Бекен ҚАЙРАТҰЛЫ
Бекен ҚАЙРАТҰЛЫ«Egemen Qazaqstan»
1042 материал табылды

Таным • 27 Қаңтар, 2022

Зият Шәкәрімұлының қолжазбасы

Қазақ руханиятында орны зор тұлға һәм ұлы Абайдың ақын шәкірттерінің бірі – Шәкәрім қажы Құдайбер­діұлының ұлдары ғұлама әкесінің ізін жалғаған, өнер­­ден үлесі бар жандар болғаны анық. Қолдағы дерекке жүгінсек, қажы Ай­ған­ша атты әйелінен Қапыр (Ғафур), Жебірәйіл, Қабыш, Ахат, Зият деген төрт ұл, Күлзия, Жәкім, Гүлләр деген үш қыз сүйеді. Жебірәйіл мен Күлзия жас­тай шетінеп кеткен дейді.

Тарих • 26 Қаңтар, 2022

Азаттық үшін арпалысқан

Осы орайда айтпағымыз, қазақ хал­қы үшін өткен ғасыр басы аса ауыр бол­ды. 1914 жылы 19 шілде күні (1 тамыз) бас­талған Бірінші дүниежүзілік со­ғыс салдары қазақ халқына ауыр зар­дабын тигізді. Алым-салық түрі кө­бейді. Мысалы, әскери салық ретінде әрбір отбасына ай са­йын 1,84 рубль мөл­шерінде қаржы төлеу міндеттелді. Бұл кедей отбасыларына ауыр соқты. Осы­­лай қазақ қоғамы дағдарып тұрған тұста, 1916 жылы 25 шілде күні патша ІІ Николай «Империяның бұратана халықтарының ер адамдарын қимыл үстіндегі армияның қорғаныс һәм әске­ри құрылыстарын салуға, соны­мен қатар мемлекеттік қорғаныс үшін қа­жет басқа да жұмыстарға тар­ту туралы» жарлығын шығарды. Он­дағы мақсат: бұратаналарды тыл жұмы­сына жегу арқылы армия қа­тарын толық­тыруға қажет орыс шаруалары мен жұмыс­шыларын босатып алу болатын.

Тарих • 23 Қаңтар, 2022

Торғай тарихын толғаған

Қазан төң­керісіне дейін (1917 ж) қазақ дала­сының этнографиясы, әкім­шілік бө­лісі және фоль­­клорлық мұрасы сияқ­ты түрлі та­қы­рыпты қам­тыған мың­­нан ас­там кітап жа­рық көрген екен.

Қазақстан • 20 Қаңтар, 2022

Алашорда офицері

Республикалық «Egemen Qazaqstan» газетінің  өткен жылғы 27 сәуір күнгі №78 санында Парламент Мәжілісінің депутаты, тарихшы Берік Әбдіғалиұлының «Майдандағы қазақ офицерлері» атты танымдық мақаласы жарияланды. Осы жазбада 1917 жылы 5-13 желтоқсанда Орынборда өткен Екінші жалпықазақ съезінде Алашорда үкіметінің мүшелігіне кандидат болып сайланған қазақ офицері Молданияз Бекімов жайлы шағын мәлімет айтылыпты.

Өнер • 17 Қаңтар, 2022

Бағланова Бай-Өлкеге барғанда

Биыл туғанына 100 жыл толып отырған КСРО халық әртісі, Халық қаһарманы, атақты әнші Роза Бағланова қазақтың атын әлемге танытқан адам. Ол соғыс жылдары майдан даласында ән салумен қатар, 1945 жылы Берлинде өткен жеңіс концертіне қатысқан тұлға. Бұл екінің біріне бұйыра бермейтін бақыт.

Тарих • 17 Қаңтар, 2022

Фатима ханымның көйлегі

Өткен жылдың соңында Батыс Қазақстан облыстық Хан ордасы тарихи-мәдени, архитектуралық-этнографиялық музей-қорығы елорда төрінде «Бөкей Ордасы – ел мұрасы» атты көрме ұйымдастырды. Көрме экспозициясына музей-қорық қорында сақтаулы тұрған 17 мың экспонаттан іріктеп алынған 120 жәдігер әкелінді. Соның бірі – Жәңгір ханның үшінші әйелі Фатима ханымның алтын зерлі бал көйлегінің дәлме-дәл жаңғыртпасы.

Қазақстан • 14 Қаңтар, 2022

Қазақтың мәмілегерлігі

Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев 11 қаңтар күні «Қасіретті қаңтар» сабағы: Қоғам тұтастығы – тәуелсіздік кепілі» тақырыбында Парламент Мәжілі­сінің отырысында сөйлеген сөзінде: «Біз – мықты халықпыз. Төл тарихымызда талай жаугершілік заманды, ашаршылықты жəне басқа да алапат қиындықты бастан өткердік. Соңғы күндердегі қайғылы оқиғалар біз үшін тағы бір сынақ болды. Оны еңсеріп, бұрынғыдан да мықты боламыз» деді.

Руханият • 12 Қаңтар, 2022

Хикметтің көкшетаулық нұсқасы

Түркістандағы «Әзірет Сұлтан» мемлекеттік тарихи-мәдени қорық-музейі соңғы жылдары «Ясауи ізімен» атты ғылыми-танымдық экспедиция ұйымдастырып, хазірет мұраларына қатысты деректер жинақтауда. Жуықта осы мақсатпен Көкшетау қаласына ат басын бұрған топ облыстық Әдебиет және өнер музейі қорында сақтаулы тұрған «Диуани хикмет» кітабының қолжазба көшірмесімен танысты.

Руханият • 12 Қаңтар, 2022

Бақ, қайда барасың?

Бұрынғы бабаларымыздан қалған «Бір­лік болмаған жерде – тірлік болмайды» немесе «Төртеу түгел болса төбедегі келеді, алтау ала болса ауыздағы кетеді» дейтін ескі сөз бар. Бұл атүсті айтыла сал­ған дүние емес. Сонау шыңырау жылдарды артқа тастап, ғасырлар қойнауынан шың­далып, уақыт бедерінен сұрыпталып, халқымыздың санасына терең сіңіп, бұл­жымас ақиқатқа айналған ұғым. Өйт­кені береке мен бірлік бұзылса ұлыстың іргесі сөгіліп, шаңырағы шайқалады. Бұны бұрынғы қазақ атамыз жақсы білген. Сол себепті, қоғамның қабыр­ғасы қақырамай, түтіні түзу ұшу үшін береке мен бірлік аса қажет екенін ежелден білген. Осы жолда басын бәйгеге тіккен.

Қазақстан • 07 Қаңтар, 2022

Берекені кетірген бүлік

Ел ішінде болатын берекесіздіктен сақтану жайлы қасиетті Құран мен пайғамбарымыздың (с.ғ.с) сүннетінде нақты нұсқаулар бар. Жалпы, адам баласы барда қандай да бір толқудың болмай қалуы мүмкін емес. Оның пайда болатыны жайлы Пайғамбарымыз (с.ғ.с) хадистерінде айтып кеткен. Сондықтан да болуы мүмкін берекесіздіктен сақтану, оған əзір болу Пайғамбарымыздың (с.ғ.с) сүннетінен болып табылады. Ол үшін алдымен – білім, ақыл, хикмет (даналық), дұрыс амал, сабыр, ыждаһат керек.