фото: gov.kz
Әлеуметтік кодекске сәйкес балалары бар отбасыларға республикалық бюджет қаражатынан төмендегідей жәрдемақылар тағайындалады:
1) Баланың тууына байланысты біржолғы мемлекеттік жәрдемақы:
1-ші, 2-ші, 3-ші бала туылған кезде-149 416 теңге (38 АЕК);
4 және одан көп бала туған кезде-247 716 теңге (63 АЕК).
2) Бала бір жарым жасқа толғаннан кейін оған күтім жасау жөніндегі ай сайынғы мемлекеттік жәрдемақы (жұмыс істемейтін әйелдер үшін):
бірінші балаға - 22 649 теңге (5,76 АЕК);
екінші балаға - 26 777 теңге (6,81 АЕК);
үшінші балаға - 30 867 теңге (7,85 АЕК);
төртінші және одан да көп балаға - 34 995 теңге (8,90 АЕК).
3) Төрт және одан да көп бірге тұратын кәмелетке толмаған балалары бар, оның ішінде жалпы орта, орта білімнен кейінгі немесе жоғары білім алатын балалары бар көп балалы отбасыларға олар 18 жасқа толғаннан кейін ай сайынғы мемлекеттік жәрдемақы.
Жәрдемақы мөлшері отбасындағы балалардың санына байланысты белгіленеді:
4 баласы бар отбасыларға - 63 030 теңге (16,03 АЕК);
5 баласы бар отбасыларға - 78 798 теңге (20,04 АЕК);
6 баласы бар отбасыларға - 94 565 теңге (24,05 АЕК);
7 баласы бар отбасыларға - 110 332 теңге (28,06 АЕК);
8 және одан көп баласы бар отбасыларға - әр балаға 15 728 теңгеден (4 АЕК).
4) «Алтын алқа», «Күміс алқа» алқаларымен наградталған немесе бұрын «Батыр ана» атағын алған, I және II дәрежелі «Ана даңқы» ордендерімен наградталған көп балалы аналарға ай сайынғы мемлекеттік жәрдемақы:
«Алтын алқа» алқаларымен наградталған немесе бұрын «Батыр ана» атағын алған және I және II дәрежелі «Ана даңқы» орденімен наградталған аналарға - 29 097 теңге (7,4 АЕК);
«Күміс алқа» алқаларымен марапатталғандарға – 25 165 теңге (6,4 АЕК).
5) мүгедек баланы тәрбиелеп отырған анаға немесе әкеге, бала асырап алушыға, қамқоршыға ол 18 жасқа толғанға дейін тағайындалатын және төленетін мемлекеттік жәрдемақы 74 428 теңге мөлшерінде төленеді.
2025 жылы республикалық бюджеттен жоғарыда аталған жеңілдіктермен қатар зейнетақы мөлшері де өседі:
1) Жасы және еңбек өтілі бойынша зейнетақы төлемдері (бірлескен зейнетақы) – 8,5 пайызға, инфляциядан 2 пайызға (6,5+2) озып кетті.
Еңбек министрлігі атап өткендей, ынтымақты зейнетақы мөлшерін қолайлы деңгейде ұстап тұру үшін олардың мөлшері жыл сайын инфляция деңгейінен екі пайызға озып индекстеледі.
Нәтижесінде зейнетақы мөлшері:
Ең төменгі мөлшері - 62 771 теңге;
Ең жоғарғы мөлшері - 162 195 теңге.
2) Базалық зейнетақы төлемі - 6,5 пайызға:
Ең төменгі мөлшері - 32 360 теңге;
Ең жоғарғы мөлшері-50 851 теңге.
Базалық және ынтымақты төлемдерді ескере отырып зейнетақының жалпы мөлшері:
Зейнетақының ең төменгі мөлшері - 95 131 теңге;
Зейнетақының ең жоғары мөлшері - 213 046 теңге;
3) №1 және №2 тізімдер бойынша мемлекеттік арнаулы жәрдемақы (жерасты және ашық тау - кен жұмыстарында, еңбек жағдайлары аса зиянды және аса ауыр жұмыс орындарында жұмыс істеген адамдар үшін) - 6,5 пайызға.
Төлемдер мөлшері:
№ 1 Тізім бойынша - 37 040 теңге (9,42 АЕК);
№ 2 Тізім бойынша - 32 951 теңге (8,38 АЕК).
4) Жерлеуге арналған жәрдемақы - 6,5 пайызға.
Жәрдемақы мөлшері:
Ұлы Отан соғысының қатысушылары мен мүгедектері бар адамдарға - 142 912 теңге (36,6 АЕК);
Зейнеткерлерге, Мемлекеттік әлеуметтік жәрдемақыларды алушыларға (мүгедектігі бойынша, асыраушысынан айырылу жағдайы бойынша) және №1 және №2 тізімдер бойынша мемлекеттік арнайы жәрдемақыларды алушыларға – 137 620 теңге (35 АЕК).
5) Арнаулы кәсіптік мемлекеттік жәрдемақы (зейнеткерлік жасқа толғанға дейін, 55 жастан бастап, зиянды еңбек жағдайларында жұмыс істейтін қызметкерлер үшін) - 6,5 пайызға. Жәрдемақы мөлшері 92 456 теңгені (2 ПМ) құрайды.
6) І топтағы мүгедек адамға күтім жасауды жүзеге асыратын адамға мемлекеттік жәрдемақы - 6,5 пайызға. Жәрдемақы мөлшері 74 428 теңгені (1,61 ПМ) құрайды.
7) Арнаулы мемлекеттік жәрдемақының мөлшері де 6,5 пайызға артады және мыналарды құрайды:
ҰОС мүгедектігі бар адамдарға - 62 912 теңге (16 АЕК);
ҰОС қатысушыларына - 62 912 теңге (16 АЕК);
ҰОС мүгедектігі бар адамдарға теңестірілген адамдарға - 29 687 теңге (7,55 АЕК);
ҰОС қатысушыларына теңестірілген тұлғаларға - 24 340 теңге (6,19 АЕК);
ҰОС – да қаза тапқан жауынгерлердің жесірлеріне-17 616 теңге (4,48 АЕК);
ҰОС мүгедектігі бар қайтыс болған адамдардың әйелдеріне (күйеулеріне) – 10 066 теңге (2,56 АЕК);
Социалистік Еңбек, Кеңес Одағының Батырларына, ҰОС қатысушылары арасынан шыққан Социалистік Еңбек батырларына, Кеңес Одағының Батырларына, «Қазақстанның ғарышкер-ұшқышы» – 545 094 теңге (138,63 АЕК);
«Халық Қаһарманы», «Қазақстанның Еңбек ер» атағына ие болған адамдарға – 545 094 теңге (138,63 АЕК);
Қаза тапқан (хабар-ошарсыз кеткен) әскери қызметшілердің отбасыларына - 18 048 теңге (4,59 АЕК);
ҰОС жылдарындағы тыл еңбеккерлеріне (38 963 адам) – 8 376 теңге (2,13 АЕК);
Чернобыль АЭС-на апатты жоюға қатысушыларға - 18 874 теңге (4,80 АЕК);
I және II топтағы мүгедек адамдарға - 6 724 теңге (1,71 АЕК);
III топтағы мүгедектігі бар адамдарға - 2 910 теңге (0,74 АЕК);
7 жасқа дейінгі мүгедектігі бар балаларға - 4 326 теңге (1,10 АЕК);
Мүгедектігі бар немесе зейнеткер болып табылатын саяси қуғын-сүргін құрбандарына - 4 837 теңге (1,23 АЕК);
Ерекше еңбегі үшін зейнетақы тағайындалған адамдарға (139 адам) - 4 837 теңге (1,23 АЕК);
Басқа мемлекеттердің аумағындағы ұрыс қимылдарының ардагерлеріне, оның ішінде: Ауғанстанда – 24 340 теңге (6,19 АЕК); Тәжік-ауған секторында, Ирактағы бітімгершілік күштері, Таулы Қарабақта – 18 874 теңге (4,80 АЕК) төленеді.
Валюта бағамы Қазақстандағы төлемдердің мөлшеріне әсер ете ме?
Қазақстанда республикалық бюджет жыл сайын әлеуметтік-экономикалық даму болжамын ескере отырып, жоспарлы кезеңге әзірленеді.
Әлеуметтік кодекске сәйкес базалық зейнетақы төлемінің және республикалық бюджеттен берілетін барлық жәрдемақылардың мөлшері республикалық бюджет туралы заңда тиісті қаржы жылына белгіленетін АЕК мөлшерінің еселігінен және ең төменгі күнкөріс деңгейінен айқындалады.
«2025 жылға арналған инфляция деңгейі 2024 жылға қарағанда 6,5 пайызды құрайды. Осыған байланысты 2025-2027 жылдарға арналған республикалық бюджет туралы заң жобасында 2025 жылға арналған әлеуметтік төлемдер мөлшерін есептеу үшін әлеуметтік сала көрсеткіштерінің мөлшері: АЕК – 3 932 теңге; ЖМ – 46 228 теңге болып белгіленді. Баяндалғанның негізінде валюта бағамы әлеуметтік төлемдердің мөлшеріне әсер етпейді», деп хабарлады Еңбек министрлігі.