Ońtaılandyrý ońalta ma, omalta ma?

Orta bilim salasyna qatysty taǵy bir ońtaılandyrýdyń qulaǵy qyltıyp, «bul qalaı bastalyp, qalaı aıaqtalady?» degen sansyz suraq kóptiń kókeıin búlkildetip otyr. «Qundylyqtar aýysatyn, shyndyqtar shatysatyn uly ózgerister týysynda ómirdiń ózi karnavalǵa uqsap ketedi», dep Mıhaıl Bahtın aıtpaqshy, bilim salasyndaǵy mundaı reformalardan jurttyń júıkesi juqarý bylaı tursyn, karnavalǵa aınalyp bara ma degen kúdik joq emes. Qabyldanǵan, tolyqtyrylǵan zańdar, ár mınıstrdiń tusynda túzilgen baǵdarlamalar, oǵan bólingen qarjy – «óıtemiz de, búıtemiz» dep keletin jarnamaǵa bergisiz jıyndar, konferensıalar, onda sóılenetin sózder qısapsyz desek, artyq aıtqandyq bolmas.

15 Қаңтар, 2019

Abaıdyń aıtqany

Ultty súıýdiń úlgisin kórsetken bir adam bolsa, ol – Abaı. Uly aqyn jan baǵý jaǵynan kemdik kórmegen. Ata-babasy − keńes za­manynda kóp aıtatyn «shynjyr balaq shubar tós». Abaı sony mise tutpaı, qaryn toq, qaıǵy joq, tórt qubylam túgel demeı, tyrnaq astyna kir jınap, ony kórsetpegen bolyp kólgirsimeı, aq nıet, adal kóńilmen, aqyl-parasatpen qazaqty qaıtsem qatarǵa qosamyn depti.

26 Желтоқсан, 2018

Sotqa silteı salý sán be?

Qara qyldy qaq jaryp, ádildikti aıtqan qazaq bıleriniń bılik qaǵıdasy: «Týra bıde týǵan joq, týǵandy bıde ıman joqqa» negiz­delgeni málim. Qasqaıyp turyp qamshysyn aldyna tastap: «Baı bolsań halqyńa paıdań tisin, batyr bolsań dushpanǵa naızań tısin. Baı bolyp paıdań tımese, batyr bolyp naızań tımese jurttan ala bóten úıiń kúısin» dep Áıteke bıdiń shamyrqanǵany, judyryqtaı jumylǵan Qazybek bıdiń Qońtajyny bılik aıtý kezegi tıgende: «Sózdi óńmenime suǵyp aıtqan kezde, eki ıyǵynan eki aıý aýzynan ot shashyp «typyr»» etshi, «kóreıin» dep turdy. Kórdińiz be, bılik aıtqan adam sózimen de kózimen de, susymen de yqtyra alady eken. Qazaq bıleri dala zańynyń oryndaýshylary bolǵan. Tek ádildikti tý etip kótergen onyń aldynda han da qara da birdeı jaýap bergen.

12 Қараша, 2018

Qazaq otbasy

Otbasy uǵymy – qazaq úshin qasıetti de qadirli. Túbiri − ot, ot jylý beredi, ómir syılaıdy, tirshiliktiń kózi, úıdiń ishindegi «ýildegen» jeldi, «azynaǵan» aıazdy toıtaryp, otbasy ıesine sanalatyn adamǵa baq-dáýlet darytady. Otanasy, otaǵasy degen eki sózdiń arǵy jaǵyna oı jiberseń – qazaqtyń kemeldigine, bárin qysqa baılammen uǵyndyratyn kemeńgerligine kóz jetkizesiń. Sondyqtan da shyǵar, otbasy qaǵıdasynyń qashan da bıik turatyny. Qazaq otbasyn qurǵanda jetesizdikten jerip, kórgensizdikten boıyn aýlaq salǵan. Ata-ana úlgisin alǵa ozdyrǵan.

07 Қараша, 2018

Urpaq azsa – ultqa qater

J.Aımaýytov pen M.Áýezov keıbir qazaq mineziniń minin, sol mindi kórip ósken balanyń jamandyqqa salynatynyn 1917 jyly «Alash» gazetinde jarıalaǵan maqalasynda: «Ultym», – dep oqyp shyqqandar halyq arasyna kelse, qaraıa bastaıdy» dep, artynan: «Saıyp kelgende, qazaqta qalyp turǵan ózgeshe minezder: tili aıtqandy qoly qylmaıtyn – turaqsyzdyq, uıymsyzdyq, basynan aspaıtyn – ózimshildik, ezdik» depti. 

17 Қазан, 2018

Қатыгездік қамықтырады

Ел болып еңсе тіктеп, тірлігіміз оңалып, жыртығымыз жамалып, барымыздың бағын ашып жатқан тұста, қатыгездік пен қайырымсыздық тас кенедей болып жабысып алатынды шығарды. Жұрт болған жерде ондай-ондай кездеспей тұрмайды дейміз. Бірақ етек жайып кетсе, естен тандырмай, бұл қалай өзі дегізбей қоймасы анық. 

23 Тамыз, 2018

Қазақтың тойы немесе Абайдың көмегі

Құдайдың қазынасына баланатын қазақ­тың тойы дүрілдеп-ақ тұр. Бизнестің басы десе боларлық. Тойхана ғимаратын салу бә­секеге айналды. Алтынмен аптап, кү­міспен күптеген сарайлар бірінен-бірі асып түседі. Ондай жерде той жасаудың өзі де мақтаныш. Мақтанышпен жасаған ке­ремет тойлардағы марапат сөздер – қы­зыл тілде буын жоқ деген осы екен ғой дегізбей қоймайды. Тойға келген 20-30 үл­кен-кішіні тізіп қойып сөйлеткен кездегі сөздер – ағыл-тегіл, бәсекенің бәсін қыздырады. 

07 Тамыз, 2018

Ұлт тағылымы

Ұлтты өсіретін, ұлы ететін ақаусыз мөлдір бағыт бар, ол – ұлт тағылымы. Ұлттық тағылымы мықты мемлекеттер қанша жерден тығырыққа тірелсе де, береке-бірліктің, ақыл-ойдың, алып жетекшілердің бастауымен қиындық атаулыны жеңіп, шөңгедей жабысқан пәленің бәрін жолда қалдырады.

01 Тамыз, 2018

Шын талант ұятқа ұйиды

«Адамзат сапарының мейманымыз, бір мезет жер бетіне кетер соғып», деп жырлады Қасым Аманжолов. Қазір жер бетіне мейман болып келгендердің бір шоғыры атақ қуып әлекке түсіп жүрген секілді. Бұлай деуге себеп, атақ қуғандар шын талантқа көлеңкесін түсіріп, оны кейінге ысыра береді. Ал шын талант ұятқа ұйиды. «Адам ақиқатты бас көзімен көрмейді, ақыл көзімен көреді», депті Шәкәрім. Ақыл көзін атақ қуған кезде бас көзі билеп кететіндей болады да тұрады.

23 Шілде, 2018

Мектеп оқушыларын тамақтандыру мәселесі өзекті

Сонымен тағы бір оқу жылын аяқтадық. Оқушылар демалысқа шықты. Үмітін үкілеген түлектер сынақ тапсыруда. 11 жыл алған білімі сарапқа түсіп, ата-ана мен ұстаздардың, өздерінің де табан ақы, маңдай терінің өтеуі таразыланады. 

29 Маусым, 2018

Қазақ дастарқаны

Қазақтың байтақ даласындай ақ дастарқаны, сол дастарқанға қойылған табиғи тағамдары, кіршіксіз көңілі, қайтсем үдеден шығамын деп құрақ ұшып, құлдай жүруі – бұл өзге жұрттарда кездесе бермейтін бір әлем. 

14 Маусым, 2018

Жедел жәрдем дабылы

Атам қазақтың тілеуі де, тілегі де адамның денсаулығы болған. «Дені саудың малы түгел, мұңы жоқ» деуі содан шығар.

12 Маусым, 2018

Мәселе мамандық таңдауда емес, оқу бітірген соң жұмыс табуда

Абайдың жиырма бесінші сөзіндегі «Мына мен айтқан жол – мал аяр жол емес. Құдайдан қорық, пендеден ұял, балаң бала болсын десең – оқыт, мал аяма! Әйтпесе бір ит қазақ болып қалған соң, саған рақат көрсетер ме, өзі рақат көрер ме, яки жұртқа рақат көрсетер ме?» деген қағидаға табан тіреген қазақ ұл-қызын оқытуға ұмтылумен келеді.       G M T     Определить языкАзербайджанскийАлбанскийАнглийскийАрабскийАрмянскийАфрикаансБаскскийБелорусскийБенгальскийБирманскийБолгарскийБоснийскийВаллийскийВенгерскийВьетнамскийГалисийскийГреческийГрузинскийГуджаратиДатскийЗулуИвритИгбоИдишИндонезийскийИрландскийИсландскийИспанскийИтальянскийЙорубаКазахскийКаннадаКаталанскийКитайский (Упр)Китайский (Трад)КорейскийКреольский (Гаити)КхмерскийЛаосскийЛатинскийЛатышскийЛитовскийМакедонскийМалагасийскийМалайскийМалайяламМальтийскийМаориМаратхиМонгольскийНемецкийНепалиНидерландскийНорвежскийПанджабиПерсидскийПольскийПортугальскийРумынскийРусскийСебуанскийСербскийСесотоСингальскийСловацкийСловенскийСомалиСуахилиСуданскийТагальскийТаджикскийТайскийТамильскийТелугуТурецкийУзбекскийУкраинскийУрдуФинскийФранцузскийХаусаХиндиХмонгХорватскийЧеваЧешскийШведскийЭсперантоЭстонскийЯванскийЯпонский   АзербайджанскийАлбанскийАнглийскийАрабскийАрмянскийАфрикаансБаскскийБелорусскийБенгальскийБирманскийБолгарскийБоснийскийВаллийскийВенгерскийВьетнамскийГалисийскийГреческийГрузинскийГуджаратиДатскийЗулуИвритИгбоИдишИндонезийскийИрландскийИсландскийИспанскийИтальянскийЙорубаКазахскийКаннадаКаталанскийКитайский (Упр)Китайский (Трад)КорейскийКреольский (Гаити)КхмерскийЛаосскийЛатинскийЛатышскийЛитовскийМакедонскийМалагасийскийМалайскийМалайяламМальтийскийМаориМаратхиМонгольскийНемецкийНепалиНидерландскийНорвежскийПанджабиПерсидскийПольскийПортугальскийРумынскийРусскийСебуанскийСербскийСесотоСингальскийСловацкийСловенскийСомалиСуахилиСуданскийТагальскийТаджикскийТайскийТамильскийТелугуТурецкийУзбекскийУкраинскийУрдуФинскийФранцузскийХаусаХиндиХмонгХорватскийЧеваЧешскийШведскийЭсперантоЭстонскийЯванскийЯпонский                   Звуковая функция ограничена 200 символами     Настройки : История : Обратная связь : DonateЗакрыть

24 Мамыр, 2018

Әнші мен сәнші

«Алыстан сермеп, Жүректен тербеп, Шымырлап бойға жайылған» деп данышпан Абай ардақтаған қазақ әнінің заманға сай әуен ғой делінетін қазіргі кейбір сарынын түсініп, түйсінудің өзі қиындап бара жатқандай. Тіпті ондай «дүниелер» ду мен шуылдың, әр жерге «телініп» жүрген шоудың шеңберіндегі шермендедей сезіледі.

11 Мамыр, 2018

Ұрпақ мәселесі ұрымтал

Ұлт ұлысы Мұхтар Әуезов: «Ұл тәрбие­лей отырып, халықты тәрбиелейміз, қыз тәрбиелей отырып, ұлтты тәрбиелейміз» десе, азат елдің туын ұстаған Елбасы Нұр­сұлтан Назарбаев өзінің рухани жаңғыру жөніндегі айтулы мақаласында: «Біздің бабаларымыз ғасырлар бойы ұшқан құстың қанаты талып, жүгірген аңның тұяғы тозатын ұлан-ғайыр аумақты ғана қорғаған жоқ. Олар ұлттың болашағын, келер ұрпағын, бізді қорғады» деп жас­тар санасында елдік патриотизмді қалып­тастыруды, олардың бойына туған жердің рухын сіңіруді баса айтып, міндет етіп жүк­теген еді.

03 Мамыр, 2018

Жаны ауырғанның жанын ұқсақ қой

Адам үшін денсаулықтан артық не бар?! Басың ауырып, балтырың сыздаған күні қу жаның қуырдақ болады. Емханаға барасың. Мөнді-мөнді болып дәрігердің алдында отырасың. Кейде сол дәрігерге жетудің өзі мұң.

18 Сәуір, 2018

Сақтану өз алдына, сабақ алсақ, қане

Атам қазақтан қалған бір сөз  «Сақтықта қорлық жоқ» дегенге саяды. Шынында, айтып келмейтін апаттар әлемде жиілеп кеткен секілді. Әсіресе 64 адамның, оның ішінде бейкүнә 41 баланың өмірін жал­маған Кемерово қасіреті кімді де болса ойландырғаны анық.

10 Сәуір, 2018

Мұғалім мәртебесіз болайын дей ме?

Қазір мұғалімдерге қатысты алуан түрлі әңгімелер айтылудай айтылып келеді. Әлеуметтік желілердегі небір сойқан көріністер жаныңды жаралайды. Мұғалім мен бала арасындағы текетірес тіпті өршіп бара жатқандай.

03 Сәуір, 2018

Бірлік пен тірлік

«...Бірлік қандай елде болады, қайтсе тату болады – білмейді. Қазақ ойлайды: бірлік ат ортақ, ас ортақ, киім ортақ, дәулет ортақ болса екен дейді. Олай болғанда, байлықтан не пайда, кедейліктен не залал?.. Осы ма бірлік? Жоқ, бірлік – ақылға бірлік, малға бірлік емес. Малыңды беріп отырсаң, атасы басқа, діні басқа, күні басқалар да жалданып бірлік қылады. Бірлік малға сатылса, антұрғандықтың басы осы. Ағайын алмай бірлік қылса керек...». Бұл – Абайдың сөзі.

06 Наурыз, 2018

Туризм мәселесі санада түлесе, қане!

Туризмді түрлендіргендер, ыңғай­ы­на келтіргендер, тіпті жоқтан бар жасап, жайнатып жібергендер, ең бастысы қалау­ын келтіріп, есебін тапқандар, екі емес бірнеше рет асайтын дәрежеге жет­кенін естіп, біліп жүрміз. Қазір туриз­м­нен түсетін табыс мұнай мен газ, ме­тал­­лургиядан кейінгі орында екен. Бұл – жер қазып, кен қопармай-ақ, егін егіп, су­армай-ақ мол ақшаға кенелуге болады деген сөз.

27 Ақпан, 2018