyil, mädenïetti kisini jïi körip qalamın. Alğaşında bas ïzesip qana jürdik. Birte-birte til qatısıp, trotwardıñ jïegindegi säkige tize bügip, äñgime-düken quratın boldıq.

Kïkiljiñ kelissöz arqılı şeşiledi

Bügingi tañda älemdi alañdatqan mä­seleniñ biri Korey Xalıq-De­mo­­kratïyalıq Respwblïkasınıñ yad­rolıq qarwğa qol jetkizw saya­satı bolıp otır.

ÉKSPO eki aynalıp kelmes sağan...

Alaştıñ altın alqasınday As­ta­na­nıñ ajar-körkine aspanda­ğı ay qızığıp, köktegi kün süy­sin­gendey. Sarıarqadağı şamşı­raqtay sama­la şahar qazir tipti qul­­pırıp tur. Sulwlığı köz swırğanday. Jer-ja­han­nıñ jetis­tik­teri jaynap törinde tur­sa, bes qurlıqtı betine qaratar be­del jïnamay qaytedi endi.

Aqïqat pen aşıqtıq kerek

El bolğan soñ adamdar arasında daw-damay da orın alıp jatadı. Munday keleñsiz jağdaylardıñ örşimewi üşin ayıptı degenderdi ustap, qamaw amaldarımen tosqawıl qoyu jetkiliksiz bolatını belgili. Onıñ bäriniñ aq, qarasın anıqtap, du­rıstı – durıs, burıstı – bu­rıs dewde aqïqat pen aşıqtıq qa­jet. Sonda ğana qılmıstıq isti izgilendirw qağïdatı ayqındaladı. Bul Elbasınıñ tapsırmasına say, qılmıstıq procesti jañğırtw bolıp tabıladı. 

Nesïemen nege oqımasqa?!

Elimizde oqw granttarınıñ ïe­­ger­­leri belgili boldı. Ärïne, qay zamanda bolsa da oqığan – bil­gir, oqımağan – dilgir. Bäri bil­gir bolğısı keledi, bärine birdey bol­maq qayda? Zeyin men zerdeniñ zäw­de oza­tın tusı – osı. Sondıqtan oqw grantına ilige almağan jas tü­lek­tiñ jabırqağan janın et ja­qın­darı jubatıp jatadı. Biraq ömir jubata ma?..

Aldıñğı arba qayda jürse...

Sonaw 80-şi jıldardıñ basında, jasım äli otızğa da jete qoymağan kez, awılımızdağı Ğalım esimdi ülken kisimen birge körşi keñşarğa baratın boldıq. Avtomaşïna rölinde jañağı kisiniñ balası. Onıñ da jası menimen qatarlas, joldas jigit. Kölikke otırar şaqta men öz «märtebemdi» bilgendikten artqı orındıqqa qaray umtıla bergen bolatınmın. Jañağı kisiniñ qatqıldaw şıqqan üni meni kilt toqtattı. «Aldına otır! Senderdiñ bolaşaqtarıñ äli alda, şeginşektemey, ilgeri qaray talpınıñdar. Biz sïyaqtı şaldarğa osı jer de jaraydı», dep özi avtomobïl’diñ artqı esiginen enip, ekinşi qatardağı otırğışqa jayğastı. Özin şaldardıñ qatarına qosıp otırğan kisiniñ jası ol waqıttarı äli alpısqa da jete qoymağan bolatın.

Önim öndirwşi utılmawı kerek

Tabıs tabwdıñ, kün körwdiñ jolı san qırlı. Allanıñ aq jolınan taymay, adal ispen aynalısatındar da, qwlığına qurıq boylamaytın, ayla-şarğısı mol, kezi kelse qırğïday qaqşıp ketetinder de awırdıñ astımen jürip-aq mal tawıp, urtı maylanatındar da joq emes. Bay, kedey demey özine «kerek» bolsa, kün men tündi elemey, birewdiñ mülkin qaqşıp ketip jürgender de, jayaw urılar da, qaraw pendeler de az kezdespeytin boldı.