Бекен ҚАЙРАТҰЛЫ
Бекен ҚАЙРАТҰЛЫ«Egemen Qazaqstan»
1042 материал табылды

Тұлға • 08 Қазан, 2023

Бошайдың үш қарасы

Екінші дүниежүзілік соғыс ар­дагері, Социалистік Еңбек Ері, данагөй тұлға, әйгілі атбегі Бошай Кітапбаевтың туғанына биыл 100 жыл толып отыр. Бошекең – көзінің тірісінде аңызға айналған адам. Әсіресе бұл тұлғаның атбегілік өнері хақында өткен ғасырдың 70-жылдары үлкен қаламгер Ғабит Мүсірепов очерк жазса, ақындар Ғафу Қайырбеков, Кәкімбек Са­лықов, Фариза Оңғарсынова жыр арнапты.

Тарих • 04 Қазан, 2023

Тарихи фотодағы кімдер?

Мына ұсынылып отырған сурет көзіқарақты қауымға жақсы таныс деп ойлаймыз. 1918 жылы сәуір айында Алаш арыстары Ахмет Байтұрсынұлы, Міржақып Дулатұлы, Райымжан Мәрсековтердің Шәуешек қаласындағы сапары кезінде түсірілген. Бұл бейнені тарихқа таңбалаған – әуесқой фотограф Мұхаметжан Юсупов.

Тарих • 27 Қыркүйек, 2023

Қияда табысқандар

2001 жылдың қоңыр күзі. Қобда беті қазақтары арасынан шыққан тарихи тұлға – Екінші дүниежүзілік соғыс жылдары Моңғол елінің өкілдерімен бірге Сталиннің қабылдауында болған, 1960 жылдары қытай көсемі Мао Цзэдунмен дастарқан басында жолығып, дәм татысқан Қашқынбай Мәлікұлы туралы дерек жинап жүрдім. Сол тұста Қашекеңнің туған күйеу баласы, бұрынғы мемлекеттік қауіпсіздік саласының ардагері Тоқталхан Нұғыманұлы Теміртау қаласында тұрып жатыр дегенді құлағымыз шалды.

Қоғам • 26 Қыркүйек, 2023

Даудың басы – рәсімді сақтамау

Жаңа аптаның басы 25 қыркүйек күні Ресей Федерациясының Федералдық жиналысы Мемлекеттік Дума төрағасы Вячеслав Володин ресми сапармен Ұланбатырға келген болатын. Оны Моңғолия Парламенті – Ұлы Құрал басшысы Г.Занданшатар үкімет үйінің алдындағы Шыңғыс хан алаңында құрмет көрсетіп қарсы алған-тын.

Қоғам • 25 Қыркүйек, 2023

Жасөспірімдер архивпен танысты

Мәдениет және ақпарат министрлігі Архив, құжаттама және кітап ісі комитетінің ұйымдастыруымен биыл екінші рет «Архив және болашақ ұрпақ» жобасы аясында еліміздегі барлық мемлекеттік архивтер мен Қолжазбалар және сирек кітаптар ұлттық орталықтарында ашық есік күні өтті. Мәдени іс-шараға 15 мыңнан астам жасөспірім қатысты.

Жәдігер • 24 Қыркүйек, 2023

Шілікті әміршісі

Бұдан 20 жыл бұрын қабыл­дан­ған «Мәдени мұра» мем­лекеттік бағдар­ламасы негізін­де қолға алынған шаруа­лар­­дың бірі – Шілікті қорған­да­ры­на жүргізілген археоло­гия­лық қазба жұмыстары. Географиялық тұрғыдан аумағы 80 шақырымды алып жатқан «Шілікті жазығы» Шы­ғыс Қазақстан облысы Зайсан ауданы жерінде орна­ласқан. Оңтүстігінде Тарбағатай, шы­ғы­сында Сауыр-Сайқан, сол­түстігін Маңырақ таулары қор­шап жатыр.

Тарих • 21 Қыркүйек, 2023

Амангелдінің айрықша суреті

Мына сурет биыл туғаны 150 жыл толып отырған халық батыры, 1916 жылғы Торғай ұлт-азаттық қозғалысының қолбасшысы Аман­гелді Имановқа қатысты салынған екен. Оған дәлел – суреттің астың­ғы жағында латын әріптерімен «Тор­ғайдың әскери комиссары халық батыры Амангелді» деген жазу тұрса, жақша ішінде «Қастеев картинасынан» деген сілтеме беріліпті.

Зерде • 19 Қыркүйек, 2023

Жоғалған жауынгерлер

Екінші дүниежүзілік соғыс тарихының ақтаңдақ тұстары көп. Соның бірі – Түркістан легионы сапында болған қазақ жауынгерлерінің тағдыры. Соғыстан кейін бұлардың бірлі-жарымы бас сауғалап Түркияның Ыстанбұл, Анкара қаласына барса, бір тобы Адана қаласына тұрақтаған екен.

Тарих • 17 Қыркүйек, 2023

Атанға артқан зеңбірек...

Қазақ тарихында әлі күнге дейін толық зерттеліп, тұжырымдалмаған бір сала бар. Ол – халқымыздың жауынгерлік өнері. Соның ішінде, үлкен ақын Ілияс Жансүгіров «Күйші» поэмасында: «Ат сайлап, қылыш қайрап, сарбаз ерлер, Зеңбірек атанға артқан найзагерлер, Жарқылдап сыбызғылы күй тартқандай, Алатау берік қорған жұмақ жерлер» дегеніндей, қазақ жауынгерлері атан түйенің үстіне зеңбірек немесе отты қару орналастырып, жаумен шайқасқаны жайлы біле бермейміз.

Жәдігер • 13 Қыркүйек, 2023

Ақаңның қолжазбасы ма?

Алматы қаласында орналасқан Ұлттық кітапхананың сирек қорында Ахмет Байтұрсынұлының «Шаруалық өзгерісі» атты 107 беттен тұратын қолжазбасы сақталған. Мұра төте жазумен жазылған. Жазбада алаш қайраткерінің шаруашылық, экономика, мәдениет тақырыптарын зерттеп жазған көлемді еңбегі топтасқан.