Батырхан СӘРСЕНХАН
Батырхан СӘРСЕНХАН«Egemen Qazaqstan»
201 материал табылды

Әдебиет • 26 Қаңтар, 2023

Ағаш адам

Қағаз жұтып, сия ішіп жүрген студенттік қызылкүрең мезеттерде «Жас толқын» сериясымен шыққан жинақтар легі қолға түскен. Бүкілге жуығын мүдірмей оқып шыққамыз. Ішіндегі бір кітап үйір ішіндегі аладай оғаш ой сыйлап, тебіреніске түсірген. Есімі – «Жұмбақ кітап».

Әдебиет • 24 Қаңтар, 2023

Жұпарлы сөз, бояулы үн

Поэзия дегенде табиғат пен болмыс ойға оралады. Мәселен, испан ақыны Хуан Рамон Хименесті оқи отырып сол елдің теңбілкөк аспанын, тұтас халықтың сезімтал жүрегі мен әсемдікке құмар болмысын көреміз. Ал Поль Верленді оқи отырып француз жұртының аңғал да саңғал ақжарма, бірде ақыл культын алға шығарып, бірде барлық қағидаттарды шетке ысырып тек жүрек әміріне мойынсұнатын ерке мінезін сезінеміз.

Әдебиет • 22 Қаңтар, 2023

Верленнің тәубесі

Француз әдебиеті – тоғыз жолдың торабындағы алып шаһар іспетті. Әлемнің қай түкпіріндегі шығармашылық иелері болсын сол қаладан іздегенін табады, сүйгенін алады. Қайбір елдің ұлы ақынының түбін зерделесек, француз мәдениетінің қайнарынан нәр алған болып шығады. Мәселен, Пушкин француз тілін ана тіліндей жетік біліп, бай қазынасымен сусындаса, Латын Америка поэзиясының атасы Рубен Дарио Поль Верленді ұстаз тұтты. Пабло Неруда он жеті жасында-ақ француз тілін үйреніп, «Еуропа дегеніміз Аполлинер мен Петрарка» десе, Иранның жаңа дәуір поэзиясының негізін қалаушы Нима Юшидж Тегерандағы Сен-Луи колледжінде француз тілін меңгеріп, поэзияға өзгеше өрнек салды.

Тарих • 18 Қаңтар, 2023

Күй тарихы

Күй тарихы – ел мен жер, ұлт жады тарихының бөлігі. Қайбір қордалы шығарма болсын алуан себептен, алабөтен оқиғадан бастау алып, соңына аңыз қалдырып отырған.

Әдебиет • 17 Қаңтар, 2023

Біздің Жәмила

Оңтүстікке көктем ерте келер еді. Әлсін-әлсін ауа дірдек қағып, ақшулан белдер масатыдай құлпырып сала беретін. Әсіресе он жеті-он сегіз жастағы біздей студент үшін көктемнің келуі мерекемен бірдей еді. Құйқылжыған нәурізек құс айналаны әсем үніне бөлеп, жан дүниеде ақүлпек үміт пен махаббат иірімдері бірге толқитын.

Сұхбат • 16 Қаңтар, 2023

Карин Фельнер: Поэзия – ешқандай шекараға қарамайтын ортақ тіл

Карин Фельнер – қазіргі неміс поэзиясының жарқын өкілі. Қазақ­стандағы Гете институтының «Grand Tour Zentralasien» атты жобасы аясында Карин ханыммен әңгімелесудің сәті түскен болатын.

Руханият • 13 Қаңтар, 2023

Мәдени қару

Герберт Спенсер: «Егер адамның білімі жүйесіз болса, көп болған сайын соғұрлым уайым-қайғысын еселемек», деген пікір айтты. Расында, білім алу бар да, оны жүйелеу, ой қорыту, ұлттық менталитеттің диірменіне салып үгіту бар. Мұстафа Шоқай «Отаршылдардың мәдени қаруы» мақаласында Пушкиннің елімізге шектен тыс насихатталып отырғанын қауіпке балайды. Қайраткер: «Орыс халқы Пушкинімен мақтануға хақылы. Пушкин де оған тұратын тұлға. Алайда Пушкин мұралары біздің халқымыздың таным-түсінігіне, рухани болмысына ешбір жанаспайды. Сол себепті оның шығармаларын күштеп аудартып, оның есімін балиғатқа толмаған жас ұрпақтың санасына зорлап сіңіргуге бағытталған большевиктік іс-әрекеттер біздің халқымыздың басына орнаған мәдени және ұлттық бодандықтың ең жарқын белгілерінен басқа ештеңе де емес», деп шарқ ұрады. Иә, XX ғасырда толассыз аударылған орыс шығармалары бір қырынан руханиятымызға алға жылжуға үлес қосса, екінші қырынан ұлттық мінезімізге, дәстүрлі бедеріміз бен әдебімізге едәуір кері өзгеріс әкелді.

Руханият • 11 Қаңтар, 2023

Сурет пен түс

Сурет пен түс – беймәлім сырларды айшықтап, дерексіз құндылықтарды ақылға енгізуші іспетті. Кейбір жаңалықтар түс арқылы ашылса, кейбір суреттер қоғамның ой-санасына әсер еткен.

Әдебиет • 09 Қаңтар, 2023

Бодлер дәуірі

Бодлер... Ол дәуір тудырған данышпан ойдың ағыны, шеңберге сыймас ғасырдың бұла перзенті. Күнделігінде болашаққа тіл қатып, «Сіздер мені сүю арқылы Сұлулыққа қызмет етулеріңіз үшін, мен барлық қағидаттардан тыс ойлаймын...», деген ой қалдырады. Бодлер дүниенің құбыжық жауыздығы мен асқан сұлулығын қатар көре білді. Ол «қайыршылықтан, аурудан, мелонхолиядан арылудың жалғыз жолы ізденіске деген ынта», деп есептеді. Бар күшін салып мүшесі талғанша оқу мен жазуды әдет етті. 1957 жылы шыққан «Зұлымдық гүлдері» кітабы адамгершілік қағидаттарға жат деп танылып, басып шығаруға тыйым салынды. Білімсіз діндарлар мен ессіз тобырды, тән үшін тағат тапқан, тереңді білмес жатыпішер пенделерді қатаң сынға алды. Бүгінгі әңгіме ақынның «Париждік сплин», прозамен жазылған өлеңдері хақында болмақ.

Әдебиет • 06 Қаңтар, 2023

«Қалқаман-Мамыр»: сирек жанрдағы премьера

Шәкәрім – өткен ғасырдағы ең құпия, ең тылсым есім. Ұлтын ағарту жолында адамдық борыш үшін күрескен қайрат­кер тұлғаның поэмалары ойлы оқырманның алтын қазына­сына айналды. «Астана Опера» театрында ақын Шәкәрім Құдай­бердіұлының поэмасы желісі бойынша жазылған «Қалқаман – Мамыр» ұлттық опера-балетінің премьерасы өтті. Композитор Балнұр Қыдырбектің музыкасымен әрлен­ген қойылым 28-29 желтоқсанда көрерменге жол тартты. «Қал­қаман-Мамыр» опера-балетінің қоюшы дирижері – Қазақ­станның еңбек сіңірген қайраткері Абзал Мұхитдин болса, қоюшы режиссер – Қазақстан Мемлекеттік сыйлы­ғының лауреаты, Ресейдің Халық әртісі Юрий Александров.