Пікірлер .
Үнді қайраткері Жавахарлал Неру: «Отар елдің тарихын отарлаушы жазады» дегендей, кезінде біртуар ақын Ғафу Қайырбеков: «Осы басқаның патшаларының бәрі жақсы , қазақтың хандары неге жаман?», деп кеңестік қоғамға сұрақ қойғаны да белгілі. Расында, отарланған елдің шынайы тарихы ешқашан жазылмайды.
18 Қыркүйек, 2024
Үлкен ойшыл, ақын Шәкәрім Құдайбердіұлы «Шыннан өзге Құдай жоқ, Анық Құдай – Шын Құдай, Ұқпай қалма алаң боп, Шын болмаса, кiм Құдай?» деген екен. Ғұламаның бұл пайымын тәпсірлер болсақ, «құдай» деп отырғаны ақиқат. Соның ішінде шынайы білімнің ақиқаты. Қазіргі таңда қазақ қоғамындағы басты мәселе – білім пен ақпараттың орны ауысып кетті. Шәкәрім бабамыз айтқан «шын білім» көмескіленіп, ақпараттық дүниелер алға шықты. Бұл өте қатерлі құбылыс. Өйткені шын білім, ақиқат, нағыз ілім салтанат құрмаған қоғамның болашағы күңгірт.
13 Маусым, 2024
Қайраткер тұлға Амангелді Айталының «Алтын Орда» газетінде (19 наурыз, 2009 жылы) жарияланған сұхбатында: «Отаршыл идеология 1 қаңтарды Жаңа жыл ретінде санамызға терең сіңірді. Қазір көпшілік халық 22 наурызды күткеннен гөрі 1 қаңтарға аса мән береді. Бұл – санаға сіңген дәстүрдің күштілігі. Енді осы қалыптасып, санаға сіңісті болып кеткен дәстүрді өмірден, психологиямыздан қалай шығарып, Наурызды тойлауға көшеміз?», деген еді.
03 Сәуір, 2024
Ұлы ойшыл, ғұлама әл-Фараби бабамыз «Тәрбиесіз берілген білім – адамзаттың қас жауы деген» екен. Осыған қарағанда, білімнің өзегі – тәрбие екені анық. Яғни күллі адам баласына ортақ жақсы қасиеттерді жас буынның толық бойына сіңірмей тұрып, берген білім қураған ағаш сияқты ешқашан жеміс бермейді.
14 Ақпан, 2024
Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев «Egemen Qazaqstan» басылымына берген сұхбатында: «Мемлекеттік қызметшілер өзіне жүктелген міндетті мінсіз атқаратын кәсіби маман ғана болмауы керек. Олар әрдайым бастамашыл, нақты ісімен елге пайда әкелетін және өзгерістердің өміршеңдігін халыққа көрсете алатын азамат болуы қажет. Сондай-ақ олар білімді-білікті ғана емес, сөзі мен ісі үйлесетін, тиянақты, тәртіпті және арлы адам болуы тиіс. Қарамағымда қызмет істейтін азаматтардың маған емес, Әділетті Қазақстанды құру идеясына адалдығы әлдеқайда маңызды», деп қоғамға әділдік һәм адалдық қағидатын орнатудың маңызын алға тартқан еді.
18 Қаңтар, 2024
Қазiр дүниеде болып жатқан қылмыс атаулының негiзi – iшiмдiк пен есірткіден. Статистика: «Абақтыдағылардың 60-70 пайызы түрлі ішімдік пайдаланудың кесірінен жаза жүктегендер» дейді. Оның сыртында дамыған медицина iшiмдiктiң бұдан да басқа зияндылығын ғылыми негiзде дәлелдеуде. Осылардың ішінде ең қатерлісі – алкогольдік сусындар ер мен әйел бойындағы ұрық клеткаларын зақымдайтындығы.
14 Желтоқсан, 2023
Жуықта көптен таныс әрі үнемі жақын жүретін ауылдасым жолықты. Әдеттегідей амандық-саулықтан кейін тұңғыш қызын ұзатқанын көтеріңкі көңіл күймен жеткізді. Біз де қарап қалмай «барған жерінде бағы ашылсын!» дедік. Рахметтен кейін танысым: «Құдаларым текті тұқымнан», деді. Ойланып қалдым. Күдігімді сейілтейін дегендей ауылдасым: «Құдамның әкесі өнер қайраткері екен, ал қайын атасы – халық әртісі», деді. Аттарын айтты. Шынында аса танымал тұлғалар, бірақ... «Құдаңыз қазақша біле ме?» деп сұрадым. Ол басын шайқады.
27 Қараша, 2023
Қазақ халқының өмір сүру салтында өте ертеден қалыптасқан аса бір құнды қасиеті – қонақжайлығы. Ұлтымыздың осы бір дәстүрі хақында этнограф-археолог, тарих ғылымдарының докторы Халел Арғынбаев «Қазақтың отбасылық дәстүрлері» атты ғылыми-танымдық монографиясында: «Қазақ отбасына тән ерекше абзал қасиеттерінің бірі – ежелден бері келе жатқан қонақжайлығы. Қазақ үшін қонақтың таныс болуы, теңдес болуы шарт емес, әрбір жолаушы-қонақ қонған үйіне «бөлінбеген еншім бар» деп қонақасысын талап етеді», деп жазыпты.
09 Қараша, 2023
«Әйел көктен түскен жоқ, ол – еркектің баласы, еркек жерден шыққан жоқ, әйел – оның анасы» демекші, ер мен әйел жұп болып өмір сүруі табиғи заңдылық. Атақты жырау Майлықожа бабамыз: «Жақсы әйел жігіттің жақсы қылар жаманын, ұшқыр қылар шабанын, жаман әйел жігіттің тар қылады заманын, тайдырады табанын» деген екен. Сол сияқты атам қазақ: «Жақсы әйел – ырыс, жаман әйел – ұрыс» деп бекер айтпаған. Әйелі ерін сыйлап, бағына білсе ғана ұрыс-керіссіз бақытты отбасының келбеті қалыптасады.
31 Қазан, 2023
Сүйіспеншілік – күллі жаратылыс атаулының себепкері. Соның ішінде сүйіспеншілікке құрылған отбасы бақытты болмақ. Отбасы немесе шаңырақ болашақта жұмақтың көркем сарайларының бірі немесе азабы ауыр тозақтың терең шұңқырларының бірі болуы әбден мүмкін. Отбасын жұмақ сарайына айналдыратын амал – сүйіспеншілік. Ал тозақтың шұңқырына түсіртетін іс – отбасы мүшелері бірін-бірі жеккөрушілік.
07 Қыркүйек, 2023
Мемлекет басшысы өткен жылдың аяғында «Жаңа адамдар» атты жастар қозғалысының белсенді өкілдерімен жүздесті. Қазіргі жастардың қоғам өміріне белсене араласып, өз ұстанымына берік болуы туралы сөз қозғады. Сонда Президент: «Біздің көрнекті ақынымыз Мағжан Жұмабаевтың «Мен жастарға сенемін» деген өлеңі бар. Шын мәнінде, мен де жастарға сенемін. Баршаңызды қолдаймын. Расында, біздің елімізге белсенді, білімді, көзі ашық, көкірегі ояу жастар керек. Еліміздің болашағы жастардың қолында», деген еді.
08 Маусым, 2023
Атамыз қазақ «Бірлік бар жерде – береке бар» деп тегін айтпаған. Сол сияқты ойшыл-кемеңгер Абай атамыз өзінің алтыншы қарасөзінде, «бірлік дегеніміз – малға (дүниеге) бірлік емес, ақылға бірлік» деген көреген тұжырымын айта отырып: «Бірлік малға сатылса, нағыз антұрғандықтың басы осы», дейді. Ал атақты Бұқар жырау бабамыз, алты Алаштың баласын береке-бірлікке шақырып: «Айнала алмай ат өлсін, Айыра алмай жат өлсін, Жат бойынан түңілсін, Бәріңіз бір енеден туғандай болыңыз!», – деп толғаса, шығыс халықтары көп айтатын: «Бірлігі мығым сауысқан – бұғы аулайды», деген тәмсілдің де маңызы зор.
01 Маусым, 2023
Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев жуырда еліміздің әлеуметтік-экономикалық даму мәселелер жөніндегі кеңейтілген кеңесте күрделенген экономикалық салаларға тоқтала отырып, бүгінгі қоғамдағы отбасы тәрбиесіне қатысты мынадай ой айтты:
21 Мамыр, 2023
Қоғамды тану сол ортада өмір сүріп жатқан адамдарды танудан басталады. Ал адамды танудың жолы – ол өмір сүрген отбасы, ошақ қасы оған қандай тәрбие берді, соған көңіл аударамыз. Яғни ізгі адам өнегелі, ізгі отбасының – жемісі.
20 Сәуір, 2023
«Кемді күн, қызық дәурен тату өткіз, Жетпесе, біріңдікін бірің жеткіз!» деп Абай айтқандай, дүниенің тірегі – татулық. Тату елдің берекесі артады, бірлігі бекиді. Ерте дәуірден бізге жеткен мынадай әпсана бар. Қуаты мығым, жасағы мықты бір патша теңіздің арғы жағында алыста жатқан бейтаныс елге шабуыл жасау үшін қам жасайды. Әуелі елшілерін жіберіп, аңдысын байқайды. Жіберген елші-тыңшылары патшаға көрген-білгенін айтып келеді. «Ол елдің бірлігі бекем, ағайын арасындағы татулығы тас қамалдай берік екен. Ағасы үшін інісі, елі үшін ұланы жанын беруге даяр тұрған жұртты көрдік», депті тыңшылар. Барлаушылардың баянын тыңдаған патша басын шайқап: «Татулығы терең елді жау алмайды, бірлігі бекем жұртқа жұт келмейді» деген оларға соқтықпайық, жеңіліп масқара болады екенбіз», депті.
20 Наурыз, 2023
Ежелгі ата-бабаларымыздың өмір сүру дағдысы мен қоғамдық құрылымын батыстықтар nomad деп таныса, ресейліктер «кочевники» деген ат қойып жүр. Бұл тіркестер қазір халық санасына терең сіңіп кеткенімен, мән-мағына жағынан соншалық мақтанарлықтай атау емес.
07 Ақпан, 2023
Үлкен жазушы, зерделі қаламгер Мұхтар Мағауин: «Ұлттық рухтың ұстын-тірегі, қайнаркөзі және күш-қуаты – сол халықтың қабілеті» деген екен. Сол сияқты үндінің ұлы ойшылы Рабиндранат Тагор, әрбір халық әлем қауымдастығы алдында өзінің басқаға ұқсамайтын ерекше ұлттық қабілетімен дараланып тұрмаса, ол халық жойылуға бет бұрған қасірет жолындағы ұлт екенін айта отырып: «Табиғи қабілет-зердесінен айырылған халықтың келешегі күңгірт» деп ой қорытыпты.
13 Қазан, 2022
Алаш жолы – жанкештілік пен жасампаздық үлгісі
Алаштанушы-академик Мәмбет Қойгелдиев «Ұлттық саяси элита» атты зерттеу еңбегінде: «Алаш идеясы біріншіден – ұлттық демократиялық мемлекет құруын, екіншіден – жердің астындағы, үстіндегі, көгіндегі барлық байлық қазақтың өзіне қызмет етуін, үшіншіден – қазақтың жерінде өндірілген бір уыс жүн сол мемлекет азаматтарының үстіне тоқыма болып киілуін, төртіншіден – қазақ мемлекетінде мемлекет құрушы ұлттың тілі өзге ұлттарға қарағанда үстем болуын, бесіншіден – ұлттық дәстүрге негізделген Жапония үлгісіндегі ұлттық демократиялық мемлекет құруды ұстанды» депті.
18 Қыркүйек, 2022
Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың биылғы Қазақстан халқына Жолдауының өзегі «Әділетті мемлекет. Біртұтас ұлт. Берекелі қоғам» атты тұғырлы тарихи тұжырымды негізге алып, Әділетті Қазақстанды құру жолында түбегейлі және жан-жақты реформаларды табысты жүзеге асыру үшін халықтың жаңа сенім мандаты қажет дегенді атап өтті. Әділетті қоғамның басты ұстыны – ашық бәсекелестік орныққан және бәріне тең мүмкіндік берілетіні жайлы баяндап: «Әділетті Қазақстанды құру ісі енді ғана басталды. Бұл бағдарымыз ешқашан өзгермейді, ішкі және сыртқы ахуал қандай болса да жалғаса береді», деп түйіндеді.
08 Қыркүйек, 2022
Қазіргі таңда көзін жаңадан тырнап ашқан сәбидің өзі әке-шешесінің қолындағы телефонға ұмтылатын болды. Онсыз ас ішіп, аяқ босатпайтын күйдеміз. О, құдірет зар жылап жатқан сәби қолына смартфон тисе, жымың қағып жайдарлана қалатынын қайтесіз. Екі жастағы бала анасының смартфонын ашып-жауып өзіне қажет дүниені тауып алатындай қабілетке ие болса, бес жастағы баланың жекеменшік телефоны бар қазір. Осы орайда, «жас балаларға смартфонның зияны бар ма, әлде жоқ па?» деген сұрақ қазір қоғамның бас ауруына айналатын түрі бар. Өйткені бала тәрбиесі – баршаға ортақ болғандықтан, бұл сұрақтан біз де тыс қала алмаймыз.
25 Тамыз, 2022
